Cerkiew św. Mikołaja w Hrebennem

Cerkiew św. Mikołaja w Hrebennem – drewniana parafialna cerkiew greckokatolicka, znajdująca się w Hrebennem.

Cerkiew św. Mikołaja w Hrebennem
A/42 z dnia 19.05.1966[1]
cerkiew parafialna
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Miejscowość

Hrebenne

Wyznanie

katolickie

Kościół

greckokatolicki

Parafia

św. Mikołaja w Hrebennem

Wezwanie

św. Mikołaja

Położenie na mapie gminy Lubycza Królewska
Mapa konturowa gminy Lubycza Królewska, na dole znajduje się punkt z opisem „Hrebenne, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Hrebenne, cerkiew”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Hrebenne, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego
Mapa konturowa powiatu tomaszowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Hrebenne, cerkiew”
Ziemia50°16′52,1″N 23°34′57,1″E/50,281139 23,582528

Historia obiektu edytuj

Cerkiew zbudowana została w latach 1697-1700, i przebudowana w 1882. Parafia należała do dekanatu potelickiego, po I wojnie światowej do rawskiego. Do parafii należały cerkwie filialne w Małych Mostach i Siedliskach. Po 1947 cerkiew została przejęta przez kościół rzymskokatolicki. W latach 1965-1984 były jednak odprawiane nieregularnie msze w rycie greckim, po 1984 regularnie. Obecnie znajduje się tutaj siedziba parafii greckokatolickiej dekanatu przemyskiego.

Architektura i wyposażenie edytuj

Cerkiew ma konstrukcję zrębową, jest trójdzielna, wszystkie trzy części są trójkondygnacyjne, zbudowane na planach kwadratów, nakryte ośmiobocznymi kopułami z latarniami. Poszczególne kondygnacje oddzielają szerokie okapy. Dawne pokrycie gontowe zmienione zostało na blaszane.

Wewnątrz zachowały się fragmenty ikonostasu z XVII-XVIII w. z ikonami, malowanymi na deskach.

Obiekty towarzyszące edytuj

Obok cerkwi stoi drewniana, dwukondygnacyjna dzwonnica z XVII w.

Położenie geomorfologiczne edytuj

Cerkiew położona jest na niewielkim spłaszczeniu w dolnej części stoku izolowanego płata lessowego, wyścielającego prawobrzeżne zbocze (opoki margliste, górna kreda) doliny Prutnika[2]. W literaturze geomorfologicznej tego typu forma rzeźby eolicznej określana jest mianem "wyspy", a nawet "czapki" lessowej[3]. Jest to strefa przykrawędziowa, poniżej której znajduje się naturalna skarpa (około 12 m wysokości) opadająca do dna doliny Prutnika, a właściwie do opaski wzmacniającej pas drogi krajowej nr 19. Cerkiew położona jest na wysokości około 260 m n.p.m., zaś dno doliny rzecznej - 239 m n.p.m.

Przypisy edytuj

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2016-01-03].
  2. Rzechowski J., 2001: Profil lessów Goraj koło Hrebennego na Roztoczu. [w:] Maruszczak H. (red.),  Podstawowe profile lessów II, Wyd. UMCS, Lublin; 83-85.
  3. Solarska A., Hose T.A., Vasiljević D.A., Mroczek P., Jary Z., Marković S.B., Widawski K., 2013: Geodiversity of the loess regions in Poland: Inventory, geoconservation issues, and geotourism potential. Quaternary International, 296; 68–81.

Bibliografia edytuj