Ceyx
Ceyx – rodzaj ptaków z podrodziny zimorodków (Alcedininae) w obrębie rodziny zimorodkowatych (Alcedinidae).
| Ceyx[1] | |||
| Lacépède, 1799[2] | |||
 Przedstawiciel rodzaju – zimorodek orientalny (C. erithaca) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj |
Ceyx | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Alcedo tridactyla Pallas, 1769 (= Alcedo erithaca Linnaeus, 1758) | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowania edytuj
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji, Australii i Oceanii[9].
Morfologia edytuj
Długość ciała 11–22 cm; masa ciała samic 10–67 g, samców 10–57 g[9].
Systematyka edytuj
Etymologia edytuj
- Ceyx: łac. ceyx, ceycis „morski ptak” różnie identyfikowany, od gr. κηυξ kēux, κηυκος kēukos „morski ptak” wspomniany przez Dionizjusza oraz Lucjana i uznawany za identyczny z Halcyon. W mitologii greckiej Ceyx (pol. Keyks) był bluźnierczym mężem Alcyone (pol. Alkione), utonął w morzu i został przemieniony w zimorodka wraz z jego opuszczoną żoną, gdy ta odkryła jego ciało wyrzucone na brzeg[10].
- Alcyone: w mitologii greckiej Alcyone (pol. Alkione) to żona Ceyxa (pol. Keyks), która wraz z mężem została przemieniona w zimorodka[11]. Gatunek typowy: Alcyone australis Swainson, 1837 (= Alcedo azurea Latham, 1801).
- Therosa: gr. θερος theros „lato”[12]. Gatunek typowy: Ceyx solitaria[a] Temminck, 1836.
- Ceycopsis: rodzaj Ceyx Lacépède, 1799 (zimorodek); gr. οψις opsis „wygląd”[13]. Gatunek typowy: Dacelo fallax Schlegel, 1886.
- Micralcyone: gr. μικρος mikros „mały”; rodzaj Alcyone Swainson, 1837 (zimorodek)[14]. Gatunek typowy: Alcyone pusilla halli Mathews, 1912.
- Cyanoceyx: gr. κυανος kuanos „ciemnoniebieski”; rodzaj Ceyx Lacépède, 1799 (zimorodek)[15]. Gatunek typowy: Ceyx lepidus Temminck, 1836.
- Ceycalcyon: zbitka wyrazowa nazw rodzajów: Ceyx Lacépède, 1799 (zimorodek) oraz Alcyone Swainson, 1837 (zimorodek)[16]. Gatunek typowy: Ceyx cyanopectus Lafresnaye, 1840.
- Argyroceyx: gr. αργυρος arguros „srebrny”, od αργος argos „lśniący, błyszczący”; rodzaj Ceyx Lacépède, 1799 (zimorodek)[17]. Gatunek typowy: Ceyx argentatus Tweeddale, 1877.
Podział systematyczny edytuj
Do rodzaju należą następujące gatunki[18]:
- Ceyx fallax (Schlegel, 1866) – zimorodek pąsowy
- Ceyx pusillus Temminck, 1836 – zimorodek białoczelny
- Ceyx azureus (Latham, 1801) – zimorodek lazurowy
- Ceyx websteri (E. Hartert, 1898) – zimorodek atolowy
- Ceyx erithaca (Linnaeus, 1758) – zimorodek orientalny
- Ceyx rufidorsa Strickland, 1847 – zimorodek rdzawogrzbiety
- Ceyx melanurus (Kaup, 1848) – zimorodek filipiński
- Ceyx cyanopectus Lafresnaye, 1840 – zimorodek obrożny
- Ceyx nigrirostris Bourns & Worcester, 1894 – zimorodek przepasany
- Ceyx argentatus Tweeddale, 1877 – zimorodek srebrzysty
- Ceyx margarethae W. Blasius, 1890 – zimorodek niebieskawy
- Ceyx wallacii Sharpe, 1868 – zimorodek sulański
- Ceyx cajeli Wallace, 1863 – zimorodek czarnoskrzydły
- Ceyx lepidus Temminck, 1836 – zimorodek zmienny
- Ceyx solitarius Temminck, 1836 – zimorodek samotny
- Ceyx mulcatus Rothschild & E. Hartert, 1914 – zimorodek rdzawobrzuchy
- Ceyx sacerdotis E.P. Ramsay, 1882 – zimorodek płowobrzuchy
- Ceyx dispar Rothschild & E. Hartert, 1914 – zimorodek koralowy
- Ceyx gentianus Tristram, 1879 – zimorodek biało-niebieski
- Ceyx collectoris Rothschild & E. Hartert, 1901 – zimorodek rdzawouchy
- Ceyx nigromaxilla Rothschild & E. Hartert, 1905 – zimorodek wulkaniczny
- Ceyx malaitae Mayr, 1935 – zimorodek malaitański
- Ceyx meeki Rothschild, 1901 – zimorodek łuskowany
Uwagi edytuj
- ↑ Podgatunek C. lepidus.
Przypisy edytuj
- ↑ Ceyx, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ B.G. de Lacépède: Discours d’ouverture et de clôture du cours d’histoire naturelle, donné dans le Muséum national d’Histoire naturelle, l’an VII de la République, et tableaux méthodiques des mammifères et des oiseaux. Paris: Plassan, 1799, s. 10. (fr.).
- ↑ W. Swainson: On the natural history and classification of birds. Cz. 2. London: John Taylor, 1837, s. 336, seria: Cabinet cyclopaedia. Natural history. (ang.).
- ↑ Ch.L. Bonaparte: Conspectus generum avium. T. 1. Lugduni Batavorum: Apud E.J. Brill, 1850, s. 158. (łac.).
- ↑ T. Salvadori. Monografia del Genere Ceyx Lacépède. „Atti della Reale Accademia delle scienze di Torino”. 4, s. 447, 1869. (wł.).
- ↑ G.M. Mathews. New generic names for Australian birds. „Austral Avian Record”. 1, s. 107, 1912–1913. (ang.).
- ↑ Mathews 1918–1919 ↓, s. 96.
- ↑ a b Mathews 1918–1919 ↓, s. 97.
- ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Kingfishers (Alcedinidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2020, Ceyx, DOI: 10.2173/bow.alcedi1.01 [dostęp 2020-10-14] (ang.).
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ceyx [dostęp 2023-04-26].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Alcyone [dostęp 2023-04-26].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Therosa [dostęp 2023-04-26].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ceycopsis [dostęp 2023-04-26].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Micralcyone [dostęp 2023-04-26].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Cyanoceyx [dostęp 2023-04-26].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Ceycalcyon [dostęp 2023-04-26].
- ↑ The Key to Scientific Names ↓, Argyroceyx [dostęp 2023-04-26].
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Alcedininae Rafinesque, 1815 - zimorodki (wersja: 2023-09-29). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-10-14].
Bibliografia edytuj
- G.M. Mathews: The birds of Australia. Cz. 7. H.F. & G. Witherby: London, 1918–1919, s. 1–477. (ang.).
- The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).