Chebzie
Chebzie (niem. Morgenroth) − dzielnica Rudy Śląskiej. Obecnie dzielnica pełni funkcję najważniejszego węzła komunikacyjnego w mieście. Ponadto swoją siedzibę ma tu Miejska Biblioteka Publiczna (tzw. Stacja Biblioteka)[1], a także znajduje się tu zabytkowe osiedle przy ul. Styczyńskiego.
| Dzielnica Rudy Śląskiej | |||
 Dworzec kolejowy w Chebziu | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo | |||
| Miasto | |||
| W granicach Rudy Śląskiej |
– 1 kwietnia 1951 (Nowy Bytom) | ||
| Populacja • liczba ludności |
| ||
| Strefa numeracyjna |
32 | ||
| Kod pocztowy |
41-708 | ||
| Tablice rejestracyjne |
SL, SRS | ||
Położenie na mapie Rudy Śląskiej
| |||
| 50°18′04″N 18°52′54″E/50,301111 18,881667 | |||
W dzielnicy mieszczą się również: rudzki Urząd Skarbowy, a także ważne zakłady pracy.
Historia edytuj
Pod koniec XVIII wieku na terenie obecnego Chebzia powstała karczma. W 1822 roku powstała huta cynku „Gute Hoffnung” (Dobra Nadzieja), kolejna o nazwie „Morgenroth” (Jutrzenka) powstała w roku 1825.
Dopiero z 1844 roku pochodzi pierwsza wzmianka o nazwie „Hebzie”.
W 1846 roku uruchomiono przystanek kolejowy na linii z Wrocławia do Mysłowic. W roku 1859 po zbudowaniu linii do Tarnowskich Gór powstał tu dworzec, rozbudowany w roku 1863, oraz w latach 1900–1902. Dopiero wtedy dworzec przybrał dzisiejszy wygląd. Przy dworcu uruchomiono pocztę w roku 1859.
Kopalnie otworzono w latach 1861−1862, nazywała się ona „Paulus” (Paweł)[2], do dzisiejszego dnia została ulica o tej samej nazwie. W roku 1882 włączono do skonsolidowanej kopalni „Paulus-Hohenzollern”. W 1890 roku zbudowano szyb "Stronprinz". W Chebziu od 1922 roku mieściła się siedziba spółki akcyjnej „Godulla”.
Pierwsze domy zbudowane w Chebziu to domy kolejarskie powstałe w latach 1902-14. Kolejne domy budowała kopalnia w latach 1910–1920.
Pierwszą szkołę w Chebziu zbudował Karol Godula, działała ona jako szkołą prywatna w latach 1843–1851. W 1887 roku powstała szkołą ewangelicka, która w roku 1893 otrzymała nowy budynek (obecnie znajduje się tam przedszkole). Szkołę katolicką zbudowano w 1895 roku. W 1910 roku zbudowano katolicki dom związkowy z klasztorem i kaplicą.
Po wojnie Chebzie wchodziło w skład gminy Godula w powiecie katowickim[3]. W związku z likwidacją powiatu katowickiego 1 kwietnia 1951 gmina Godula została zniesiona, a jej obszar włączony do miasta Rudy oprócz Chebzia, które włączono do leżącego na południe miasta Nowego Bytomia[4]. Nowy Bytom, wraz z Chebziem, wszedł 31 grudnia 1958 w skład nowego miasta Ruda Śląska[5].
W 1993 roku została poświęcona kaplica pw. św. Katarzyny przez metropolitę katowickiego abp. Damiana Zimonia. Kaplica należy do parafii Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Goduli. Od dnia 1 września 2007 roku została erygowana odrębna parafia św. Katarzyny Aleksandryjskiej. Od 2011 powrócono do kaplicy pw. św. Katarzyny zlikwidowano parafię.
Węzeł komunikacyjny edytuj
Obecnie mieszkańcy Rudy Śląskiej wykorzystują Chebzie jako węzeł komunikacyjny. Kończą tu bieg 3 linie tramwajowe, dwie przez nie przejeżdżają. Ponadto w Chebziu znajduje się dworzec PKP, który od 2018 roku pełni również funkcję siedziby Miejskiej Biblioteki[6]. Zatrzymują się tu również przyspieszone autobusy komunikacji miejskiej: 840, 840N, M1 i M24. [7][8][9]
Przez Chebzie przebiega Drogowa Trasa Średnicowa, łącząca centra dużych miast GOP. Najsłynniejszą częścią węzła komunikacyjnego w Chebziu jest pętla tramwajowa i Rondo Unii Europejskiej, które przez lata stanowiło dawniej koniec DTŚ.
Galeria edytuj
-
Kopalnia węgla kamiennego Paweł w Chebziu w 1934 roku -
Węzeł DTŚ w Chebziu w 2009 roku -
Peron dworca w Chebziu w 2009 roku -
Tramwaj na pętli w Chebziu w 2009 roku -
Tramwaj wyjeżdżający z pętli w Chebziu w 2005 roku
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Stacja Biblioteka - Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rudzie Śląskiej [online], biblioteka.r-sl.pl [dostęp 2021-03-16].
- ↑ Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 1: Górny Śląsk, Łódź 2022, s. 218.
- ↑ Podział administracyjny województwa śląsko-dąbrowskiego wraz ze skorowidzem gmin i gromad (według stanu z dnia 1 stycznia 1946). Katowice, Wrocław: Instytut Śląski, 1947.
- ↑ Dz.U. z 1951 r. nr 18, poz. 147
- ↑ Dz.U. z 1958 r. nr 69, poz. 342
- ↑ Artur Kępa, Ruda Śląska - „Stacja Biblioteka” [online], Ruda Śląska [dostęp 2019-05-31] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-31].
- ↑ ZTM - wybór linii, autobus, tramwaj, trolejbus - Rozkład jazdy [online], rj.metropoliaztm.pl [dostęp 2022-01-03].
- ↑ Ruszają pierwsze metrolinie – sprawdź trasy · ZTM [online], www.metropoliaztm.pl [dostęp 2022-01-03].
- ↑ Metrolinie M1 i M24 zastąpią linię autobusową nr 870. Autobusy z literą "M" w dużych miastach [online], 24GLIWICE - Portal Gliwice | codziennie nowe informacje, 27 kwietnia 2021 [dostęp 2022-01-03] (pol.).
Bibliografia edytuj
- Chebzie (pol.) www.rudaslaska.pl [dostęp 2011-07-22]
- Rzymskokatolicka Parafia św. Katarzyny Aleksandryjskiej Ruda Śl. – Chebzie. chebzie.katowice.opoka.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-07)]. www.chebzie.katowice.opoka.org.pl [dostęp 10.11.2010]
- Zespół Szkół Nr 1 w Rudzie Śląskiej