Christopher Walken
Christopher Walken, właśc. Ronald Christopher Walken[1] (ur. 31 marca 1943 w Nowym Jorku) – amerykański aktor, reżyser i producent filmowy, także tancerz, piosenkarz i model. Zdobywca Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego w 1978, za rolę w Łowcy jeleni Michaela Cimino[2].
Christopher Walken w 2018 | |
Imię i nazwisko |
Ronald Christopher Walken |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
31 marca 1943 |
Zawód |
aktor, reżyser, producent filmowy |
Współmałżonek |
Georgianne Walken |
Lata aktywności |
od 1953 |
Życiorys
edytujWczesne lata
edytujUrodził się w Queens[3] w Nowym Jorku w rodzinie metodystów[4] jako najmłodszy z trzech synów[5] piekarza – emigranta z Niemiec, Paula Walkena – i emigrantki ze Szkocji, Rosalie (z domu Russell)[6]. Jego imię Ronald nadano mu na cześć aktora Ronalda Colmana[7].
W wieku trzech lat pojawiał się w katalogach jako dziecięcy model, był także w tle w komediowych skeczach takich komików jak Jerry Lewis, Steve Allen i Jackie Gleason. Wraz ze swoimi starszymi braćmi, Glennem i Kennethem, od najmłodszych lat uczęszczał na lekcje tańca. W 1961 ukończył Professional Children’s School na nowojorskim Manhattanie[8].
Kariera
edytujEdukację jako aktor i tancerz kontynuował w Hofstra University & ANTA w Hempstead[9], podczas gdy od czasu do czasu zastępował brata Glenna jako Mike Bauer w operze mydlanej CBS Guiding Light (The Guiding Light, 1954–1956). W 1959, jako 16-latek zadebiutował na Broadwayu – American National Theatre and Academy Theatre w roli Davida w uhonorowanej nagrodą Pulitzera sztuce Archibalda MacLeisha J.B. (1959)[10], współczesny wersji Księgi Hioba. W pierwszych latach swojej kariery Walken występował w musicalach.
W 1966 za rolę Króla Filipa II w sztuce broadwayowskiej Lew w zimie[11] zdobył nagrodę im. Clarence’a Derwenta. W 1967 jako Jack Hunter w dramacie Tatuowana róża Tennessee Williamsa odebrał nagrodę Theatre World Award. Zagrał reżysera w niezależnym filmie Roberta Franka Me and My Brother (1968). W serialu CBS Hawaii Five-O (1969) pojawił się jako patrol United States Navy Walt Kramer. W 1970 otrzymał nagrodę specjalną Drama Desk Award za kreację Alana w Lemon Sky w Playhouse Theatre.
Tytułowa postać w przedstawieniu Kid Champion przyniosła mu w 1975 nagrodę Obie. W Annie Hall (1977) Woody’ego Allena zagrał Duane’a Halla, neurotycznego brata tytułowej bohaterki (Diane Keaton). Za rolę żołnierza wyniszczonego psychicznie przez wojnę w Wietnamie w Łowcy jeleni (1978) Michaela Cimino otrzymał Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego.
Z racji swojej specyficznej urody z reguły był obsadzany w rolach psychopatów, szaleńców i ludzi pozostających na marginesie życia, np. jako lokalny gangster, młody nauczyciel zakochany w swojej koleżance w Martwej strefie (1983) Davida Cronenberga. Wcielił się w postać głównego antagonisty agenta 007 (w tej roli Roger Moore), niezwykle inteligentnego Maxa Zorina w filmie Zabójczy widok (1985). Równie często pokazywał się na ekranie jako filmowy czarny charakter; narkotykowy boss w Królu Nowego Jorku (1990) Abla Ferrary, nieuczciwy biznesmen w Powrocie Batmana (1992) Tima Burtona, Vincent Coccotti w Prawdziwym romansie (1993) Tony’ego Scotta, Kapitan Koons w Pulp Fiction (1994) Quentina Tarantino, Carlo Bartolucciego w Pokerowej zagrywce (1997) czy w tytułowej roli w Jeźdźcu bez głowy (1999) też wyreżyserowanym przez Burtona[12].
Nie stronił od ról, w których jest karykaturą samego siebie, tak jak w Rzeczy, które robisz w Denver, będąc martwym (1995). W 1997 został uhonorowany nagrodą Susan Stein Shiva Award za dokonania aktorskie w Public Theatre Josepha Pappa. W czarnej komedii 7 psychopatów (2012) wcielił się w jednego z członków nietypowej szajki, która zajmuje się porywaniem psów.
Stał się znany także z brawurowej sekwencji tanecznej w teledysku Fatboy Slima „Weapon of choice” (2000).
Życie prywatne
edytujW styczniu 1969 poślubił Georgianne Thon, reżyserkę castingu, tancerkę i asystentkę producenta[13].
