Chengdu
Chengdu (ⓘChengdu; chiń. 成都; pinyin Chéngdū) – miasto w Chinach, liczące ponad 15 milionów mieszkańców, stolica prowincji Syczuan[1].
Państwo | |
---|---|
Prowincja | |
Powierzchnia |
14335[1] km² |
Wysokość |
500 m n.p.m. |
Populacja (2019) • liczba ludności |
|
Nr kierunkowy |
(0)28 |
Kod pocztowy |
610000-611944 |
Tablice rejestracyjne |
川A |
Położenie na mapie Syczuanu | |
Położenie na mapie Chin | |
30°39′49″N 104°04′00″E/30,663611 104,066667 | |
Strona internetowa |
Geografia i klimat
edytujMiasto leży w zachodniej części Kotliny Syczuańskiej, w 40% na żyznej równinie Chengdu. Najniższym punktem jest ujście rzeki Zhi Shui w dystrykcie Jintang na wysokości 387 m n.p.m., zaś najwyższym szczyt w paśmie górskim Qionglai, w zachodnim dystrykcie Dayi, mający wysokość 5364 m.[2] Przez obszar miasta przepływa kilka rzek, zaś przez ścisłe centrum rzeka Jin, która blisko najstarszej części miasta dzieli się na dwie odnogi.
Chengdu leży w strefie klimatu subtropikalnego, monsunowego. Występują tutaj duże wahania opadów w cyklu rocznym, zaś średnia wilgotność względna wynosi około 80%. Pora deszczowa występuje od czerwca do września. Zimy są łagodne, zaś lata niezbyt gorące z dużą wilgotnością powietrza[2].
Miesiąc | Sty | Lut | Mar | Kwi | Maj | Cze | Lip | Sie | Wrz | Paź | Lis | Gru | Roczna |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Średnie temperatury w dzień [°C] | 9.5 | 11.1 | 16.2 | 21.6 | 26.0 | 27.8 | 29.6 | 29.7 | 25.1 | 20.6 | 15.6 | 10.8 | 20,3 |
Średnie temperatury w nocy [°C] | 2.4 | 4.2 | 8.1 | 12.7 | 17.2 | 20.2 | 22.0 | 21.6 | 18.4 | 14.5 | 9.2 | 4.2 | 12,9 |
Opady [mm] | 7 | 10 | 21 | 47 | 87 | 103 | 231 | 224 | 132 | 39 | 17 | 5 | 77 |
Średnia liczba dni z opadami | 7 | 8 | 11 | 13 | 15 | 16 | 17 | 16 | 17 | 14 | 8 | 6 | 148 |
Źródło: Światowa Organizacja Meteorologiczna[3] |
Podział administracyjny
edytujChengdu dzieli się na 11 dzielnic, 5 miast na prawach powiatów i 4 hrabstwa[1].
Podział miasta Chengdu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Chenghua
Jinjiang
Jinniu
Longquanyi
Pidu
Qingbaijiang
Qingyang
Shuangliu
Wenjiang
Wuhou
Xindu
Xinjin
Dayi
Jintang
Pujiang
Chongzhou
Jianyang
Pengzhou
Qionglai
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Historia
edytujWczesna historia
edytujNajstarsze ślady osadnictwa na terenie dzisiejszego Chengdu pochodzą sprzed 4500 lat[4]. Na obszarze obejmującym miasto znajdowała się stolica państwa Shu, które istniało od XI wieku p.n.e. do końca IV wieku p.n.e.[5] Z powyższego okresu pochodzi obszar religijno-ofiarny Jinsha w dystrykcie Qingyang oraz grobowce w centralnej części miasta[6]. W 316 roku p.n.e. po podbiciu miasta przez Qin, stało się ono stolicą prefektury, zaś w 311 roku p.n.e. rozpoczęto budowę murów miejskich[7]. W tym okresie rozpoczęto także budowę Shu Dao, pierwszej drogi biegnącej z Syczuanu do północnej prowincji Shaanxi, której trasa biegnie przez urwiste góry i momentami jest wykuta w stromych klifach[8]. Około 251 roku p.n.e. ukończono budowę systemu irygacyjnego Dujiangyan, który funkcjonuje do obecnych czasów[9].
