Cerkiew św. Mikołaja w Jałowem

Cerkiew św. Mikołaja w Jałowem – dawna cerkiew greckokatolicka, wzniesiona w 1903 we wsi Jałowe.

Cerkiew św. Mikołaja w Jałowem
A-187 z dnia 26.03.1969[1]
kościół filialny
Ilustracja
Elewacja południowa
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Jałowe

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Matki Bożej Bieszczadzkiej w Jasieniu-Ustrzykach Dolnych

Wezwanie

św. Mikołaja

Położenie na mapie gminy Ustrzyki Dolne
Mapa konturowa gminy Ustrzyki Dolne, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Jałowe, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Jałowe, cerkiew”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Jałowe, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego
Mapa konturowa powiatu bieszczadzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Jałowe, cerkiew”
Ziemia49°24′19,7″N 22°39′09,7″E/49,405472 22,652694

Od 1971 użytkowana jako rzymskokatolicki kościół filialny pod wezwaniem Wniebowzięcia Matki Bożej parafii Matki Bożej Bieszczadzkiej w Jasieniu-Ustrzykach Dolnych.

Cerkiew wpisano na listę zabytków w 1969.

Historia edytuj

Cerkiew postawiono w 1903 na miejscu poprzedniej drewnianej z 1812. Po 1951 przez krótki czas użytkowana jako kościół rzymskokatolicki przez nowych osadników z sokalszczyzny. Następnie zamknięta przez ówczesne władze. W 1971 przejęta przez rzymskich katolików. W 1993 Magurycz odnowił przycerkiewny cmentarz. Remont kapitalny cerkwi przeprowadzono w latach 2013-2014 i obejmował: ułożenie nowych fundamentów, na nowo odeskowano ściany i pokryto je i soboty gontem, wymieniono część więźby dachowej, stolarkę drzwiową, pomalowano dachy[2][3].

Architektura i wyposażenie edytuj

Obiekt jest świątynią orientowaną, trójdzielną o konstrukcji zrębowej. Do zamkniętego prostą ścianą z tzw. oculusem prezbiterium od północy przylega zakrystia. W środku wyższa i szersza nawa i od zachodniej strony niższy babiniec z przedsionkiem. Każda z trzech części świątyni nakryta osobnym dachem kalenicowym zwieńczonym sześcioboczną wieżyczką z krzyżem. Wokół cerkwi soboty[3].

Wewnątrz w nawie sklepienie segmentowe. Zachował się ołtarz główny z obrazem Wniebowzięcia Matki Bożej oraz dwa ołtarze boczne ze współczesnymi ikonami oraz fragmenty ikonostasu z 1903[2][3].

Otoczenie cerkwi edytuj

Na zachód od świątyni znajduje się ceglana arkadowa dzwonnica z początku XX wieku. Przy cerkwi zachowało się kilka nagrobków także z początku XX wieku[2]. Nieopodal na stoku wzgórza znajdują się ruiny murowanej kaplicy rzymskokatolickiej z kryptą z 1882. Jest to prawdopodobnie kaplica grobowa Anny Nowosielskiej właścicielki Jałowego[4].

Przypisy edytuj

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2015-12-12].
  2. a b c Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2011, s. 180, 181. ISBN 83-89188-08-2.
  3. a b c Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPARHIA, Rzeszów 2015, s. 99. ISBN 978-83-61577-68-3.
  4. Tablica informacyjna przy obiekcie.

Linki zewnętrzne edytuj