Chi Ursae Majoris
Chi Ursae Majoris (Taiyangshou,χ UMa) – gwiazda w konstelacji Wielkiej Niedźwiedzicy, odległa o około 184 lata świetlne od Słońca.
| χ UMa | |||||||||||||||
 Gwiazda i galaktyka NGC 3877 | |||||||||||||||
| Dane obserwacyjne (J2000) | |||||||||||||||
| Gwiazdozbiór | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rektascensja |
11h 46m 03,014s[1] | ||||||||||||||
| Deklinacja |
+47° 46′ 45,86″[1] | ||||||||||||||
| Paralaksa (π) | |||||||||||||||
| Odległość | |||||||||||||||
| Wielkość obserwowana | |||||||||||||||
| Ruch własny (RA) | |||||||||||||||
| Ruch własny (DEC) |
28,57 ± 0,11 mas/rok[1] | ||||||||||||||
| Prędkość radialna |
−9,02 ± 0,20 km/s[1] | ||||||||||||||
| Charakterystyka fizyczna | |||||||||||||||
| Rodzaj gwiazdy | |||||||||||||||
| Typ widmowy |
K0,5 IIIb[1] | ||||||||||||||
| Masa | |||||||||||||||
| Promień | |||||||||||||||
| Jasność | |||||||||||||||
| Okres obrotu | |||||||||||||||
| Prędkość obrotu |
1,15 km/s[2] | ||||||||||||||
| Temperatura |
4415 K[2] | ||||||||||||||
| Alternatywne oznaczenia | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Nazwa edytuj
Gwiazda ta ma nazwę własną Taiyangshou, która pochodzi z tradycji chińskiej (chiń. 太陽守; pinyin Tàiyángshǒu; dosł. „Strażnik Słońca”)[3][4]. Nazwa Alkaphrah (Alkafzah, El Koprah), jaką opisał ją Elijah Hinsdale Burritt, wywodzi się od arabskiego القفزة Al Ḳafzah, co oznacza „skok” (gazeli) i jest błędnie przyporządkowana, gdyż „skokami gazeli” nazywane są pary gwiazd leżących dalej na południe i zachód[2][4]. Międzynarodowa Unia Astronomiczna w 2017 roku formalnie zatwierdziła użycie nazwy Taiyangshou dla określenia tej gwiazdy[5].
Charakterystyka edytuj
Jest to pomarańczowy olbrzym należący do typu widmowego K0,5. Jego obserwowana wielkość gwiazdowa to +3,7m. Świeci on 172 razy jaśniej od Słońca, ma temperaturę 4415 K. Pomiar interferometryczny rozmiaru gwiazdy pozwala stwierdzić, że ma ona promień 22,2 raza większy niż słoneczny, w zgodzie z oszacowaniem teoretycznym. Masa tej gwiazdy to około dwóch mas Słońca; zaczęła życie co najmniej miliard lat temu jako gwiazda typu B, obecnie zaczyna lub właśnie zakończyła okres syntezy helu w węgiel w jądrze. Dolne oszacowanie prędkości obrotu to 1,15 km/s, co przekłada się na okres obrotu równy maksymalnie 2,7 roku. Prędkość ruchu własnego tej gwiazdy jest około trzykrotnie większa niż typowa dla gwiazd w otoczeniu Słońca, co wraz z niższą zawartością żelaza (37% słonecznej) wskazuje, że jest ona przybyszem z innej części Galaktyki[2].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h Chi Ursae Majoris w bazie SIMBAD (ang.)
- ↑ a b c d e f g h Jim Kaler: AL KAPHRAH (Chi Ursae Majoris). STARS. [dostęp 2017-08-29]. (ang.).
- ↑ Ursa Major. W: Ian Ridpath: Star Tales. James Clarke & Co., 1988. ISBN 978-0-7188-2695-6.
- ↑ a b Ursa Major. W: Richard Hinckley Allen: Star Names Their Lore and Meaning. Nowy Jork: Dover Publications Inc., 1963, s. 444–445. ISBN 0-486-21079-0. (ang.).
- ↑ Naming Stars. Międzynarodowa Unia Astronomiczna, 2018-08-10. [dostęp 2018-12-06].