II wiek p.n.e. – XVII wiek
edytujOd czasów panowania dynastii Han Chengdu stawało się jednym z najważniejszych ośrodków polityki i gospodarki w Chinach. W tym okresie miasto słynęło z produkcji wysokiej jakości brokatu, eksportowanego także poza granice państwa[10]. Według chińskiej historii, na górze Qingcheng, która znajduje się na północy zespołu miejskiego, w 142 roku Zhang Daoling ustanowił doktrynę religijnego taoizmu[11]. W połowie VIII wieku zamieszkiwali w Chengdu Du Fu i Li Bai, uznawani za jednych z najwybitniejszych poetów chińskich, tworząc w tym okresie jedne z najważniejszych swoich dzieł[12].
W epoce Trzech Królestw Chengdu było stolicą królestwa Shu Han, zaś po zjednoczeniu pozostawało stolicą prowincji Syczuan i jednym z najważniejszych ośrodków gospodarczych cesarstwa[5]. W 1023 roku w Chengdu wprowadzono najwcześniejszą papierową walutę na świecie – jiaozi, która była powszechnie uznawanym środkiem płatniczym wymienialnym na monety[13]. Wenecki kupiec i podróżnik Marco Polo w drugiej połowie XIII wieku przebywał w mieście i opisał ówczesną zabudowę mostu Anshun[14].
W 1362 roku miasto zostało na krótko zdobyte podczas Powstania Czerwonych Turbanów[7]. Pod koniec XIV wieku cesarz Hongwu, pierwszy z dynastii Ming, wybudował dla swojego syna pałac, którego mury o wysokości 5 metrów miały długość 4,5 km[15]. Pałac został zniszczony podczas wojen w okresie upadku dynastii Ming w połowie XVII wieku[16]. Po dwuletniej okupacji miasta w latach 1644-1646, w wyniku masakr dokonanych przez wojska Zhanga Xianzhonga oraz późniejszych działań wojennych, Chengdu niemal całkowicie się wyludniło[10]. W 1696 roku powołano w mieście dzisiejszą diecezję rzymskokatolicką.
XVIII - XX wiek
edytujPo tragicznych wydarzeniach z połowy XVII wieku w wyniku których prowincja utraciła około 75% populacji, przez dziesięciolecia tereny były zasiedlane przez ludność z sąsiednich prowincji[17]. Ponownie rozwinął się przemysł związany z produkcją brokatu, pod koniec panowania dynastii Qing w mieście działało ponad 2000 prywatnych warsztatów posiadających około 10 tysięcy krosień[18]. Równina Chengdu słynęła również z uprawy wysokiej jakości tytoniu[19].
Wybudowanie w 1877 roku fabryki broni przez gubernatora prowincji zainicjowało w mieście budowę zakładów w stylu zachodnim[15]. W 1896 roku z polecenia cesarza Guangxu założono Syczuańską Szkołę Chińską i Zachodnią, zaś w 1910 roku zachodni misjonarze otworzyli szkołę medyczną pod nazwą Zachodnio-Chiński Uniwersytet, z obydwu wywodzi się obecny Uniwersytet Syczuański[20]. Na początku XX wieku ludność samego miasta liczyła od 450 do 500 tysięcy osób, zaś całej równiny Chengdu około 5 milionów osób. Przez miasto przechodziły główne szlaki handlowe prowincji, zaś samo Chengdu było wówczas otoczone murem o łącznej długości ponad 19 km[17]. Dzisiejsza ulica handlowa Chunxi Road, która została wybudowana w latach dwudziestych XX wieku, skupiała wówczas 70% biznesu całego miasta[10].
W czasie wojny chińsko-japońskiej toczonej od 1937 roku, miasto pozostawało w rękach rządu chińskiego, którego tymczasową siedzibą, jak też główną bazą wojsk pod dowództwem Czang Kaj-szeka był Chongqing, drugie wielkie miasto Kotliny Syczuańskiej[21]. Chengdu w tym okresie było wielokrotnie celem nalotów prowadzonych przez bombowce japońskie[22]. Podczas II wojny światowej z lotnisk w Chengdu i okolicy korzystała XIV Armia Powietrzna Stanów Zjednoczonych, walcząca z Japonią, zaś bombowce B-29 wielokrotnie atakowały cele na wyspach japońskich oraz na obszarach okupowanych przez wojska japońskie w Chinach[23]. Chengdu było ostatnim ważnym miastem kontynentu pozostającym w rękach nacjonalistów po przegranej wojnie domowej z komunistami. Miasto zostało zdobyte przez wojska Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej pod koniec grudnia 1949 roku[15].
