Chlorek nitrozylu
Chlorek nitrozylu, NOCl – nieorganiczny związek chemiczny z grupy chlorków kwasowych (chlorek kwasu azotawego).
| |||||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
NOCl | ||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Inne wzory |
ClNO | ||||||||||||||||||||||||||
| Masa molowa |
65,46 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
pomarańczowożółty gaz, ciemnoczerwona ciecz | ||||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki |
fluorek nitrozylu, bromek nitrozylu, chlorek nitrylu, fosgen, chlorek tionylu, chlorek sulfurylu, trichlorek fosforylu | ||||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||||
Otrzymywanie edytuj
Można go otrzymać przez reakcję chloru z tlenkiem azotu[3]:
- 2NO + Cl
2 → 2NOCl
Powstaje też podczas przygotowywania wody królewskiej, zgodnie z reakcją[4][5]:
- 3HCl + HNO
3 → Cl
2 + NOCl + 2H
2O
Obecność chlorku nitrozylu w wodzie królewskiej po raz pierwszy opisał Edmund Davy w roku 1830[6].
Właściwości edytuj
Chlorek nitrozylu w temperaturze pokojowej jest pomarańczowożółtym gazem, a po skropleniu ciemnoczerwoną cieczą. Ma budowę kowalencyjno-jonową i ulega dysocjacji do NO+
(jon nitrozoniowy), [ONClNO]+
i Cl−
. W wodzie ulega hydrolizie do kwasu solnego i azotawego[3]:
- NOCl + H
2O → HCl + HNO
2
Ulega addycji do wiązania podwójnego, przekształcając alkeny w α-chlorooksymy[7]:
- C=C + NOCl → Cl−C−C=N−OH
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Haynes 2014 ↓, s. 4-79.
- ↑ a b c d e f g Nitrosyl chloride, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 2370 [dostęp 2015-09-09] (niem. • ang.).
- ↑ a b c Philip John Durrant, Bryl Durrant: Zarys współczesnej chemii nieorganicznej. Warszawa: PWN, 1965, s. 753–755.
- ↑ Christopher D. Cappa, Sarah E. Kuipers, Jeanine M. Roberts, Abigail S. Gilbert, and Matthew J. Elrod. Product Identification and Kinetics of Reactions of HCl with HNO
3/H
2SO
4/H
2O Solutions. „J. Phys. Chem. A”. 104 (19), s. 4449–4457, 2000. DOI: 10.1021/jp992666p. - ↑ L. J. Beckham, W. A. Fessler, M. A. Kise. Nitrosyl Chloride. „Chemical Reviews”. 48 (3), s. 319–396, 1951. DOI: 10.1021/cr60151a001. (ang.).
- ↑
Edmund Davy. On a New Combination of Chlorine and Nitrous Gas. „Proceedings of the Royal Society of London”. 3, s. 27–29, 1830. DOI: 10.1098/rspl.1830.0010.
- ↑ Masaji Ohno, Norio Naruse, Isao Terasawa. 7-Cyanoheptanal. „Org. Synth.”. 49, s. 27, 1969. DOI: 10.15227/orgsyn.049.0027.
Bibliografia edytuj
- CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, ISBN 978-1-4822-0867-2 (ang.).