Chochołów (województwo małopolskie)
Chochołów – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowotarskim, w gminie Czarny Dunajec.
| |||
| |||
 Drewniana zabudowa Chochołowa | |||
| Państwo |  Polska
| ||
| Województwo | małopolskie | ||
| Powiat | nowotarski | ||
| Gmina | Czarny Dunajec | ||
| Liczba ludności (2008) | 1300 | ||
| Strefa numeracyjna | (+48) 18 | ||
| Kod pocztowy | 34-513 | ||
| Tablice rejestracyjne | KNT | ||
| SIMC | 0421517 | ||
Położenie na mapie gminy Czarny Dunajec   Chochołów | |||
Położenie na mapie Polski  Chochołów | |||
Położenie na mapie województwa małopolskiego  Chochołów | |||
Położenie na mapie powiatu nowotarskiego  Chochołów | |||
 49°22′04,6″N 19°49′02,9″E/49,367944 19,817472
| |||
_COA.svg)
PołożenieEdytuj
Miejscowość znajduje się w dolinie Czarnego Dunajca, w dwóch mezoregionach geograficznych; Orawicko-Witowskie Wierchy (na lewym brzegu Czarnego Dunajca) i Pogórze Gubałowskie (na prawym brzegu)[1]. Ma zwartą zabudowę; wszystkie domy zlokalizowane są na prawym brzegu Dunajca, wzdłuż drogi z Zakopanego przez Chochołów do Czarnego Dunajca, w dolnej części Chochołowa znajdują się na prawym brzegu Czarnego Dunajca, w górnej na lewym. Wzdłuż drogi tej płynie jeszcze równolegle do Czarnego Dunajca jego boczna struga Młynówka. Po zachodniej stronie Chochołów graniczy z miejscowością Sucha Góra na Słowacji. Od wschodu grzbiet Cyrhlicy oddziela Chochołów od miejscowości Ciche[2].
Opis miejscowościEdytuj
Wieś królewska, położona w drugiej połowie XVI wieku w powiecie sądeckim województwa krakowskiego, należała do tenuty nowotarskiej[3].
W okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka Straży Granicznej I linii „Chochołów”[4].
Do 1954 roku istniała gmina Chochołów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego.
Chochołów to wieś zbudowana prawie w całości z oryginalnych chałup góralskich. Do miejscowej tradycji należy mycie ich z zewnątrz wodą z mydłem dwa razy do roku, na Wielkanoc i Boże Ciało[5].
Zasłynęła w historii z powstania chochołowskiego w 1846 roku, przeciw Austriakom. Na czele jego stał miejscowy organista i nauczyciel Jan Andrusikiewicz. Górale rozbroili straż skarbową. Austriacy podburzyli przeciw nim chłopów z Czarnego Dunajca. W walce Andrusikiewicz został ciężko ranny. Pozbawieni kierownictwa górale poddali się. Ponad stu uwięziono.
Z Chochołowa pochodzi skoczek narciarski Robert Mateja.
W Chochołowie do 21 grudnia 2007 r. funkcjonowało polsko-słowackie przejście graniczne Chochołów – Suchá Hora.
W październiku 2018 r. w miejscowości zostało otwarte Centrum Dziedzictwa Przyrodniczego - Muzeum Torfowisk. Mieści się ono w zabytkowym, drewnianym budynku z przełomu XVIII i XIX w., w którym poprzednio mieścił się Ośrodek Zdrowia. Interaktywna ekspozycja zaznajamia z powstawaniem i znaczeniem torfowisk, związane z nimi florę i faunę oraz wykorzystaniem torfu[6].
Szlaki turystyczneEdytuj
pieszy i rowerowy: Chochołów – Ostrysz – Tominów Wierch – Trzy Kopce – Gruszków Wierch – Słodyczki – Pałkówka – Gubałówka
PrzypisyEdytuj
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Geoportal. Mapa topograficzna i satelitarna. [dostęp 2017-04-08].
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 97.
- ↑ Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. T. II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999, s. 28. ISBN 83-87424-77-3.
- ↑ Maciej Pinkwart: Podhale. Trzy epoki. Bielsko-Biała: Pascal, 2007, s. 75. ISBN 978-83-7513-161-1.
- ↑ Bojarski Marcin: Chochołowskie Muzeum Torfowisk już otwarte, w: "Gazeta Górska" R. XXVI, nr 4 (104), jesień 2018, s. 7
Linki zewnętrzneEdytuj
- Chochołów w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego. T. I: Aa – Dereneczna. Warszawa 1880.