W 1952 roku otwarto połączenie kolejowe z Chongqing, które jednocześnie było pierwszą nowo wybudowaną linią w Chińskiej Republice Ludowej[24]. Port lotniczy Chengdu-Shuangliu oddano do użytku cywilnego w 1956 roku[25]. W tym samym roku założono Uniwersytet Elektroniki i Technologii w Chengdu[26]. Pierwszą linię kolejową prowadzącą poza prowincję Syczuan, do Baoji w północnej prowincji Shaanxi, oddano do użytku w 1958 roku, której fragment był jednocześnie pierwszą zelektryfikowaną linią w historii kraju[27]. W tym samym roku zburzono mur miejski, pozostawiając 9 odcinków o łącznej długości około 1 km[28]. W 1970 roku otwarto linię o długości ponad 1000 km do leżącego na południu Kunming w prowincji Junnan, prowadzącą w większości przez tunele i wiadukty z uwagi na górzysty teren[29].
Pierwszą obwodnicę miasta tzw. wewnętrzną, biegnącą w większości wzdłuż dawnych murów miejskich o długości 19,4 km ukończono w 1986 roku[30]. Jedna z najstarszych wyższych uczelni w kraju, założony w 1896 roku Uniwersytet Południowo-Zachodni Jiaotong, przeniósł się do Chengdu w 1988 roku[31]. W 1991 roku otwarto w mieście, jako jedną z pierwszych w kraju strefę zaawansowanych technologii Chengdu (Chengdu Hi-tech Industrial Development Zone)[32]. Drugą obwodnicę miasta o długości 28,3 km oddano do użytku w 1993 roku[30]. W tym samym roku pierwsze firmy z Fortune Global 500 dokonały inwestycji w mieście[33].
XXI wiek
edytujW 2002 roku ukończono trzecią obwodnicę o długości 51 km oraz czwartą o długości 85 km (pierwszą o statusie drogi ekspresowej)[30]. Trzęsienie ziemi w Syczuanie o sile 7,9 w skali Richtera, które miało miejsce 7 maja 2008 roku, pociągnęło za sobą dużą liczbę ofiar śmiertelnych oraz poczyniło znaczne szkody w mieście[34].
Uroczyste otwarcie pierwszej linii metra w Chengdu, a zarazem pierwszej w zachodnich Chinach, odbyło się 27 września 2010 roku[35]. W tym samym roku UNESCO nadało Chengdu, jako drugiemu miasto na świecie tytuł „Gastronomicznej stolicy świata”[36]. W 2013 roku oddano do użytku New Century Global Center, największy budynek na świecie pod względem powierzchni użytkowej. Chengdu od 26 kwietnia 2013 roku jest jedną z końcowych stacji tzw. nowego szlaku jedwabnego, regularnego połączenia kolejowego z Europą utworzonego w wyniku inicjatywy „jeden pas i jedna droga”[37]. Dwie kolejne obwodnice o statusach drogi ekspresowej tj. piątą o długości 223 km oraz szóstą o długości 459 km (biegnącą częściowo poza granicami miasta), oddano do użytku odpowiednio w 2015 i 2021 roku[30].
W 2019 roku Chengdu zostało wybrane na gospodarza Letniej Uniwersjady w 2021 roku, lecz z uwagi na panującą na świecie pandemię COVID-19 została ona przeniesiona na 2022 rok[38]. Powyższa impreza sportowa przyczyniła się do wybudowania w mieście szeregu obiektów sportowych, na czele ze stadionami o pojemności 60 i 40 tysięcy widzów[39].
Pod koniec 2020 roku, po uruchomieniu 5 nowych linii metra (w tym jednej automatycznej), łączna długość systemu w Chengdu wyniosła 558 km, co czyniło go czwartym najdłuższym systemem metra na świecie[40]. W czerwcu 2021 roku otwarto Port Lotniczy Chengdu Tianfu, dzięki czemu Chengdu zostało trzecim po Pekinie i Szanghaju mieście w Chinach, które posiada dwa międzynarodowe porty lotnicze[41]. W trakcie realizacji jest największy transportowy projekt w Chinach, linia kolei dużych prędkości Syczuan – Tybet, mająca połączyć Chengdu z Lhasą, stolicą Tybetańskiego Regionu Autonomicznego. W budowie jest środkowy odcinek o długości 1011 km pomiędzy Ya’an a Nyingchi, który ma być ukończony do 2030 roku[42].
Demografia
edytujW 2019 roku w Chengdu mieszkało 15 000 686 osób[1]. Wśród osób zameldowanych na stałe 50,4% mieszkańców było mężczyznami, a 49,6% kobietami[43].
