Cerkiew św. Dymitra Sołuńskiego w Jarosławiu
Cerkiew św. Dymitra Sołuńskiego – XVII-wieczna prawosławna cerkiew w Jarosławiu, w dekanacie jarosławskim centralnym[1] eparchii jarosławskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.
 7610038002
| |||||||||||||||||||
| cerkiew parafialna | |||||||||||||||||||
 Widok ogólny | |||||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Obwód | |||||||||||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||||
| Eparchia | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Jarosławia  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie Rosji  | |||||||||||||||||||
Położenie na mapie obwodu jarosławskiego  | |||||||||||||||||||
 57°37′18,0″N 39°52′53,0″E/57,621667 39,881389
| |||||||||||||||||||
Historia edytuj
Cerkiew została zbudowana w latach 1671–1673 z datków miejscowych wiernych, prawdopodobnie na miejscu starszej cerkwi wzniesionej w II połowie XIV w[2]. Przy wznoszeniu obiektu wykorzystano cegły, które pozostały po budowie murów obronnych dzielnicy Ziemlany Gorod w Jarosławiu[3]. Na początku XVIII w. cerkiew poważnie przebudowano, częściowo w nowym stylu klasycystycznym. Po raz drugi budynek przebudowano w XIX w.[2]
W 1748 w sąsiedztwie cerkwi św. Dymitra wzniesiono cerkiew Pochwały Matki Bożej, w której odbywały się nabożeństwa w miesiącach wiosennych i letnich[2].
Cerkiew została zamknięta w 1929. W połowie XX wieku zaadaptowano ją na pracownię konserwatorską. Rosyjski Kościół Prawosławny odzyskał obiekt w 1991, natomiast regularne nabożeństwa w niej wznowiono dopiero w 2004[2]. Cerkiew Pochwały Matki Bożej również była przynajmniej od 1935 nieczynna i również została przywrócona do użytku liturgicznego[2].
Architektura edytuj
Cerkiew posiada dwa ołtarze – główny oraz boczny Szujskiej Ikony Matki Bożej[2].
Wzorem dla budowniczych świątyni była cerkiew św. Mikołaja Nadieina w Jarosławiu. W wieku XVIII powiększono cerkiew o obszerny przedsionek ze strony północnej, dobudowano również klasycystyczny ganek, którego styl nie harmonizuje z całością obiektu[2]. Pierwotnie świątynia zwieńczona była pięcioma kopułami. W XIX w. rozebrano cztery cebulaste kopuły w narożnikach, pozostawiając jedynie centralną, a dach budynku zmieniono na czterospadowy[2]. Dzwonnica cerkiewna położona jest w północno-zachodnim narożniku budowli, w miejscu, gdzie zbiegają się galerie. Dzwonnicę zwieńczono dachem hełmowym z lukarnami[2]. Okna świątyni zdobione są bogatymi obramowaniami[2]. Według Dobrowolskiej i Gniedowskiego cerkiew nie wyróżnia się szczególnie pod względem architektonicznym, a fakt, że była kilkakrotnie przebudowywana jeszcze obniżył jej wartość artystyczną[3]. Najcenniejsze w budynku są freski wykonane w 1686 przez miejscowych artystów pod kierownictwem Siewastjana Dmitrijewa[3]. Zostały one poddane w 1859[3] konserwacji, podczas której zatarto oryginalne barwy, ale zachowano pierwotną kompozycję i układ postaci. Freski z cerkwi św. Dymitra Sołuńskiego zalicza się do najlepszych dzieł jarosławskiej szkoły malarskiej[2]. Malowidła wyróżniają się ostrością rysunku i starannością proporcji. Szczególną uwagę zwraca monumentalna scena Sądu Ostatecznego[3].