Filmografia
edytujFilmy fabularne
edytujRok | Tytuł | Rola | Reżyser |
---|---|---|---|
1966 | Boso w Atenach (Barefoot in Athens, TV) | Lamprocles | George Schaefer |
1969 | Trzech muszkieterów (The Three Musketeers, TV) | John Felton | |
Me and My Brother) | Reżyser | Robert Frank | |
1971 | Taśmy prawdy (The Anderson Tapes) | Dzieciak | Sidney Lumet |
1972 | The Happiness Cage | Szeregowy James H. Reese | Bernard Girard |
1975 | Valley Forge | Hessian | Fielder Cook |
1976 | Następny przystanek Greenwich Village (Next Stop, Greenwich Village) | Robert | Paul Mazursky |
1977 | Annie Hall | Duane Hall | Woody Allen |
Strażnik (The Sentinel) | Detektyw Rizzo | Michael Winner | |
Roseland | Russel (The Hustle) | James Ivory | |
1978 | Łowca jeleni (The Deer Hunter) | Nikanor „Nick” Chevotarevich | Michael Cimino |
Shoot the Sun Down | Pan Rainbow | David Leeds | |
1979 | Ostatni uścisk (Last Embrace) | Eckart | Jonathan Demme |
1980 | Psy wojny (The Dogs of War) | James „Jamie” Shannon | John Irvin |
Wrota niebios (Heaven’s Gate) | Nathan D. Champion | Michael Cimino | |
1981 | Grosz z nieba (Pennies from Heaven) | Tom | Herbert Ross |
1983 | Możesz być kim chcesz ? (Who Am I This Time?) | Harry Nash | Jonathan Demme |
Burza mózgów (Brainstorm) | Dr Michael Anthony Brace | Douglas Trumbull | |
Martwa strefa (The Dead Zone) | Johnny Smith | David Cronenberg | |
1985 | Zabójczy widok (A View to a Kill) | Max Zorin | John Glen |
1986 | W swoim kręgu (At Close Range) | Brad Whitewood Sr. | James Foley |
1987 | Świadek wojny (Deadline) | Don Stevens | Nathaniel Gutman |
1988 | Fasolowa wojna (The Milagro Beanfield War) | Kyril Montana | Robert Redford |
Biloxi Blues | Sierżant Merwin J. Toomey | Mike Nichols | |
Swój chłopak (Homeboy) | Wesley Pendergass | Michael Seresin | |
Kot w butach (Puss in Boots) | Kot w butach | Eugene Marner | |
1989 | Wspólnota (Communion) | Louis Whitley Strieber | Philippe Mora |
1990 | Pociecha od obcych (The Comfort of Strangers) | Robert | Paul Schrader |
Król Nowego Jorku (King of New York) | Frank White | Abel Ferrara | |
1991 | Rodzina Sary. Anons (Sarah, Plain and Tall, TV) | Jacob Witting | Glenn Jordan |
McBain | Bobby McBain | James Glickenhaus | |
1992 | Obsesja (Mistress) | Warren Zell | Barry Primus |
Powrót Batmana (Batman Returns) | Max Shreck | Tim Burton | |
Day of Atonement | Pasco Meisner | Alexandre Arcady | |
W kręgu podejrzeń (All-American Murder) | P.J. Decker | Anson Williams | |
1993 | Chybiony cel (Scam) | Jack Shanks | John Flynn |
Rodzina Sary. Skowronek (Skylark, TV) | Jacob Witting | Glenn Jordan | |
Prawdziwy romans (True Romance) | Vincenzo Coccotti | Tony Scott | |
Świat Wayne’a 2 (Wayne’s World 2) | Robert C. „Bobby” Cahn | Stephen Surjik | |
1994 | Pulp Fiction | Kapitan Koons | Quentin Tarantino |
1995 | Na żywo (Nick of Time) | Pan Smith | John Badham |
Armia Boga (The Prophecy) | Gabriel | Gregory Widen | |
Uzależnienie (The Addiction) | Peina | Abel Ferrara | |
Smak ryzyka (Wild Side) | Bruno Buckingham | Donald Cammell | |
Ktoś tu kręci (Search and Destroy) | Kim Ulander | David Salle | |
Rzeczy, które robisz w Denver, będąc martwym (Things to Do in Denver when You’re Dead) | Człowiek z planem | Gary Fleder | |
1996 | Pogrzeb (The Funeral) | Raimundo „Ray” Tempio | Abel Ferrara |
Ostatni sprawiedliwy (Last Man Standing) | Hickey | Walter Hill | |
Celluloide | Oficer USA Rod Geiger | Carlo Lizzani | |
Basquiat – Taniec ze śmiercią (Basquiat) | prowadzący wywiad | Julian Schnabel | |
1997 | Polowanie na mysz (MouseHunt) | Caesar, eksterminator | Gore Verbinski |
