Wikipedia

Cegłów (powiat miński)

wieś w województwie mazowieckim

Cegłów – dawne miasto, obecnie wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w aglomeracji warszawskiej, w powiecie mińskim, w gminie Cegłów[4][5].

Artykuł 52°8′49″N 21°44′20″E
- błąd 38 m
WD 52°8'45"N, 21°44'8"E, 52°7'N, 21°40'E
- błąd 38 m
Odległość 273 m
Cegłów
— wieś —
Ilustracja
Kościół starokatolicki mariawitów św. Jana Chrzciciela
Państwo  Polska
Województwo  mazowieckie
Powiat miński
Gmina Cegłów
Liczba ludności (2011) 2226[1][2]
Strefa numeracyjna 25
Kod pocztowy 05-319[3]
Tablice rejestracyjne WM
SIMC 0668956[4]
Położenie na mapie gminy Cegłów
Mapa lokalizacyjna gminy Cegłów
Cegłów
Cegłów
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Cegłów
Cegłów
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa lokalizacyjna województwa mazowieckiego
Cegłów
Cegłów
Położenie na mapie powiatu mińskiego
Mapa lokalizacyjna powiatu mińskiego
Cegłów
Cegłów
Ziemia52°08′49″N 21°44′20″E/52,146944 21,738889
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Dane ogólneEdytuj

Miejscowość jest siedzibą gminy Cegłów. Położona jest około 5 km od drogi krajowej nr 2, będącej częścią drogi międzynarodowej E30 i 55 km od centrum Warszawy. We wsi znajduje się również przystanek kolejowy Cegłów na linii kolejowej Moskwa – Berlin.

Znajduje się tu również przedszkole i szkoła podstawowa wchodzące w skład Zespołu Szkolnego w Cegłowie[6]. W marcu 2009 r. zostało przeprowadzone referendum mające na celu wybór patrona zespołu. Mieszkańcy wybrali propozycję nazwania szkoły imieniem Bohaterskich Harcerzy Cegłowa[7]. W 2010 roku szkoła została odznaczona złotym krzyżem Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej[8].

Lokalną drużyną piłkarską jest Jutrzenka Cegłów.

HistoriaEdytuj

 
Rzymskokatolicki Kościół św. Jana i św. Andrzeja.
 
Wnętrze kościoła rzymskokatolickiego

Dawne miasto, prawa miejskie w 1621 r. zostały nadane przez Zygmunta III Wazę. Po upadku powstania styczniowego, w 1869 Cegłów utracił prawa miejskie.

Pierwotna nazwa miejscowości brzmiała Cebrowo i wymieniana jest w dokumentach do I poł. XVI w. Zamieszkująca ją ludność zajmowała się m. in. produkcją cegieł, co stało się źródłem obecnej nazwy Cegłowa[9]. O tym że miejscowość wzbogaciła się na tym, świadczy zabytkowy kościół rzymskokatolicki z 1525 r. Należała ona do dóbr, którymi książęta mazowieccy uposażyli kościół augustianów w Warszawie, później zaś kapitułę kolegiacką św. Jana Chrzciciela w Warszawie.

Miasto rządowe Królestwa Kongresowego, położone było w 1827 r. w powiecie siennickim, obwodzie stanisławowskim województwa mazowieckiego[10].

Na początku XX w. Cegłów stał się drugim po Płocku ośrodkiem ruchu religijnego mariawitów.

W 1993 r. do Cegłowa przyłączono wieś Cisie.

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa siedleckiego. W wyniku reformy administracyjnej, od 1999 znajduje się w powiecie mińskim, województwie mazowieckim.

ZabytkiEdytuj

Osobny artykuł: Kościół św. Jana Chrzciciela i św. Andrzeja Apostoła w Cegłowie.
 
