Wikipedia

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej[a] (CEIDG, rzadziej CEiIoDG) – ewidencja osób fizycznych będących przedsiębiorcami w rozumieniu Prawa przedsiębiorców oraz przedsiębiorstw w spadku pod firmą zmarłego przedsiębiorcy, wraz z ewentualnymi adnotacjami o uczestnictwie w spółce cywilnej, z wyłączeniem rolników indywidualnych prowadzących wyłącznie działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego oraz w innych zakresach wymienionych w art. 6 ust. 1 Prawa przedsiębiorców, prowadzona w systemie teleinformatycznym utworzonym w obecnym kształcie w 2011 r., którego gestorem jest minister właściwy do spraw gospodarki.

Logo CEIDG

Podstawą funkcjonowania CEIDG jest ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz.U. z 2022 r. poz. 541), która weszła w życie 30 kwietnia 2018 r., wchodząca w skład tak zwanej konstytucji dla biznesu, będącej częścią planu Morawieckiego[1].

Zadania i funkcje Edytuj

Zadania CEIDG to:

  • prowadzenie ewidencji przedsiębiorców będących osobami fizycznymi oraz przedsiębiorstw w spadku pod firmą zmarłego przedsiębiorcy, wraz z ewentualnymi adnotacjami o uczestnictwie w spółce cywilnej,
  • dostarczenie informacji o podmiotach gospodarczych w zakresie wskazanym w ustawie,
  • umożliwienie korzystania z danych, które są bezpłatnie udostępniane,
  • możliwość ustalenia terminu i zakresu zmian wpisów w CEIDG i identyfikacja tych zmian z podmiotem, które je wprowadził[2].

Ewidencja umożliwia bezpłatny dostęp do informacji o przedsiębiorcach i innych podmiotach w zakresie wskazanym w ustawie. W ogólnodostępnym portalu CEIDG można znaleźć m.in.[2]:

  • jednolity, prosty oraz powszechnie obowiązujący formularz o wpis do CEIDG,
  • wyszukiwarkę firm oraz osób prowadzących działalność w Polsce,
  • niezbędne informacje na temat koncesji, licencji, zwolnień i wpisach do rejestru działalności,
  • filmy instruktażowe pomocne do sporządzenia wniosku CEIDG-1.

Wpis Edytuj

Zakres podmiotowy Edytuj

Wpisowi do CEIDG podlega każdy przedsiębiorca będący osobą fizyczną, czyli osoba fizyczna prowadząca jednoosobowo lub w ramach spółki cywilnej pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu Prawa przedsiębiorców. W przypadku jego śmierci wpis może dotyczyć przedsiębiorstwa w spadku pod firmą zmarłego przedsiębiorcy, do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego jeżeli został powołany, albo do dnia wygaśnięcia uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego, jezeli osoba, o której mowa w art. 14 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw, kontynuuje prowadzenie przedsiębiorstwa pod firmą przedsiębiorcy i w terminie wskazanym w art. 12 ust. 10 tej ustawy dokona zgłoszenia do naczelnika urzędu skarbowego o kontynuowaniu prowadzenia tego przedsiębiorstwa.

Dla odmiany, przedsiębiorca będący osobą prawną lub jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej podlega wpisowi do odrębnego rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, wraz z nadaniem numeru KRS.

Obligatoryjność Edytuj

Wpis do CEIDG jest dla osoby fizycznej wykonującej pozarolniczą działalność gospodarczą w rozumieniu Prawa przedsiębiorców co do zasady obowiązkowy, a wykonywanie takiej działalności bez dokonania wpisu stanowi wykroczenie zagrożone karą ograniczenia wolności albo grzywny[3].

Skutki prawne wpisu Edytuj

Zaakceptowany wniosek o wpis (lub wykreślenie) skutkuje decyzją ministra właściwego do spraw gospodarki o wpisie wnioskodawcy do (lub odpowiednio o wykreśleniu z) Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, oznaczającą zarazem wpis do (lub odpowiednio wykreślenie z) prowadzonych:

  • dla celów podatkowych – Centralnego Rejestru Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników KAS, wraz z nadaniem numeru NIP dla osób go nieposiadających oraz wraz z oświadczeniem o wyborze formy opodatkowania dochodu, a ponadto (o ile dotyczy) wraz z wnioskiem o rejestrację (lub odpowiednio wykreślenie) jako podatnik VAT zwolniony albo czynny, w tym ostatnim przypadku również (o ile dotyczy) jako podatnik VAT UE, przy czym w przypadku zawiązania spółki cywilnej to ona jest podatnikiem VAT, natomiast w przypadku PIT podatnikami są wspólnicy, zaś rola spółki ograniczona jest w tym przypadku wyłącznie do bycia płatnikiem zaliczek za osoby zatrudnione
  • dla celów ubezpieczenia zdrowotnego oraz (w zależności od sytuacji, obowiązkowych lub dobrowolnych) ubezpieczeń społecznych – Centralnego Rejestru Płatników Składek ZUS lub (w określonych przypadkach) Rejestru Płatników Składek na Rolnicze Ubezpieczenia Społeczne i Ubezpieczenie Zdrowotne KRUS, przy czym w przypadku zawiązania spółki cywilnej to ona pełni zawsze rolę płatnika składek za osoby zatrudnione, natomiast płatnikiem składek za wspólników może być albo spółka albo osobno wspólnicy
  • dla celów statystycznych – Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki Narodowej GUS, wraz z nadaniem numeru REGON

Ponadto w określonych ustawowo sytuacjach wpis do CEIDG (oraz zależne od niego wpisy w innych urzędowych rejestrach, ewidencjach czy na listach) może z mocy prawa wygasnąć.

Numer ewidencyjny Edytuj

W odróżnieniu od swojej poprzedniczki oraz od rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, CEIDG sama w sobie nie nadaje przedsiębiorcy osobnego numeru ewidencyjnego, natomiast z mocy prawa funkcję tę pełni numer identyfikacji podatkowej w Centralnym Rejestrze Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników Krajowej Administracji Skarbowej, identyfikujący przedsiębiorcę także dla celów podatkowych oraz ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego.

Każdy przedsiębiorca ma obowiązek posługiwania się na pieczęciach, kopertach, wizytówkach i pismach firmowych, papierze firmowym, oraz wszelkich wydawanych przez przedsiębiorcę dla podmiotów zewnętrznych fakturach, rachunkach, paragonach i innych dokumentach numerem NIP, podobnie jak numerem statystycznym REGON, przy czym w przypadku zawiązania spółki cywilnej używa się na powyższych zasadach numerów NIP i REGON spółki, odrębnych od tych nadanych przedsiębiorcom będącym jej wspólnikami.

Dla porównania, przedsiębiorca podlegający w miejsce wpisu do CEIDG wpisowi do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, zobowiązany jest do używania na ww. zasadach, obok numerów NIP i REGON, także nadanego numeru KRS.

Procedura administracyjna Edytuj

Wszelkie czynności związane z wpisem do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, prowadzonej przez ministra właściwego do spraw gospodarki, są bezpłatne[2].

Wpis do ewidencji jest dokonywany zdalnie poprzez system teleinformatyczny prowadzony przez ministra właściwego do spraw gospodarki, zintegrowany z rządowym portalem dla przedsiębiorców biznes.gov.pl[4], lub tradycyjnie za pośrednictwem dowolnego urzędu gminy wybranego przez wnioskującego o wpis przedsiębiorcę. W celu uzyskania statusu przedsiębiorcy osoba fizyczna składa wniosek CEIDG-1 wybierając jedną z czterech dostępnych możliwości[5]:

Wejście na stronę CEIDG[2]
Zalogowanie się do systemu CEIDG Bez logowania się do systemu CEIDG
Założenie konta + aktywowanie konta (poprzez link potwierdzający otrzymany na podany adres e-mail)

i zalogowanie się do systemu

Przygotowanie wniosku, w trybie anonimowym, bez logowania się do systemu
Wypełnienie wniosku online Pobranie wniosku on-line
Wysłanie wniosku online Wydruk wniosku
złożenie (podpisanie) go elektronicznie złożenie (podpisanie) go elektronicznie podpisanie go osobiście w dowolnej gminie przygotowanie wniosku online przesłanie wniosku do gminy złożenie wniosku osobiście w gminie
Podpisanie kwalifikowanym podpisem elektronicznym Podpisanie podpisem zaufanym albo osobistym podpisanie go osobiście w dowolnej gminie. podpisanie go w dowolnej gminie. Podpisanie i wysłanie pocztą. Dodatkowo podpis musi być notarialnie potwierdzony.

(wymagane notarialne poświadczenie).

Podpisanie i osobiste zaniesienie do urzędu gminy (gmina przekształca go na wniosek elektroniczny).

Od 2017 roku można przygotować wniosek telefonicznie razem z konsultantem CEIDG[6].

