Tønsberg

Tønsberg
	gmina
	Herb
Państwo	Norwegia
Region	Østlandet
Okręg	Vestfold
Siedziba	Tønsberg
Kod statystyczny	0704
Powierzchnia	106,16 km²
Populacja ; • liczba ludności	; 36 452
• gęstość	343,37 os./km²
	Adres urzędu:Tollbodgata 22; 3104 TØNSBERG
	Położenie na mapie okręgu;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Tønsberg – norweskie miasto i gmina, siedziba okręgu Vestfold, na zachodnich brzegach Oslofjorden. W mieście żyje około 35 tys. osób.

Historia edytuj

Tønsberg jest jednym z najstarszych miast w Norwegii. Pierwsze wzmianki o jego istnieniu pochodzą jeszcze z sag wikingów o królu Haraldzie Pięknowłosym z końca IX wieku n.e. Oficjalnie za początek historii miasta uznaje się rok 871, ponieważ według wspomnianej sagi Tønsberg istniał jeszcze przed bitwą pod Hafrsfjordem w 872 roku.

Przez wiele wieków Tønsberg był siedzibą królów. Na wzgórzu ponad miastem istniał warowny zamek Castrum Tunsbergis, wzniesiony w XIII wieku przez króla Haakona IV Starego – swego czasu największa tego typu budowla w Norwegii. W 1503 roku twierdza została zdobyta i spalona przez Szwedów. Do naszych czasów zachowały się tylko fundamenty murów i zarys dawnych budowli wchodzących w skład kompleksu zamkowego: kościoła św. Michała z ok. 1109 roku, wielkiej sali króla Haakona IV oraz XIII-wiecznego kasztelu obronnego króla Magnusa Prawodawcy.

Między 1250 a 1530 rokiem Tønsberg należał do Związku Hanzeatyckiego i utrzymywał ożywione stosunki handlowe z wieloma miastami Europy. W XVII i XVIII stuleciu miastem władali Duńczycy i Anglicy. Był to okres intensywnego rozwoju szkutnictwa w Tønsbergu. W XIX wieku mieszkaniec miasta Svend Foyn opatentował pierwszy w Norwegii statek parowy przystosowany do polowań na wieloryby, dzięki czemu miasto stało się ważnym ośrodkiem wielorybnictwa.

Współcześnie Tønsberg jest przede wszystkim ośrodkiem handlowym, choć wciąż żywe są także tradycje morskie.

Gmina Tønsberg edytuj

Gmina Tønsberg jest 382. norweską gminą pod względem powierzchni.

Demografia edytuj

Według danych z roku 2005 gminę zamieszkuje 36 452 osób. Gęstość zaludnienia wynosi 343,37 os./km². Pod względem zaludnienia Tønsberg zajmuje 21. miejsce wśród norweskich gmin.

	kobiety	mężczyźni	razem
ludność stan na 1 stycznia 2005
osób	17 676	18 776	36 452
%	48,49%	51,51%	100%

	podst.	średnie	wyższe	niezn.
wykształcenie stan na 1 października 2004
osób	4921	16 093	7727	651
%	16,74%	54,75%	26,29%	2,21%

Edukacja edytuj

Według danych z 1 października 2004:

liczba szkół podstawowych (norw. grunnskolar): 20
liczba uczniów szkół podst.: 4708

Władze gminy edytuj

Według danych na rok 2011 administratorem gminy (norw. rådmann) jest Geir Martin Viksand, natomiast burmistrzem (norw. ordfører, d. borgermester) jest Petter Berg.

Kultura masowa edytuj

Tønsberg pojawiło się w czterech filmach należących do Filmowego Uniwersum Marvela: Thor, Kapitan Ameryka: Pierwsze starcie, Avengers: Koniec gry i Thor: Miłość i grom^{[potrzebny przypis]}.

Ludzie związani z Tønsberg edytuj

W Tønsberg urodził się Magnus Carlsen - mistrz świata w szachach.

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

dane liczbowe: Statistisk sentralbyrå
dane adresowe i dotyczące władz: Kommunenøkkelen
historia: Sowa, Weronika, Norwegia, seria: Przewodnik Pascala, Wydawnictwo Pascal, Bielsko-Biała 2002 (wyd. popr. w 2004), s. 74-78