Cerkiew św. Mikołaja w Kleszczelach

Cerkiew św. Mikołajaprawosławna cerkiew filialna w Kleszczelach. Należy do parafii Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy w Kleszczelach, w dekanacie Kleszczele diecezji warszawsko-bielskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego. Najstarszy budynek w Kleszczelach[1].

Cerkiew św. Mikołaja
157(163) z dnia 16.09.1959.
cerkiew filialna
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Miejscowość

Kleszczele

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny

Diecezja

warszawsko-bielska

Wezwanie

św. Mikołaja

Wspomnienie liturgiczne

9/22 maja; 6/19 grudnia

Położenie na mapie Kleszczel
Mapa konturowa Kleszczel, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Mikołaja”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Mikołaja”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Mikołaja”
Położenie na mapie powiatu hajnowskiego
Mapa konturowa powiatu hajnowskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Mikołaja”
Położenie na mapie gminy Kleszczele
Mapa konturowa gminy Kleszczele, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Cerkiew św. Mikołaja”
Ziemia52°34′29,3″N 23°19′36,2″E/52,574806 23,326722

Historia edytuj

Świątynia została wzniesiona w 1709 jako dzwonnica przy parafialnej cerkwi św. Mikołaja. Budowla ta funkcjonowała od XVI w. jako świątynia prawosławna, zaś w 1648 została siłą przejęta przez unitów. Przy parafii funkcjonowało bractwo kupieckie, które dbało o budynek cerkwi i utrzymywało służącego w niej duchownego. Była to początkowo organizacja prawosławna, a następnie unicka. Członkowie bractwa wznieśli w 1709 cerkiewną dzwonnicę[2]. Właśnie ten obiekt sakralny pełni obecnie (początek XXI w.) funkcję kaplicy filialnej przy cerkwi Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Kleszczelach[3].

W 1839 na mocy postanowień synodu połockiego unickie cerkwie w Kleszczelach przeszły do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Cerkiew św. Mikołaja pozostawała główną świątynią miejscowej parafii do 1877, gdy ukończono budowę murowanej świątyni Zaśnięcia Matki Bożej[4]. Starszej cerkwi ani dzwonnicy nie rozebrano. Świątynia istniejąca od XVI w. spłonęła podczas I wojny światowej, natomiast XVIII-wieczna dzwonnica przetrwała. Została gruntownie odremontowana w latach 80. XX wieku[3]. Została wówczas oszalowana, wymieniono jej podwaliny i dach. Drugi remont obiektu miał miejsce w 2012[1].

Cerkiew wpisano do rejestru zabytków 16 września 1959 pod nr 157(163)[5].

Architektura edytuj

Budowla drewniana, o konstrukcji wieńcowej na pierwszej kondygnacji i słupowej na drugiej. Dach namiotowy, kryty gontem.

Przypisy edytuj

  1. a b M. Bołtryk, Przez wieki ze świętym Mikołajem, „Przegląd Prawosławny”, nr 1/331, styczeń 2013.
  2. A. Mironowicz: Podlaskie ośrodki i organizacje prawosławne w XVI i XVII wieku. Białystok: Archidiecezja Prawosławna Białostocko-Gdańska i Uniwersytet Warszawski Filia w Białymstoku, 1991, ss. 253–255.
  3. a b Ł. Bartoszuk, Historia parafii Zaśnięcia Matki Bożej w Kleszczelach [w:] Kalendarz Prawosławny 2012, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, ss. 227–229
  4. Ł. Bartoszuk, Historia parafii Zaśnięcia Matki Bożej w Kleszczelach [w:]Kalendarz Prawosławny 2012, Wydanie Warszawskiej Metropolii Prawosławnej, ISSN 1425-2171, s. 233
  5. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.

Bibliografia edytuj