XVI - wieczny ołtarz boczny w kościele rzymskokatolickim
 
Tablica upamiętniająca 100 - lecie powstania mariawityzmu
 
Pomnik Niepodległości
  • Kościół rzymskokatolicki św. Jana Chrzciciela i św. Andrzeja Apostoła. Kościół gotycki z 2 ćw. XVI wieku nawiązujący kształtem do późnogotyckich kościołów z charakterystycznymi kolistymi skarpami będącymi rodzimym elementem architektury mazowieckich i kujawskich kościołów wieku XVI. W latach 1603–1629 rozbudowany w stylu późnorenesansowym, co widoczne jest na sklepieniu zakrystii z kominkiem, szczycie wschodnim prezbiterium, portalach. W XVIII wiek zbudowano obok dzwonnicę. W XIX wieku wprowadzono we wnętrzu drewniane podpory. Wewnątrz tryptyk z 1510 r. z cennymi rzeźbami, które wykonał mistrz Lazarus, w stylu Wita Stwosza – ołtarz ten przeniesiony tu został z kolegiaty (dziś archikatedry) św. Jana w Warszawie. Na wschodniej ścianie prezbiterium tablica epitafijna kanonika warszawskiego Wojciecha Oczko, słynnego lekarza królów Zygmunta Augusta i Stefana Batorego.
Osobny artykuł: Kościół św. Jana Chrzciciela w Cegłowie.
  • Kościół mariawicki św. Jana Chrzciciela. Zbudowany w stylu neogotyckim w I dekadzie XX w., jest najwyższą budowlą we wsi i siedzibą miejscowej parafii. W latach 1986–1992 pełnił funkcje katedralne – był główną świątynią diecezji lubelsko-podlaskiej.
  • Pomnik Niepodległości. Znajdujący się w centralnej części rynku pomnik został wzniesiony w celu upamiętnienia odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918. Ma kształt trójbocznego obelisku, zwieńczonego kulą, z której wzbija się orzeł w koronie, zwrócony w stronę Warszawy. Uroczyste odsłonięcie pomnika nastąpiło 10 maja 1934 r. Ciekawostką jest, że orzeł nigdy nie utracił swej korony, także w okresie PRL[11].

ReligiaEdytuj

Kościół RzymskokatolickiEdytuj

Kościół Starokatolicki MariawitówEdytuj

Kościół Katolicki MariawitówEdytuj

Prawa miejskieEdytuj

Cegłów był miastem w latach 1621–1869. Prawa miejskie otrzymał na mocy przywileju wydanego przez Zygmunta III Wazę, a utracił po powstaniu styczniowym na mocy dekretu cara Aleksandra II. Istnieją jednak dowody na to że Cegłów był miastem jeszcze przed rokiem 1621, utracił je jednak z niewyjaśnionych przyczyn i ponowne otrzymał w 1621 r.

Obecnie wśród miejscowych władz samorządowych istnieje pomysł odzyskania praw miejskich[13].

Zobacz teżEdytuj

PrzypisyEdytuj

  1. ↑ Portal polskawliczbach.pl
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-06-03].
  3. ↑ Poczta Polska. Wyszukiwarka kodów pocztowych
  4. ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. ↑ Statut, Zespół Szkolny w Cegłowie [dostęp 2020-06-13] (pol.).
  7. ↑ Protokół z XXVII sesji Rady Gminy w dniu 23.04.2009 r. pod przewodnictwem Pani Teodory Wójcik - Przewodniczącej Rady Gminy w Cegłowie [dostęp 2020-06-13].
  8. ↑ Historia, Zespół Szkolny w Cegłowie [dostęp 2020-06-13] (pol.).
  9. ↑ Marian Benko, Cegłów - renesansowe miasteczko mazowieckie i jego zagadnienia konserwatorskie, „Ochrona Zabytków” (2), 1955, s. 89–101, ISSN 0029-8247 [dostęp 2020-06-13] (pol.).
  10. ↑ Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego, z wyrażeniem ich położenia i ludności, alfabetycznie ułożona w Biórze Kommissyi Rządowéy Spraw Wewnętrznych i Policyi. T. 1 : A-Ł, Warszawa 1827, s. 61.
  11. ↑ Gminna Biblioteka Publiczna w Cegłowie. [zarchiwizowane z tego adresu].
  12. ↑ Liturgiczny Kalendarz Mariawicki na rok 2019 (Felicjanów)
  13. ↑ Cegłów będzie miastem?, Tygodnik Siedlecki [dostęp 2020-06-13] (pol.).

BibliografiaEdytuj

  • Gajowniczek Z.T. 1999. Na tropach tajemnic historii Cegłowa i okolic.

Linki zewnętrzneEdytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cegłów_(powiat_miński)&oldid=60149912”