Carlo Gimach (ur. 1651, zm. 1730) – maltański architekt, inżynier oraz poeta, aktywny w późnych latach XVII i wczesnych XVIII wieku. Podczas swej kariery pracował na Malcie, w Portugalii oraz Rzymie. Jest głównie znany z zaprojektowania „Palazzo Carniero” (dziś Zajazd Bawarski) w Valletcie, odnowienia klasztoru w Arouca w Portugalii, oraz przebudowy bazyliki św. Anastazji w Rzymie. Znany jest też z napisania kilku wierszy i innych prac literackich, lecz wszystkie one zaginęły, poza kantatą napisaną w roku 1714.

Carlo Gimach
Data i miejsce urodzenia

2 marca 1651
Malta

Data i miejsce śmierci

31 grudnia 1730
Rzym

Narodowość

maltańska

Praca
Budynki

Palazzo Carniero

Życiorys edytuj

Carlo Gimach urodził się 2 marca 1651 roku, jako syn Gio Paolo Gimacha, kupca, syna uchodźcy palestyńskiego, wychowywanego przez Giovanni Paolo Lascarisa, oraz jego żony Paoliny Sartre, córki francuskiego imigranta i maltańskiej szlachcianki. Był trzecim z sześciorga dzieci tej pary[1].

 
Palazzo Carniero w Valletcie, zaprojektowany przez Gimacha w 1696 roku

Gimach w latach 1670. studiował w Roman College, zanim powrócił do swojego miasta rodzinnego Valletty, gdzie stał się sławny ze swej znajomości architektury i literatury. Zaprojektował tam dwa olbrzymie pałace – Palazzo Correa w roku 1689 oraz Palazzo Carniero w 1696. Palazzo Correa został zniszczony w roku 1942, Palazzo Carniero wciąż istnieje, dziś znany jako Auberge de Bavière. Gimach również wykonał projekt małej stoczni na terenie Valletty, znanej jako il-Fossa[1].

W roku 1696 Gimach pojechał do Portugalii, gdzie dla swojego przyjaciela, rycerza Fra Antonio Correi de Sousa Montenegro, wykonał projekt ufortyfikowanego pałacu w prowincji Beira. Niestety pałac nie został nigdy ukończony z powodu śmierci Correi de Sousa, i pod koniec XVIII wieku był już w ruinie. Następnie Gimach pracował dla House of Arronches, a później hrabiów St. John w Lizbonie oraz przy granicy z Hiszpanią. Około roku 1706 zaangażowany został do rekonstrukcji różnych zaniedbanych fortów przy granicy[1].

W roku 1707 Gimach został przedstawiony królowi Portugalii Janowi V przez Rodrigo Anes de Sá Almeida e Meneses, markiza Fontes, dla którego w tym czasie pracował. Rok później zaprojektował łuk triumfalny przed katedrą w Lizbonie, który został zamówiony przez Brytyjczyków, aby upamiętnić zaślubiny Jana V z Marią Anną Austriacką[1].

Gimach był następnie zatrudniony przy projektach budowlanych Jana V, odnowił klasztor Santa Maria de Salzedas w Salzedas oraz klasztor Cystersów w Arouca. Ta ostatnia praca jest jego najlepiej znaną w Portugalii[1].

Po wysłaniu w roku 1712 markiza Fontes do Rzymu jako portugalskiego ambasadora, Gimach pojechał z nim jako jego doradca artystyczny. Zamieszkał wtedy na kwaterze w Palazzo Spada. W roku 1718, w uznaniu zasług dla korony portugalskiej, Gimach mianowany został rycerzem portugalskiego Zakonu Chrystusa[1].

 
Gimach pochowany został w bazylice św. Anastazji na Palatynie, którą przebudowywał w latach 1721–22.

W roku 1721 Gimach został zatrudniony przez biskupa Nuno da Cunha e Ataíde do przebudowy bazyliki św. Anastazji w Rzymie[2]; zbudował wtedy wewnątrz bazyliki, finansując z własnych pieniędzy, kaplicę św. Jerzego i św. Publiusza. Zmarł 31 grudnia 1730 roku w Rzymie, i został pochowany w tej kaplicy[1][3].

Carlo Gimach jest czasem błędnie określany również jako malarz, lecz jest on w tym przypadku mylony z Carlo Zimechem, księdzem i malarzem z Żebbuġ[1].

Praca literacka edytuj

Gimach był uważany za człowieka o znacznych talentach literackich, pisał po łacinie oraz po włosku. Hrabia Gio Antonio Ciantar, jeden z przyjaciół Gimacha, napisał o nim w roku 1772 w książce Malta Illustrata:

„pisał różne wiersze, w większości po włosku, niektóre z nich czytał nam; jego styl jest przejrzysty; czasem satyryczny, lecz nigdy złośliwy"

Dziś przypuszcza się, że większość prac literackich Gimacha zaginęła; zachowały się jedynie dwie kopie kantaty Applauso Genetliaco, napisanej w roku 1714.[4].

Prace architektoniczne edytuj

Budynki zaprojektowane lub przebudowane przez Gimacha[1]:

Przypisy edytuj

  1. a b c d e f g h i Michael Ellul. Carlo Gimach (1651–1730) – Architect and Poet. „Proceedings of History Week”, s. 15–38, 1986. Historical Society of Malta. [zarchiwizowane z adresu 2016-04-09]. (ang.). 
  2. Roma. Touring Editore, 1999, s. 475. ISBN 978-88-365-1324-6. (wł.).
  3. Giuseppe Maria Piro, Adolphus Slade: Squarci di storia e ragionamenti sull' isola di Malta, in confutazione ... dell' opera inglese intitolata Turkey, Greece, and Malta by Adolphus Slade, scritti da un Maltese (G.M. de Piro). 1839, s. 69. (wł.).
  4. Michael J. Schiavone: Dictionary of Maltese Biographies Vol. II G-Z. Pietà: Pubblikazzjonijiet Indipendenza, 2009, s. 934–935. ISBN 978-99932-91-32-9. (ang.).