Carpentum
Carpentum – rodzaj krytego wozu używanego w starożytnym Rzymie do różnych celów.
Pierwotnie był to zakrywany pojazd dwukołowy zaprzężony w parę mułów (mulare carpentum), służący w terenie wiejskim do transportu i podróży. Później używany także w środowisku miejskim, gdzie korzystali z niego urzędnicy, m.in. kapłani (rex sacrorum, pontifeksi i flamini) udający się na Kapitol, oraz uprzywilejowane kobiety: matrony i westalki, a od czasów Augusta – także cesarzowe, zwłaszcza podczas uroczystości publicznych[1].
Osobnym jego przeznaczeniem – jako carpentum funebre, było podczas uroczystości pogrzebowych przewożenie prochów oraz wymaganych przez tradycję wizerunków zmarłych. Takie carpentum było okazalsze, wyposażone w okolicznościowy wystrój i odpowiednio zdobione. Wygląd jego znany jest z rewersów monet okolicznościowych – sestercjuszy emitowanych m.in. dla Julii córki Augusta (z napisem SPQR Iuliae Augustae), żony Germanika – Agrypiny Starszej (SPQR Memoriae Agrippinae)[2] czy Julii córki Tytusa.
Nierzadko potem nazywano tak pojazd czterokołowy z zaprzęgiem konnym, podobny do zwanego thensa, który zawsze był jednak zwykłym transportowym wozem otwartym.
Przypisy edytuj
- ↑ J. Babelon, La numismatique antique. Paris: Presses Universitaires de France, 1970, s. 115.
- ↑ Por. A. Szemiothowa: Numizmatyka starożytna. Warszawa: Muzeum Narodowe, 1951, s. 94, 97.
Bibliografia edytuj
- C.C. Chamberlain: Guide to Numismatics. London: The English Universities Press, 1965, s. 21
- S.W. Stevenson, C.R. Smith, F.W. Madden: A Dictionary of Roman Coins, Republican and Imperial. London: G. Bell & Sons, 1889, s. 184-185