Ludność Chengdu od 1950 roku[43] | ||
Rok | Populacja | +/- |
---|---|---|
1950 | 5 048 000 | |
1960 | 5 701 100 | +13% |
1970 | 6 952 100 | +22% |
1980 | 8 225 400 | +18% |
1990 | 9 195 000 | +12% |
2000 | 10 133 500 | +10% |
2010 | 11 490 700 | +13% |
2015 | 12 280 500 | +7% |
2019 | 15 000 686[1] | +22% |
Gospodarka
edytujW 2019 roku przychód PKB Chengdu zaliczył wzrost 8% w stosunku do poprzedniego roku i wyniósł ponad 1,7 biliona CNY[44], co stanowiło ósmy wynik na kontynentalnych Chinach[45]. W 2019 roku sektor usług odpowiadał za 65,6% przychodu PKB miasta, zaś za 34,4% pozostałe sektory gospodarki tj. 30,8% - sektor przemysłowy i 3,6% - sektor rolniczy[44].
Otwarta w 1991 roku jako jedna z pierwszych w kraju strefa zaawansowanych technologii Chengdu (Chengdu Hi-tech Industrial Development Zone) w 2019 roku osiągnęła przychód PKB w wysokości 228 miliardów CNY, co stanowiło ponad 13% przychodu całego miasta[32]. Ponadto od 2000 roku działa specjalna strefa ekonomiczna Chengdu Economic & Technological Development Zone, która odpowiada za 8% przychodu miasta[46]. Działająca od 1 kwietnia 2017 roku Syczuańska strefa wolnego handlu, obejmuje w mieście trzy lokacje: część wyżej wymienionej strefy zaawansowanej technologii, międzynarodowy terminal kolejowy oraz centrum logistyczne przy porcie lotniczym Chengdu-Shuangliu[47].
Do końca 2018 roku 285 firm z listy Fortune Global 500 dokonało inwestycji w mieście[47]. W Chengdu na początku 2020 roku siedzibę miało 96 spółek notowanych na giełdzie, o całkowitej wartości rynkowej ponad 793 miliardy CNY, co stanowiło dziesiąty wynik w kraju[48].
Do rozwoju miasta przyczynił się także fakt, iż Chengdu od 26 kwietnia 2013 roku jest jedną z końcowych stacji tzw. nowego szlaku jedwabnego, regularnego połączenia kolejowego z Europą utworzonego w wyniku inicjatywy „jeden pas i jedna droga”[37]. Do końca sierpnia 2020 roku miasto obsłużyło ponad 6000 pociągów towarowych na powyższej trasie[49].
W 2019 roku dochód rozporządzalny mieszkańca Chengdu zameldowanego na stałe wyniósł 45 878 CNY, który w stosunku do poprzedniego roku (bez uwzględnienia inflacji) wzrósł o 9%[50].
Transport
edytujTransport kolejowy
edytujNajwiększymi dworcami w Chengdu są odpowiednio: Wschodni, Główny i Południowy. Z powyższych dworców kursują pociągi kolei dużej prędkości, które obsługują m.in. bezpośrednie połączenia do Kantonu, Szanghaju i Pekinu[51] oraz biegnącą w połowie przez tunele i wiadukty linię do Guiyang[52]. Ponadto w 2018 roku oddano linię do sąsiedniego miasta Ya’an, z którego od 2030 roku mają kursować pociągi dużej prędkości do Nyingchi w Tybecie[53]. W okresie od 28 września do 8 października 2020 roku, przypadającym na święto narodowe wszystkie stacje obsłużyły ponad 3,2 mln osób wyjeżdżających z miasta, w tym 372 tysiące w dniu 1 października 2020 roku[54].
Transport lotniczy
edytujMiasto obsługuje port lotniczy Chengdu-Shuangliu, z którego w 2019 roku skorzystało prawie 56 mln pasażerów co stawiało je na czwartym miejscu w kraju pod względem ilości obsłużonych osób[55]. W czerwcu 2021 roku otwarto Port Lotniczy Chengdu Tianfu, który docelowo ma obsługiwać do 120 mln pasażerów rocznie[41].
Transport drogowy
edytujW połowie 2020 roku w Chengdu było zarejestrowanych ponad 5 mln samochodów, ustępując w kraju pod tym względem jedynie Pekinowi[56].
