Wikipedia

Cedry Wielkie

wieś w województwie pomorskim

Cedry Wielkie (niem. Groß Zünder, kaszub. Wiôldżé Cedrë[a]) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim, w gminie Cedry Wielkie na obszarze Żuław Wiślanych.

Cedry Wielkie
wieś
Ilustracja
Panorama Cedr Wielkich
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

gdański

Gmina

Cedry Wielkie

Liczba ludności (2022)

1384[2]

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

83-020[3]

Tablice rejestracyjne

GDA

SIMC

0159640

Położenie na mapie gminy Cedry Wielkie
Mapa konturowa gminy Cedry Wielkie, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cedry Wielkie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Cedry Wielkie”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cedry Wielkie”
Położenie na mapie powiatu gdańskiego
Mapa konturowa powiatu gdańskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cedry Wielkie”
Ziemia54°15′17″N 18°50′49″E/54,254722 18,846944[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Wieś należąca do Żuław Steblewskich terytorium miasta Gdańska położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim[4].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Cedry Wielkie. W latach 1945–1998 miejscowość należała do województwa gdańskiego.

Miejscowość jest siedzibą gminy Cedry Wielkie oraz parafii św. Aniołów Stróżów.

W styczniu 2013 odsłonięto we wsi obelisk upamiętniający ofiary „Marszu śmierci” ewakuowanych więźniów KL Stutthof.

Na terenie Cedrów Wielkich działają m.in.:

  • Żuławski Ośrodek Kultury i Sportu, organizujący różnego rodzaju imprezy na terenie gminy,
  • Gminna Biblioteka Publiczna,
  • Straż Pożarna.

Budowę hali z pełnowymiarowym (20 × 40 m) boiskiem do piłki ręcznej, siatkówki i koszykówki, szatniami, trybunami stałymi na 200 miejsc i tymczasowymi na kolejnych 200 osób rozpoczęto w 2017 r, z przewidywanym terminem zakończenia 31 października 2018[5].

Zabytki

edytuj
 
Kościół pw. św. Aniołów Stróżów
 
Kościół nocą

Według rejestru zabytków NID na listę zabytków wpisany jest kościół parafialny pw. św. Aniołów Stróżów z 2 poł. XIV w., nr rej.: 486 z 30.05.1972[6].

Gotycki kościół posiada ceglany, trójnawowy korpus z połowy XIV wieku z wieżą frontową. w XV wieku został powiększony o krótkie, niskie nawy, osłonięte murami kurtynowymi. Został przebudowany w XVII wieku na pseudobazylikę, a po 1945 odbudowany ze zniszczeń wojennych. Drewniana dzwonnica pochodzi z XVIII w. Przed fasadą wieża Z XV wieku, w dolnej części murowana, z blendami, w górnej drewniana, kryta wysokim hełmem ostrosłupowym[7]. W 2010 wrócił do wsi dzwon z 1647 roku, wywieziony w 1942 do Hamburga w celu przetopienia na mosiądz, co jednak nie nastąpiło. Pozbawiony korony, został umieszczony jako ozdoba na schodach do kościoła pod wezwaniem św. Piotra w Lubece[8].

W l. 2017–2018 kosztem 2,15 mln zł przeprowadzono kompleksowy remont kościoła (wzmocnienie fundamentów, odnowienie elewacji, remont wieży, nowy dach), połączony z odtworzeniem chóru i empory nad nawą główną[9][10][11].

Zobacz też

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Jest to nazwa nieoficjalna, nieurzędowa i niemająca uzasadnienia historycznego, etnograficznego i geograficznego.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 14409
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 140 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  4. ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 128.
  5. ↑ Rusza budowa hali w Cedrach Wielkich, Panorama Pomorza Flash nr 6(55) czerwiec 2017, ISSN 2392-2869.
  6. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 stycznia 2025, s. 33 [dostęp 2017-01-08].
  7. ↑ Piotr Skurzyński, Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 347, ISBN 978-83-7495-133-3.
  8. ↑ Dzwon wraca do kościoła w Cedrach Wielkich.
  9. ↑ Takich remontów w żuławskich kościołach jeszcze nie było, naszemiasto.pl – wersja papierowa, nr 38, 22 maja 2017.
  10. ↑ Zabytki Żuław Wiślanych odzyskują swój dawny blask
  11. ↑ Uroczyste zamknięcie kapsuły czasu na modernizowanej kościelnej wieży w Cedrach Wielkich

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cedry_Wielkie&oldid=75457273”