Pokerowa zagrywka (Suicide Kings) | szef mafii Carlo Bartolucci/Charlie Barret | Peter O’Fallon | |
Nadbagaż (Excess Baggage) | Raymond „Wujek Ray” Perkins, wujek Emily | Marco Brambilla | |
1998 | Armia Boga II (The Prophecy II) | Gabriel | Greg Spence |
Illuminata | Umberto Bevalaqua | John Turturro | |
New Rose Hotel | Fox | Abel Ferrara | |
Trans (Trance) | Wujek Bill Ferriter | Michael Almereyda | |
Mrówka Z (Antz) | Pułkownik Cutter (głos) | Eric Darnell | |
1999 | Jeździec bez głowy (Sleepy Hollow) | Jeździec | Tim Burton |
Kiss Toledo Goodbye | Max | Lyndon Chubbuck | |
Rodzina Sary: Anons (Sarah, Plain and Tall: Winter’s End, TV) | Jacob Witting | Glenn Jordan | |
Vendetta (TV-HBO) | James Houston Thomas | Nicholas Meyer | |
Atomowy amant (Blast from the Past) | Calvin Webber | Hugh Wilson | |
2000 | Oportuniści (The Opportunists) | Victor „Vic” Kelly | Myles Connell |
2001 | Armia Boga: Proroctwo (The Prophecy 3: The Ascent) | Gabriel | Patrick Lussier |
Ulubieńcy Ameryki (America’s Sweethearts) | Hal Weidmann | Joe Roth | |
Joe Dirt | Anthony Benedetti/Clem Doore/Gert B. Frobe | Dennie Gordon | |
Afera naszyjnikowa (The Affair of the Necklace) | Alessandro di Cagliostro | Charles Shyer | |
Złoty interes (Scotland, PA) | Lejtnant McDuff | Billy Morrissette | |
Popcorn Shrimp | scenariusz, reżyseria | Christopher Walken | |
Country Miśki (The Country Bears) | Reed Thimple | Peter Hastings | |
Jungle Juice | Roy | Tony Vitale | |
2002 | Złap mnie, jeśli potrafisz (Catch Me If You Can) | Frank William Abagnale Sr., ojciec Franka | Steven Spielberg |
Zakopana Betty (Plots with a View) | Frank Featherbed | Nick Hurran | |
Engine Trouble | Rusty (głos) | Brad Barnes | |
Poolhall Junkies | Wujek Mike Flynn | Mars Callahan | |
2003 | Kangur Jack (Kangaroo Jack) | Salvatore „Sal” Maggio | David McNally |
Witajcie w dżungli (The Rundown/Welcome to the Jungle) | Cornelius Bernard Hatcher | Peter Berg | |
Gigli | Detektyw Stanley Jacobellis | Martin Brest | |
2004 | Zawiść (Envy) | J-Man | Barry Levinson |
Żony ze Stepford (The Stepford Wives) | Mike Wellington | Frank Oz | |
Człowiek w ogniu (Man on Fire) | Paul Rayburn | ||
Na zakręcie (Around the Bend ) | Turner Lair | Jordan Roberts | |
2005 | Polowanie na druhny (Wedding Crashers) | Sekretarz William Cleary | David Dobkin |
Domino | Mark Heiss | Tony Scott | |
2006 | Romanse i papierosy (Romance & Cigarettes) | Kuzyn Bo | John Turturro |
Klik: I robisz, co chcesz (Click) | Morty | Frank Coraci | |
Człowiek roku (Man of the Year) | Jack Menken | Barry Levinson | |
Czarna magia (Fade to Black) | Agent CIA Brewster | Oliver Parker | |
2007 | Piłki z jajami (Balls of Fury) | Feng | Robert Ben Garant |
Lakier do włosów (Hairspray) | Wilbur Turnblad | Adam Shankman | |
2008 | Five Dollars a Day (zapisywane także jako $5 a Day) | Nat Parker | Nigel Cole |
2009 | Plan prawie doskonały (The Maiden Heist) | Roger Barlow | Peter Hewitt |
2010 | Życie jak plaża (Life's a Beach) | Roy Callahan | Tony Vitale |
Obywatel Brando (Citizen Brando) | Joe | Ridha Behi | |
2011 | Zabić Irlandczyka (Kill the Irishman) | Alex 'Shondor' Birns | Jonathan Hensleigh |
Czarny koń (Dark Horse) | Jackie | Todd Solondz | |
2012 | 7 psychopatów (Seven Psychopaths) | Hans Kieslowski | Martin McDonagh |
Późny kwartet (A Late Quartet) | Peter Mitchell | Yaron Zilberman | |
2013 | Twardziele (Stand Up Guys) | Doc | Fisher Stevens |
The Power of Few | Doke | Leone Marucci | |
Gods Behaving Badlyt | Zeus | Marc Turtletaub | |
2014 | Jersey Boys (Chłopaki z Jersey) | Angelo „Gyp” DeCarlo | Clint Eastwood |
