Carnegie libraries – sieć ponad 2500 publicznych bibliotek ufundowanych przez amerykańskiego biznesmena szkockiego pochodzenia Andrew Carnegie.

Budynek pierwszej biblioteki ufundowanej przez Andrew Carnegie w rodzinnym mieście Dunfermline

Historia edytuj

Biblioteki powstawały w latach 1893–1919[1]. Pierwsza biblioteka została wybudowana w mieście Dunfermline w Szkocji, w 1883 r. Podobnie jak w pozostałych obiektach nad wejściem znajduje się motto „Niech stanie się światłość”. Pierwsza biblioteka w Stanach Zjednoczonych powstała w Pensylwanii w Allegheny. W mieście tym mieszkał po przyjeździe do USA Andrew Carnegie[2]. Biblioteka w Bridgetown na Barbados była pierwszą biblioteką Carnegie, która powstała poza terytorium Wielkiej Brytanii i Ameryki Północnej. Biblioteka funkcjonowała w tym budynku do sierpnia 2006 roku, gdy musiano ją przenieść z powodu złego stanu technicznego budynku. Pomimo obietnic władz do 2010 roku stary budynek nie został wyremontowany[2]. 7 listopada 1917 roku realizacja programu została zakończona z powodu przystąpienia Stanów Zjednoczonych do wojny. Fundacja działała jeszcze przez kilka lat wspierając powstawanie bibliotek na które już została wypłacona dotacja[3].

Lokalizacja bibliotek edytuj

Większość bibliotek powstało w Stanach Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Prośby o wsparcie w budowie bibliotek wysyłały również kolonie. Dzięki fundacji powstały nowe biblioteki w: Barbados (1903), St.Lucia[4] (1916), Dominika[5] (1905), Saint Vincent[6] (1906), Trinidad (1914)[7] i Gujanie (1906)[8]. W Nowej Zelandii w latach 1908–1916 została sfinansowana budowa 18 bibliotek[9].

Przypisy edytuj

  1. Kriston Capps, How Andrew Carnegie Built the Architecture of American Literacy [online], CityLab [dostęp 2019-07-25] (ang.).
  2. a b (PDF) Historicising the Carnegie Free Library: The Case of Barbados [online], ResearchGate [dostęp 2019-07-25] (ang.).
  3. National Register of Historic Places Inventory Nomination Form https://npgallery.nps.gov [dostęp 2019-07-25].
  4. Andrew Carnegie Public Library – Castries, Saint Lucia – Carnegie Library Buildings on Waymarking.com [online], www.waymarking.com [dostęp 2019-07-25].
  5. Brief History – Dominica Library and Information Service [online], dlis.gov.dm [dostęp 2019-07-25].
  6. The Carnegie Building – Saint Vincent and the Grenadines National Trust [online], Www.svgnationaltrust.moonfruit.com [dostęp 2019-07-25].
  7. Carnegie Free Library [online], National Trust of Trinidad and Tobago [dostęp 2019-07-25] (ang.).
  8. Beverly Hinds, Historical overview of public library development in theEnglish-speaking Caribbean [online], webcache.googleusercontent.com, 2011 [dostęp 2019-07-25] [zarchiwizowane z adresu 2021-04-06].
  9. New Zealand Ministry for Culture and Heritage Te Manatu Taonga, Carnegie libraries in New Zealand [online], teara.govt.nz [dostęp 2019-07-25] (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj