Chiroxiphia
Chiroxiphia – rodzaj ptaków z podrodziny gorzyków (Piprinae) w rodzinie gorzykowatych (Pipridae).
| Chiroxiphia[1] | |||
| Cabanis, 1847[2] | |||
_01.jpg) Przedstawiciel rodzaju – modrogrzbiecik trójbarwny (C. pareola) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj |
Chiroxiphia | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Pipra caudata Shaw, 1793 | |||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Gatunki | |||
| |||
Zasięg występowania
edytujRodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Środkowej i Południowej[7].
Morfologia
edytujDługość ciała 11,5–15,5 cm; masa ciała 14,1–26,5 g[7].
Systematyka
edytujEtymologia
edytuj- Metopia: gr. μετωπιας metōpias „o wysokim czole”, od μετωπιον metōpion „czoło”, od μετα meta „między”; ωψ ōps, ωπος ōpos „oko”[8]. Gatunek typowy: Pipra galeata M.H.C. Lichtenstein, 1823; młodszy homonim Metopia Meigen, 1803 (Diptera).
- Chiroxiphia: gr. χειρ kheir, χειρος kheiros „ręka”; ξιφος xiphos „miecz”[8].
- Antilophia: gr. αντιος antios „inny, różny”; λοφοεις lophoeis „grzebieniasty, czubaty”, od λοφος lophos „grzebień, czubek”[8]. Gatunek typowy: Pipra galeata M.H.C. Lichtenstein, 1823.
- Cercophaena: gr. κερκος kerkos „ogon”; φαεννος phaennos „wspaniały”, od φαω phaō „świecić, lśnić”[8]. Gatunek typowy: Pipra linearis Bonaparte, 1838.
- Chiroprion: gr. χειρ kheir, χειρος kheiros „ręka”; πριων priōn ,πριονος prionos „piła”[8]. Gatunek typowy: [Pipra] pareola Linnaeus, 1766.
Podział systematyczny
edytujDo rodzaju należą następujące gatunki[9]:
- Chiroxiphia boliviana J.A. Allen, 1889 – modrogrzbiecik czerwonogłowy
- Chiroxiphia caudata (Shaw, 1793) – modrogrzbiecik tęposterny
- Chiroxiphia bokermanni (Coelho & W. Silva, 1998) – hełmogłowik biały
- Chiroxiphia galeata (M.H.C. Lichtenstein, 1823) – hełmogłowik czarny
- Chiroxiphia pareola (Linnaeus, 1766) – modrogrzbiecik trójbarwny
- Chiroxiphia linearis (Bonaparte, 1838) – modrogrzbiecik długosterny
- Chiroxiphia lanceolata (Wagler, 1830) – modrogrzbiecik ostrosterny
Przypisy
edytuj- ↑ Chiroxiphia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ J. Cabanis. Ornithologische Notizen. „Archiv für Naturgeschichte”. 13 (1), s. 235, 1847. (niem.).
- ↑ W. Swainson: Appendix, No. I.: Characters of Genera and Sub-genera Hitherto Undefined. W: J. Richardson & W. Swainson: Fauna boreali-americana, or, The zoology of the northern parts of British America: containing descriptions of the objects of natural history collected on the late northern land expeditions, under command of Captain Sir John Franklin, R.N.. Cz. 2: The Birds. London: J. Murray [etc.], 1832, s. 491. (ang.).
- ↑ H.G.L. Reichenbach: Avium systema naturale. Das natürliche system der vögel mit hundert tafeln grösstentheils original-abbildungen der bis jetzt entdecken fast zwölfhundert typischen formen. Vorlaüfer einer iconographie der arten der vögel aller welttheile. Dresden und Leipzig: Expedition der vollständigsten naturgeschichte, 1850, s. lxiii. (niem.).
- ↑ Bonaparte 1854 ↓, s. 135.
- ↑ Bonaparte 1854 ↓, s. 134.
- ↑ a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Manakins (Pipridae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2021. DOI: 10.2173/bow.piprid1.01. [dostęp 2021-02-05]. (ang.).
- ↑ a b c d e Etymologia za: James A. Jobling: The Key to Scientific Names. [w:] Birds of the World [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2021. (ang.).
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Ilicurini Prum, 1992 (wersja: 2021-01-17). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-05].
Bibliografia
edytuj- Ch.-L. Bonaparte. Conspectus systematis ornithologiæ. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Quatrième série. 1, s. 105–152, 1854. (fr.).