Turks i Caicos (Turks & Caicos) | Curtis Pelissier | David Hare | |
Peter Pan Live! | Kapitan Hak | Rob Ashford | |
2015 | When I Live My Life Over Again | Paul | Robert Edwards |
The Family Fang | Caleb Fang | Jason Bateman | |
Joe Dirt 2: Beautiful Loser | Anthony Benedetti/Clem Doore/Gert B. Frobe | Fred Wolf | |
2016 | Eddie the Eagle | Warren Sharp | Dexter Fletcher |
Księga dżungli (The Jungle Book) | Król Louie (głos) | Jon Favreau | |
Jak zostać kotem (Nine Lives) | Felix Grant | Barry Sonnenfeld | |
2017 | Bękarty (Father Figures) | doktor Walter Tinkler | Lawrence Sher |
2024 | Diuna: Część druga | Imperator Shaddam IV Corrino | Denis Villeneuve |
Seriale TV
edytujRok | film fabularny/serial TV | Rola |
---|---|---|
1954–56 | Guiding Light | Michael „Mike” Bauer |
1963 | Naked City | Chris Johannis |
1970 | Hawaii Five-O | Walt Kramer |
1977 | Kojak | Ben Wiley |
2003 | Juliusz Cezar (Julius Caesar) | Katon Młodszy |
2014 | Piotruś Pan żyje! (Peter Pan Live!) | Kapitan Hook |
2021 | The Outlaws | Frank Sheldon |
2022 | Severance | Burt |
Gry wideo
edytujRok | Tytuł | Rola |
---|---|---|
1996 | Ripper | Detektyw Vince Magnotta |
1996 | Privateer 2: The Darkening | David Hassan |
2003 | True Crime: Streets of LA | George |
2005 | True Crime: New York City | Gabriel Whitting |
Teledyski
edytujRok | Tytuł | Wykonawca | Rola |
---|---|---|---|
1993 | „Bad Girl” | Madonna | anioł stróż |
1995 | „Breakin' Down” | Skid Row | Gabriel |
2000 | „Weapon of Choice” | Fatboy Slim | także choreografia |
Nagrody
edytujRok | Nagroda | Kategoria | Film |
---|---|---|---|
1979 | Nagroda Akademii Filmowej | Najlepszy aktor drugoplanowy[14] | Łowca jeleni (1978) |
1997 | Malaga International Week of Fantastic Cinema | Wyróżnienie specjalne[14] | Uzależnienie (1995) |
2003 | Nagroda BAFTA | Najlepszy aktor drugoplanowy[14] | Złap mnie, jeśli potrafisz (2002) |
Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych | Najlepszy aktor drugoplanowy[14] | ||
2004 | Festiwal Filmowy w Montrealu | Najlepszy aktor[14] | Na zakręcie (2004) |
2005 | Nagroda Satelita | Najlepszy aktor drugoplanowy w dramacie[14] |
Przypisy
edytuj- ↑ Christopher Walken. Listal. [dostęp 2016-02-22]. (ang.).
- ↑ Christopher Walken. TVRage.com. [dostęp 2016-02-22]. (ang.).
- ↑ Christopher Walken Actor. „TV Guide”. [dostęp 2016-02-22]. (ang.).
- ↑ The Religious Affiliation of Christopher Walken. Adherents.com. [dostęp 2016-02-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-04)]. (ang.).
- ↑ Mark Deming: Christopher Walken Biography. AllMovie. [dostęp 2016-02-22]. (ang.).
- ↑ Christopher Walken What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2020-08-01]. (ang.).
- ↑ Ronald Walken Genealogy. Geni. [dostęp 2016-02-22]. (ang.).
- ↑ Christopher Walken – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2016-02-22]. (rum.).
- ↑ Overview for Ronald Colman. Turner Classic Movies. [dostęp 2018-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-04)]. (ang.).
- ↑ Christopher Walken. Internet Broadway Database. [dostęp 2021-02-22]. (ang.).
- ↑ Janet Maslin: Movies 'Discover' Christopher Walken. „The New York Times”, 26 grudnia 1978. [dostęp 2021-02-22]. (ang.).
- ↑ Christopher Walken/. Rotten Tomatoes. [dostęp 2016-02-22]. (ang.).
- ↑ Christopher Walken Biography (1943-). Film Reference. [dostęp 2016-02-22]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Christopher Walken Awards. [dostęp 2018-01-02]. (ang.).
Bibliografia
edytuj- Christopher Walken w bazie IMDb (ang.)
- Christopher Walken w bazie Filmweb
- Christopher Walken w bazie Notable Names Database (ang.)