Cerkiew św. Mikołaja Mokrego w Jarosławiu

Cerkiew św. Mikołaja Mokrego – XVII-wieczna prawosławna cerkiew w Jarosławiu, nad Kotoroślą, jedna ze świątyń w dekanacie jarosławskim centralnym eparchii jarosławskiej Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.

Cerkiew św. Mikołaja Mokrego

Церковь Николы Мокрого

7610081002
cerkiew parafialna
Widok ogólny
Państwo	Rosja
Obwód	jarosławski
Miejscowość	Jarosław
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Eparchia	jarosławska
Wezwanie	św. Mikołaja Mokrego
Wspomnienie liturgiczne	6/19 grudnia
Historia Data rozpoczęcia budowy 1665 Data zakończenia budowy 1672 Data poświęcenia 1672 Data zamknięcia 1929 Aktualne przeznaczenie czynna świątynia prawosławna Data reaktywacji 1992 Fundator Fiodor Wymorow, Stiepan Tarabajew, Andriej Lemin, Astafij Łuzin
Dane świątyni Styl ruski – jarosławski Świątynia • materiał bud. • cegła Kopuła • liczba kopuł 5 Liczba ikonostasów 3 Ołtarz • liczba ołtarzy • wezwania ołtarzy bocznych 3 św. Barbary, św. metropolity Aleksego Dzwonnica • typ dzwonnicy przystawiona
Położenie na mapie Jarosławia Jarosław, cerkiew św. Mikołaja Mokrego
Położenie na mapie Rosji Jarosław, cerkiew św. Mikołaja Mokrego
Położenie na mapie obwodu jarosławskiego Jarosław, cerkiew św. Mikołaja Mokrego
57°37′12,4″N 39°52′14,8″E
Strona internetowa

Historia

Cerkiew została wzniesiona w latach 1665–1672 z fundacji kupców Astafija Łuzina i Andrieja Lemina oraz ludzi posadskich Fiodora Wymorowa i Stiepana Tarabajewa, na miejscu dwóch starszych drewnianych budowli sakralnych. Fundatorzy życzyli sobie, by świątynia połączyła najpiękniejsze elementy dwóch nieco starszych jarosławskich cerkwi – św. Jana Chryzostoma w słobodzie Korowniki oraz św. Eliasza. Okazało się jednak, że realizacja tego zamiaru jest niemożliwa, jako że świątynie te zbyt poważnie się różniły w rozplanowaniu – cerkiew św. Jana Chryzostoma zaprojektowano w oparciu o zasadę symetrii, zupełnie inaczej, niż drugi z wymienionych obiektów sakralnych. Cerkiew św. Mikołaja jest również wyraźnie mniejsza i nie może być przez to tak monumentalna, jak cerkiew w Korownikach. Bezpośrednio po zakończeniu prac budowlanych, w 1673, w cerkwi wykonano freski. Głównym tematem kompozycji na północnej i południowej ścianie cerkwi był żywot św. Mikołaja z Miry, natomiast na ścianie zachodniej umieszczono kompozycję przedstawiającą Sąd Ostateczny.

W 1686 do cerkwi św. Mikołaja dobudowano drugą świątynię, w której nabożeństwa odbywały się w miesiącach letnich i jesiennych. Jej patronką została Tichwińska Ikona Matki Bożej.

W 1929 obie połączone cerkwie zostały zamknięte i zaadaptowane na magazyn. Rosyjski Kościół Prawosławny odzyskał je w 1992. Świątynie zostały odremontowane i przywrócone do użytku liturgicznego.

Architektura

Cerkiew nie posiada podkletu, otoczona jest z trzech strony jednokondygnacyjnymi galeriami, do których pierwotnie prowadziły trzy ganki. W północno-zachodnim narożniku budowli znajduje się zwieńczona dachem namiotowym dzwonnica. Inspiracją dla jej wyglądu były dzwonnice cerkwi św. Eliasza oraz Narodzenia Pańskiego w Jarosławiu. Świątynia posiada trzy ołtarze, dwa boczne usytuowane są na końcach galerii; są one poświęcone odpowiednio św. Barbarze i św. metropolicie kijowskiemu Aleksemu i również zwieńczone dachami namiotowymi. W ten sposób budowniczowie uzyskali podobny jak w cerkwi Wspomnienia Świętych Drzew Krzyża Pańskiego efekt oflankowania elewacji północnej dwoma tego typu dachami. Zwieńczona jest pięcioma cebulastymi kopułami.

Wyróżniającą cechą cerkwi są wykonane w latach 1680–1690 ceramiczne dekoracje na elewacjach budynku, w szczególności zdobione wielokolorowymi ceramicznymi płytkami obramowania okien absyd oraz przedsionka w cerkwi Tichwińskiej Ikony Matki Bożej. Pierwotnie tak zdobiony przedsionek znajdował się również w cerkwi św. Mikołaja Mokrego.