Chruszczobród
Chruszczobród – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie zawierciańskim, w gminie Łazy.
wieś | |
Kościół w Chruszczobrodzie | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2008) |
1 648 |
Strefa numeracyjna |
32 |
Kod pocztowy |
42-456[2] |
Tablice rejestracyjne |
SZA |
SIMC |
0216579 |
Położenie na mapie gminy Łazy | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego | |
50°24′55″N 19°18′47″E/50,415278 19,313056[1] |
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Chruszczobród. W latach 1975–1998 miejscowość należała do województwa katowickiego.
Położenie
edytujChruszczobród leży w południowo-zachodniej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Przez miejscowość przepływa struga Mitręga, wzdłuż której znajdują się zabudowania. Graniczy od południowego zachodu z Dąbrową Górniczą, od północy z gminą Siewierz.
Historia
edytujNazwa prawdopodobnie wywodzi się od słów chrust i bród.
Pierwsza wzmianka o miejscowości pochodzi z roku 1224 z dokumentu biskupa krakowskiego Iwo Odrowąża. Od 1443 r. wieś leżała w granicach księstwa siewierskiego, które po Sejmie Czteroletnim zostało wcielone do Rzeczypospolitej.
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej formie Chroschczebrod wymienia w latach (1470–1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis[3]. Z miejscowością wiąże się nazwisko Mikołaja Mirzowskiego wymienianego przez Długosza jako właściciela miejscowości.
Po III rozbiorze Polski wieś znalazła się w zaborze pruskim.
Później została włączona do Księstwa Warszawskiego. Po kongresie wiedeńskim Chruszczobród znalazł się w granicach imperium rosyjskiego.
Zabytki
edytujParafia pw. św. Stanisława Biskupa (parafia ustanowiona 9 maja 1459 przez biskupa krakowskiego Tomasza Strzempińskiego). Kościół Nawiedzenia NMP zbudowany w 1734 na miejscu wcześniejszego kościoła drewnianego. Początkowo kościół był utrzymany w stylu barokowym, lecz jego późniejsze przebudowy w 1894–1915 zniekształciły jego początkowy charakter (obiekt jest wpisany do rejestru zabytków, nr rej. A/727/2020[4]). We wnętrzu na uwagę zasługuje barokowe wyposażenie, m.in. ołtarz główny z wizerunkiem Matki Bożej Śnieżnej oraz boczne z przedstawieniem Chrystusa Ukrzyżowanego i św. Antoniego z Padwy. Na cmentarzu przykościelnym znajduje się marmurowy obelisk na grobie generała Gabriela Taszyckiego, uczestnika insurekcji kościuszkowskiej.
Komunikacja
edytujWieś leży na trasie dawnej kolei Warszawsko-Wiedeńskiej.
Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 796.
W miejscowości znajduje się stacja PKP. Oprócz tego połączenia, kursuje autobus ZTM oraz bus PKM Olkusz.
W odległości ok. 25 km znajduje się lotnisko Katowice-Pyrzowice.
Rekreacja
edytujBliskość Jury Krakowsko-Częstochowskiej powoduje, że miejscowość jest doskonałym miejscem wypadowym na trasy piesze i rowerowe. Otaczające lasy stanowią dobre miejsce na grzybobranie. W miejscowości znajduje się ośrodek jeździecki.
Ludzie związani z Chruszczobrodem
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 16658
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 159 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
- ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, "Liber Beneficiorum", Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, str.191.
- ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 30 października 2020 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-06-03)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-10-30]
Zobacz też
edytujLinki zewnętrzne
edytuj- Chruszczobród na stronach gminy Łazy
- Chruszczobród, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 649 .
- Chruszczobród, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 329 .