Obowiązuje składanie wniosków na formularzu CEIDG-1 Wniosek o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, stosowanym w każdym z poniższych przypadków:

  1. wniosek o wpis do CEIDG przedsiębiorcy. (Należy podać faktyczną datę rozpoczęcia działalności)
  2. wniosek o zmianę wpisu w CEIDG oraz innych danych. (Data zmiany nie może być późniejsza niż dzień złożenia wniosku)
  3. wniosek o zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej. (Należy podać faktyczną datę zawieszenia, działalność zawieszana jest na czas nieokreślony lub określony jeżeli na wniosku o zawieszenie została podana data wznowienia)
  4. wniosek o wznowienie wykonywania działalności gospodarczej. (Należy podać faktyczną datę wznowienia)
  5. wniosek o wykreślenie przedsiębiorcy z CEIDG; w tym przypadku należy wskazać na wniosku w zależności od sytuacji:
    1. ostatni dzień prowadzenia działalności
    2. informację o niepodjęciu wykonywania działalności gospodarczej (w takim przypadku wpis przedsiębiorcy w CEIDG nie jest udostępniany)
    3. informację o przekształceniu w jednoosobową spółkę kapitałową

W ramach wniosku składane są również obowiązkowo oświadczenia, że:

  • „wobec osoby, której wpis dotyczy, nie orzeczono prawomocnie zakazów, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 13-15 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy w zakresie działalności gospodarczej objętej wpisem”,
  • „osoba, której wpis dotyczy, posiada tytuł prawny do nieruchomości, których adresy są wpisywane do CEIDG.”

Ponadto wniosek o wpis lub wykreślenie obowiązkowo obejmuje, a o zmianę wpisu może obejmować, zgłoszenia do:

W przypadku zawiązania spółki cywilnej obowiązuje dodatkowo uzyskanie dla niej, poprzez osobne wnioski składane bezpośrednio do KAS i GUS, numerów NIP i REGON odrębnych od tych nadanych przedsiębiorcom będącym jej wspólnikami.

Szczególne obowiązki w przypadku działalności regulowanej Edytuj

W przypadku niektórych rodzajów pozarolniczej działalności gospodarczej, rozpoczęcie jej może być obok uzyskania statusu przedsiębiorcy uzależnione także od uzyskania koncesji, zezwolenia lub wpisu do rejestru działalności regulowanej[7].

Historia Edytuj

Protoplastą CEIDG była ewidencja działalności gospodarczej osób fizycznych wprowadzona przez ustawę o działalności gospodarczej z 1988 r. (tzw. ustawa Wilczka (Dz.U. z 1988 r. nr 41, poz. 324), ministra przemysłu w rządzie Mieczysława Rakowskiego), która prowadzona była jako jawna przez właściwe dla miejsca prowadzenia działalności urzędy gminne, miejsko-gminne lub miejskie. Następnie ewidencja działała na podstawie ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. Prawo działalności gospodarczej, którą z kolei zastąpiła ustawa o swobodzie działalności gospodarczej z 2 lipca 2004 r.

Od 1 lipca 2011 ewidencja została scentralizowana tworząc Centralną Ewidencję i Informację o Działaności Gospodarczej, działając do 29 kwietnia 2018 r. na mocy znowelizowanej ustawy o swobodzie działalności gospodarczej z 2 lipca 2004 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 2168). Do końca grudnia 2011 r. do centralnie prowadzonej ewidencji zostały przeniesione wpisy prowadzone przez samorządy.

Uwagi Edytuj

  1. ↑ W potocznym języku określana wciąż niekiedy także nazwą jej historycznej rozproszonej poprzedniczki: ewidencji działalności gospodarczej.

Przypisy Edytuj

  1. ↑ 57. posiedzenie Sejmu – podsumowanie obrad. sejm.gov.pl. [dostęp 2018-02-01].
  2. ↑ a b c d Strona CEIDG.
  3. ↑ Art. 601 § 1 Kodeksu wykroczeń.
  4. ↑ Ministerstwo Rozwoju uruchomi jedno e-konto przedsiębiorcy. Prawo.pl, 2021-02-17. [dostęp 2021-07-18].
  5. ↑ W jaki sposób złożyć wniosek CEIDG? – Księgowość spółki z o.o.. 2017-08-22.
  6. ↑ Zakładanie własnej firmy przez telefon – e-Deklaracje – podatkowy serwis informacyjny. 2017-08-22. [dostęp 2017-08-22].
  7. ↑ Rejestracja działalności gospodarczej. [dostęp 2016-11-25].

Bibliografia Edytuj

  • Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz.U. z 2022 r. poz. 541)

Linki zewnętrzne Edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Centralna_Ewidencja_i_Informacja_o_Działalności_Gospodarczej&oldid=71053653”