Miasto posiada trzy zwykłe obwodnice i trzy o statusie dróg ekspresowych[30].
Najważniejsze drogi wychodzące z Chengdu:
- autostrada G108 – biegnąca z Pekinu do Kunming;
- autostrada G213 – biegnąca z Lanzhou do Mohan (przejście graniczne z Laosem);
- autostrada G317 – biegnąca do Nagqu;
- autostrada G318 – biegnąca z Szanghaju do Zhangmu (Tybet) przy granicy z Nepalem;
- autostrada G319 – biegnąca do Xiamen;
- autostrada G321 – biegnąca do Kantonu;
- droga ekspresowa G42 – biegnąca do Szanghaju;
- droga ekspresowa G5013 – biegnąca do Chongqing.
Transport publiczny
edytujW 2020 roku z transportu publicznego w Chengdu korzystało dziennie średnio 6,820 mln pasażerów, w tym:
- autobusy: 2,986 mln
- metro: 3,313 mln
- taxi: 521 tysięcy[57].
Na koniec 2019 roku Chengdu posiadało 1132 linie transportu publicznego, które były obsługiwane przez prawie 16 tysięcy autobusów. Ponadto w mieście było zarejestrowanych ponad 16 tysięcy taksówek[58]. Miasto posiada cztery linie systemu BRT[59].
Pod koniec 2020 roku system metra w Chengdu miał długość 558 km i liczył 13 linii[40].
Najwyższe budynki
edytujW Chengdu pod koniec lipca 2021 roku znajdowało się 88 budynków których wysokość przekraczała 150 metrów[60].
Miejsce | Nazwy najwyższych budynków | Wysokość (m) |
Rok ukończenia |
---|---|---|---|
1 | Chengdu International Finance Square Tower 1 | 247 | 2014[61] |
1 | Chengdu International Finance Square Tower 2 | 247 | 2014[62] |
3 | Global Times Center | 243 | 2016[63] |
4 | Western International Finance Center Conrad Hotel | 241 | 2015[64] |
5 | Tianxi Twin Towers 1 | 222 | 2017[65] |
5 | Tianxi Twin Towers 2 | 222 | 2017[66] |
7 | Tianfu IFC 1 | 220 | 2018[67] |
7 | Tianfu IFC 2 | 220 | 2018[68] |
7 | Waldorf Astoria Chengdu | 220 | 2017[69] |
10 | Oriental Hope Intertek Plaza 1 | 219 | 2016[70] |
10 | Oriental Hope Intertek Plaza 2 | 219 | 2016[71] |
Edukacja
edytujW 2019 roku w Chengdu znajdowały się 57 wyższych uczelni, na których studiowało około 880 tysięcy osób, ponadto w mieście funkcjonowało 708 szkół średnich i 607 szkół podstawowych[72].
Najstarszymi wyższymi uczelniami w Chengdu są:
- Uniwersytet Syczuański (四川大学) (zał. w 1896 roku, w 2021 roku na 14 miejscu w rankingu najlepszych uniwersytetów w kraju[73])
- Uniwersytet Południowo-Zachodni Jiaotong (西南交通大学) (zał. w 1896 roku, w 2021 roku na 51 miejscu w rankingu)
Ponadto w 2021 roku w pierwszej setce najlepszych uniwersytetów w Chinach znajdował się także:
- Uniwersytet Elektroniki i Technologii (电子科技大学) (zał. w 1956, w 2021 roku na 31 miejscu w rankingu)
Pozostałe notowane wyższe uczelnie:
- Południowo-Zachodni Uniwersytet Naftowy (西南石油大学)
- Syczuański Uniwersytet Rolniczy (四川农业大学)
- Politechnika Chengdu (成都理工大学)
- Uniwersytet Technologii Informacyjnych Chengdu (成都信息工程大学)
- Syczuański Uniwersytet Pedagogiczny (四川师范大学)
- Uniwersytet Chengdu (成都大学)
- Uniwersytet Xihua (西华大学)
- Uniwersytet Technologiczny w Chengdu (成都工业学院)
- Południowo-Zachodni Uniwersytet Narodowości (西南民族大学)
Ponadto w mieście funkcjonują m.in. następujące wyższe uczelnie:
- Południowo-Zachodni Uniwersytet Finansów i Ekonomii (西南财经大学)
- Uniwersytet Medycyny Chińskiej Chengdu (成都中医药大学)
- Syczuańskie Konserwatorium Muzyczne (四川音乐学院)
- Akademia Medyczna Chengdu (成都医学院)
- Akademia Wychowania Fizycznego Chengdu (成都体育学院)
Kultura i religia
edytujMiasto słynie z kuchni syczuańskiej. UNESCO nadało Chengdu jako drugiemu miastu na świecie tytuł „Gastronomicznej stolicy świata”[36]. Chengdu jest też głównym ośrodkiem rozwoju opery syczuańskiej[74]. Rejon równiny Chengdu znany jest także z haftu syczuańskiego, brokatu syczuańskiego, zdobienia laką oraz tkania z bambusa[75]. Od 2007 roku co dwa lata odbywa się w mieście pod patronatem UNESCO Festiwal Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego[76]. W 2019 roku w Chengdu działało 49 muzeów[77].
