Cerkiew Chrystusa Pantokratora w Nesebyrze

zabytkowa prawosławna cerkiew w Nesebyr, Bułgaria

Cerkiew Chrystusa Pantokratora (bułg. църква „Христос Пантократор“, gr. Ναός Χριστού Παντοκράτωρος[1]) – zabytkowa prawosławna cerkiew w bułgarskim mieście Nesebyr[2].

Cerkiew Chrystusa Pantokratora
cerkiew
Ilustracja
Państwo

 Bułgaria

Miejscowość

Nesebyr

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Bułgarski Kościół Prawosławny

Wezwanie

Chrystus Pantokrator

Położenie na mapie Bułgarii
Mapa konturowa Bułgarii, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cerkiew Chrystusa Pantokratora”
Ziemia42°39′31″N 27°44′00″E/42,658611 27,733333

Pochodząca z XIII–XIV wieku cerkiew bywa wiązana z fundacją cara Iwana Aleksandra[3]. Stanowi typowy przykład cerkwi wzniesionej w stylu ozdobnym[2], na planie krzyża wpisanego w prostokąt[4]. Budowla o wymiarach 16 metrów długości i 6,90 metra szerokości[2] została wzniesiona z kamienia i cegły[5]. Do wnętrza prowadzą dwa wejścia: na ścianie południowej i na ścianie zachodniej. Ścianę wschodnią wieńczą trzy bogato zdobione apsydy. W centrum naosu znajdowały się cztery obecnie zniszczone kolumny wspierające kopułę. Ponad narteksem znajduje się czworoboczna dzwonnica, do której prowadzi kamienna klatka schodowa zbudowana w ścianie pomiędzy narteksem i naosem[2].

Każda ze stron budowli zdobiona jest za pomocą innych elementów[6]. Na fasadzie znajdują się wysokie, wklęsłe nisze zwieńczone łukami. Ponad nimi znajdują się trzy rzędy dekoracyjnych krążków i cztery ulistnionych kwiatów. Fryz ze swastykami (symbolami kultu solarnego) wykonano z cegieł, znajduje się on nad apsydami na wschodniej ścianie. Bęben wspierający kopuły bogato zdobiony, posiada osiem okien zwieńczonych łukami[2]. Formą zdobienia są naprzemienne pasy białego kamienia i czerwonej cegły[7], ceramiczne elementy dekoracyjne na fasadzie świątyni są barwy zielonej[8]. Narteks jest niewielki, pod jego podłogą odkryto średniowieczny grób. Na wewnętrznych ścianach pozostały jedynie ślady oryginalnego zdobienia malarskiego[2].

Obecnie budowla pełni funkcje muzealne, znajduje się w niej wystawa poświęcona 18 starym mapom miasta i zatoki z IV–XIX wieku[2]. Budowla jest jedną z najbardziej charakterystycznych budowli miasta i jedną z najlepiej zachowanych świątyń w Nesebyrze[2] oraz jednym z najlepiej zachowanych bułgarskich zabytków sakralnych z okresu średniowiecza[4]. Położona na głównym placu miasta[9] i otoczona zielenią cerkiew stanowi wizytówkę miasta[10].

PrzypisyEdytuj

  1. Latitude.to, GPS coordinates of Church of Christ Pantocrator, Nesebar, Bulgaria. Latitude: 42.6552 Longitude: 27.7333, Latitude.to, maps, geolocated articles, latitude longitude coordinate conversion. [dostęp 2019-06-16] (ang.).
  2. a b c d e f g h Museum Ancient Nessebar, www.ancient-nessebar.com [dostęp 2019-06-08].
  3. Visit Church of Christ Pantocrator on your trip to Nessebar, www.inspirock.com [dostęp 2019-06-16].
  4. a b Church of Christ Pantocrator (Town of Nessebar), Guide Bulgaria [dostęp 2019-06-16] (ang.).
  5. Church of Christ-Pantocrator, Nesebăr - Nesebăr: turystyka - ViaMichelin, www.viamichelin.pl [dostęp 2019-06-16] (pol.).
  6. Cerkiew Chrystusa Pantokratora. [dostęp 2019-06-09]. (pol.).
  7. Wojtek Duch: „Perła Bułgarii”, czyli antyczny Nessebar. Historia.org.pl, 2010-08-14. [dostęp 2019-06-09]. (pol.).
  8. Paweł, Nesebyr (Nesebar) – perła wschodnich Bałkanów, adventum, 12 lipca 2018 [dostęp 2019-06-09] (pol.).
  9. Bułgaria. Nesebyr - obowiązkowy przystanek. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2011-06-22. [dostęp 2019-06-09]. (pol.).
  10. Cerkiew Świętego Chrystusa Pantokratora. [dostęp 2019-06-09]. (pol.).