Cerkiew św. Paraskewy w Ustianowej

Cerkiew św. Paraskewy w Ustianowej – dawna parafialna cerkiew greckokatolicka, znajdująca się w Ustjanowej Górnej wzniesiona w 1792.

Cerkiew św. Paraskewy
w Ustianowej
obecnie kościół
Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
A-116 z dnia 7.09.1959[1]
kościół parafialny
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Ustjanowa Górna

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Narodzenia NMP w Ustianowej

Wezwanie

Narodzenia Najświętszej Maryi Panny
poprzednio św. Paraskewy

Położenie na mapie gminy Ustrzyki Dolne
Mapa konturowa gminy Ustrzyki Dolne, na dole znajduje się punkt z opisem „Ustjanowa, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Ustjanowa, cerkiew”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Ustjanowa, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego
Mapa konturowa powiatu bieszczadzkiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Ustjanowa, cerkiew”
Ziemia49°25′10,7″N 22°33′14,8″E/49,419639 22,554111
Kaplica grobowa Szemelowskich

Od 1971 cerkiew pełni funkcję rzymskokatolickiego kościoła parafialnego pw. Narodzenia NMP.

Obiekt wpisany na listę zabytków w 1959 i włączony do podkarpackiego Szlaku Architektury Drewnianej.

Historia edytuj

Zbudowana w 1792[2][3], należała do greckokatolickiego dekanatu ustrzyckiego. Do parafii należały filialne cerkwie w Równi i Ustjanowej Dolnej (zniszczona po wojnie). W 1892 odnowiona i rozbudowana. Po II wojnie światowej świątynię zamknięto. W 1956 dawne cerkiewne wyposażenie wywieziono do muzeum do Sanoka. Miejscowa ludność od lat pięćdziesiątych starała się o adaptowanie cerkwi na kościół rzymskokatolicki, na co władza ludowa zezwoliła dopiero w 1971. Zdewastowaną cerkiew wyremontowano w latach 1973–1974. Na początku XXI w. wykonano dwa ołtarze boczne, ambonę i mensę stylistycznie nawiązujące do ołtarza głównego[3].

Architektura i wyposażenie edytuj

Jest to świątynia orientowana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna, obita gontem, z kwadratowym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium. Gzyms profilowany, z podmurówką osłoniętą gontowym fartuchem. Dach o osobnych kalenicach, z baniastą wieżyczką. Strop płaski, belkowy. Wewnątrz ołtarz rokokowy z końca XVIII w., pochodzący z kościoła w Hoczwi. Dawny ikonostas można zobaczyć w Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku. W ołtarzu głównym znajduje się jedna z kopii obrazu Matki Bożej Sokalskiej.

Otoczenie edytuj

Obok cerkwi znajduje się drewniana dzwonnica oraz murowana kaplica grobowa Szemelowskich[3].

Przypisy edytuj

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2015-12-12].
  2. Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda: Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja. Wydawnictwo Rewasz, Pruszków 2011, s. 204, 205. ISBN 83-89188-08-2.
  3. a b c Krzysztof Zieliński: Leksykon drewnianej architektury sakralnej województwa podkarpackiego. PRO CARPARHIA, Rzeszów 2015, s. 299, 300. ISBN 978-83-61577-68-3.

Bibliografia edytuj