W mieście znajduje się siedziba rzymskokatolickiej diecezji Chengdu. Na górze Qingcheng, na której znajduje się szereg świątyń, wedle podań Zhang Daoling ustanowił doktrynę religijnego taoizmu[11].
Atrakcje
edytujLista najważniejszych atrakcji turystycznych w mieście:
- Góra Qinhcheng
- Świątynie[78]:
- Markiza Wu (Wuhou) (kompleks pawilonów i ogrodów);
- Qingyang (Świątynia Zielonej Kozy);
- Wenshu (licząca 1200 lat; obecne budynki pochodzą z XVIII wieku);
- Zhaojue;
- Daci;
- Dom Du Fu;
- Klasztor Boskiego Światła;
- muzeum/ruiny Jinsha;
- muzeum Sanxingdui[79];
- zabytkowa zabudowa miasteczka Huanglongxi[80];
- zabytkowa zabudowa miasteczka Luodai[81];
- zabytkowa zabudowa miasteczka Anren[82];
- System irygacyjny Dujiangyan;
- Świątynia ukrytego smoka (Fulongguan);
- Wangjianglou (Park Pawilonu Widoku na Rzekę)[83];
- Pawilon Chongli w Wangjianglou, zbudowany dla upamiętnienia Xue Tao;
- Syczuańskie Sanktuaria Pand Gigantycznych (zespół 7 rezerwatów i 9 parków krajobrazowych, częściowo znajdujących się na obszarze Chengdu, w których żyje 30 procent populacji Pandy wielkiej)[84].
Sport
edytujW 2022 roku w Chengdu ma się odbyć przeniesiona z 2021 roku letnia Uniwersjada.
Miasto było gospodarzem międzynarodowych imprez sportowych m.in. :
- w 2004 roku Pucharu Azji w Piłce Nożnej (współgospodarz)
- w 2007 roku Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej Kobiet (współgospodarz)
- w 2009 roku World Cyber Games
- w 2010 roku Mistrzostw świata w pięcioboju nowoczesnym
- turnieju snookera International Championship w latach 2012, 2013 i 2014
- w 2017 roku Mistrzostw Świata U18 w koszykówce 3x3
Od 2016 roku organizowany jest w mieście turniej tenisowy rangi ATP Tour 250 – Chengdu Open.
W mieście od 2014 roku odbywa się międzynarodowy młodzieżowy turniej piłki nożnej Panda Cup.
W Chengdu swoją siedzibę mają następujące kluby sportowe:
- Chengdu Xingcheng Renju – piłka nożna (China League One);
- Sichuan Jiuniu – piłka nożna (China League One);
- Sichuan Blue Whales – koszykówka (Chinese Basketball Association);
- Chengdu Hunters - sport elektroniczny (Overwatch League).
W Chengdu znajdują się różne obiekty sportowe m.in.:
- wielofunkcyjny stadion Chengdu Sports Centre o pojemności 42 tysięcy widzów;
- stadion Longquanyi o pojemności 27 tysięcy widzów;
- wielofunkcyjny stadion Dujiangyan Phoenix o pojemności ponad 12 tysięcy widzów.
- Sichuan International Tennis Center – centrum tenisowe z głównym kortem o pojemności 6 tysięcy widzów[85].
W związku z wybraniem Chengdu na gospodarza letniej Uniwersjady wybudowano szereg obiektów sportowych: dwa stadiony o pojemności 60 i 40 tysięcy widzów oraz kilka hal sportowych o pojemności ponad 10 tysięcy widzów[39].
W dystrykcie Dayi znajduje się Xiling Snow Mountain, największy ośrodek narciarski w południowo-zachodnich Chinach[86].
Współpraca
edytujMiasta i regiony partnerskie Chengdu (stan na 1.01.2020)[87].
Znane osoby
edytujW Chengdu urodziły się m.in. następujące osoby:
|
|
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h 统计年鉴2020, 15-1 Land Area, Registered Households and Population in Districts, Cities at County Level and Counties(End of 2019). cdstats.chengdu.gov.cn, 2021-08-23. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b Brief Introduction to Geography of Chengdu. chengdu.gov.cn, 2014-11-27. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Chengdu. imgw.pl. [dostęp 2021-08-25]. (pol.).
- ↑ Remains of 4,500-year-old bamboo-mud cabin found in China. xinhuanet.com, 2021-06-07. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b Chengdu. chinadaily.com.cn. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Archaeological Sites of the Ancient Shu State: Site at Jinsha and Joint Tombs of Boat- shaped Coffins in Chengdu City, Sichuan Province; Site of Sanxingdui in Guanghan City, Sichuan Province 29C.BC-5C.BC. whc.unesco.org, 2013-01-29. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b About City. jinniu.gov.cn, 2012-07-18. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Huang Zhiling: Shu Path considered possible heritage site. chinadaily.com.cn, 2015-11-14. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Dujiangyan — The oldest functioning dam-free water diversion project. mwr.gov.cn, 2019-03-20. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b c What is the story of Chengdu?. shine.cn, 2018-03-28. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b Mount Qingcheng and the Dujiangyan Irrigation System. whc.unesco.org, 2000. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Qian Tong: Chengdu on the road to become a global city. shine.cn, 2018-05-03. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ History etched in ancient coins. szpsq.gov.cn, 2014-06-07. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Wu Huixin: Spanning city’s rivers and history. shine.cn, 2014-07-10. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b c Chengdu, an Ancient and Modern City. chengdu.gov.cn, 2014-11-28. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Dong Jidong: Chengdu Center plays on ancient past to stoke future growth. chinadaily.com.cn, 2017-03-27. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b Richard’s 1908 ↓, s. 112.
- ↑ Huang Zhiling: Special Supplement: Ancient Shu brocade shimmers through centuries. chinadaily.com.cn, 2008-08-17. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Chisholm 1911 ↓, s. 319.
- ↑ About SCU. en.scu.edu.cn, 2017-03-27. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ More people visit World War II allied forces headquarters in China. chinadaily.com.cn, 2017-07-06. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ 114 Air Battle over Chengdu. air.mnd.gov.tw, 2020-04-30. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Huang Zhiling: Stone rollers tell story of sacrifice. chinadaily.com.cn, 2015-08-26. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ The first railway built by the PRC: Chengdu-Chongqing Railway. cgtn.com, 2021-07-29. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Jerry.P: China’s 18 4F-class airports in 2021. whatchina.cn, 2021-03-04. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ About UESTC - History. uestc.edu.cn, 2021-03-04. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Bruce Connolly: Traveling on board China's trains for 30 years. chinadaily.com.cn, 2017-08-24. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ 你對護城河了解幾分?沿著護城河逛逛老成都. sc.people.com.cn, 2021-03-21. [dostęp 2021-08-25]. (chiń.).
- ↑ 20 old photos bring you back to the “Wonder of the World” of Chengdu-Kunming Railway. crtg.cn, 2021-03-08. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b c d e 成都,到底有几环?. thepaper.cn, 2020-11-07. [dostęp 2021-08-25]. (chiń.).
- ↑ About – History. en.swjtu.edu.cn. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b 成都高新区简介. cdht.gov.cn, 2020-08-13. [dostęp 2021-08-25]. (chiń.).
- ↑ Zhuan Ti: Historic gateway forges links around the globe. chinadaily.com.cn, 2016-11-04. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Economic implications of Sichuan earthquake. europeanchamber.com.cn, 2008-06-19. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ West China's first subway starts operation. chinadaily.com.cn, 2010-09-27. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b Gourmet Chengdu. unesco.org. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b Hao Nan: Once a Silk Road center, city again a hub of global trade. chinadaily.com.cn, 2018-11-11. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Chengdu 2021 FISU World University Games postponed to 2022. fisu.net, 2021-04-01. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b Venues. 2021chengdu.com, 2021-04-01. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b China's Chengdu opens 5 new metro lines. globaltimes.cn, 2020-12-19. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b Huang Zhiling: Chengdu opens its second international airport. global.chinadaily.com.cn, 2021-06-28. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Luo Wangshu: Sichuan-Tibet Railway 'extremely challenging' project, expert says. chinadaily.com.cn, 2021-03-10. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b 统计年鉴2020, 3-1 Total Registered Households and Population over the Years(Year-end). cdstats.chengdu.gov.cn, 2021-08-23. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b 统计年鉴2020, 2-1 Gross Domestic Product over the Years. cdstats.chengdu.gov.cn, 2021-08-23. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Sun Chi: Shanghai, Beijing among 10 economically strongest cities of China. chinadaily.com.cn, 2020-03-13. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Chengdu Economic and Technological Development Zone. chinadaily.com.cn, 2019-03-11. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ a b Chengdu Investment Guide 2019. chengdu.gov.cn. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Zhang Liying: Top 10 Chinese cities based on value of listed companies. china.org.cn, 2020-01-28. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Chengdu sees 6,000 trips by China-Europe freight trains. gov.cn, 2020-08-27. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ 统计年鉴2020, 7-3 Per Capita Cash Income of Urban Households over the Years. cdstats.chengdu.gov.cn, 2021-08-23. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Updated China Train Schedules and Routes 2020. chinadiscovery.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ A high-speed railway is put into operation with nearly half of its route running on bridges and in tunnels. globaltimes.cn, 2019-12-16. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Xu Keyue: Xi calls construction of Sichuan-Tibet railway significant to unity and border stability. globaltimes.cn, 2020-08-11. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ 中秋国庆长假铁路成都车站共发送旅客312万人. news.cnr.cn, 2020-10-09. [dostęp 2021-08-25]. (chiń.).
- ↑ China's top 10 airports in passenger numbers in 2019. chinadaily.com.cn, 2020-03-17. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Li Fusheng: Chengdu auto show a sign of enthusiasm, resolution. chinadaily.com.cn, 2020-07-27. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ 2020年全市主要交通运输数据. jtys.chengdu.gov.cn, 2021-01-28. [dostęp 2021-08-25]. (chiń.).
- ↑ 统计年鉴2020, 8-6 Public Traffic in City. cdstats.chengdu.gov.cn, 2021-08-23. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Chengdu. BRTData.org, 2017-10-20. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Chengdu, China. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Chengdu International Finance Square Tower 1. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Chengdu International Finance Square Tower 2. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Global Times Center. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Western International Finance Center Conrad Hotel. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Tianxi Twin Towers 1. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Tianxi Twin Towers 2. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Tianfu IFC 1. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Tianfu IFC 2. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Waldorf Astoria Chengdu. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Oriental Hope Intertek Plaza 1. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Oriental Hope Intertek Plaza 2. skyscrapercenter.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ 统计年鉴2020, 13-4 Basic Statistics on Education. cdstats.chengdu.gov.cn, 2021-08-23. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Best Chinese Universities Ranking • Overall Ranking - 2021. shanghairanking.com. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Sichuan opera from Sichuan Province. globaltimes.cn, 2010-09-15. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Chengdu Culture. chengdu.gov.cn, 2015-01-08. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ International Festival of the Intangible Cultural Heritage. unesco.org. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ 统计年鉴2020, 13-3 Basic Statistics on Museums. cdstats.chengdu.gov.cn, 2021-08-23. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Chengdu temples. china.org.cn. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Sanxingdui Museum – Official website. sxd.cn. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Huanglongxi ancient town in China's Sichuan. china.org.cn. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Luodai Town--Beauty Under Chengdu's Nose. china.org.cn, 2003-07-04. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Enjoy a weekend of Red tourism in Anren, Sichuan Province. globaltimes.cn, 2018-06-01. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Wangjiang Pavalion Park. travelchinaguide.com, 2019-07-26. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Sichuan Giant Panda Sanctuaries - Wolong, Mt Siguniang and Jiajin Mountains. whc.unesco.org. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ 四川国际网球中心. shuangliu.gov.cn, 2019-03-11. [dostęp 2021-08-25]. (chiń.).
- ↑ Xiling Snow Mountain, Official website. xiling.cn. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
- ↑ Chengdu Sistership City Scholarship. uestc.edu.cn, 2020-01-01. [dostęp 2021-08-25]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Louis Richard’s , ... Comprehensive geography of the Chinese empire and dependencies ... translated into English, revised and enlarged, Shanghai, TFusewei press, 1908 [dostęp 2021-08-25] (ang.).
- Hugh Chisholm , Encyclopedias and dictionaries 1911, New York : Encyclopaedia Britannica, 1911 [dostęp 2021-08-25] (ang.).