Chrzan japoński

gatunek rośliny z rodziny kapustowatych stosowany do wytwarzania przyprawy kulinarnej o ostrym chrzanowym smaku

Chrzan japoński[4], wasabia japońska[5], wasabi[6] (Eutrema japonicum) – gatunek rośliny z rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Rodzimy obszar jego występowania to: Sachalin, Japonia (wyspy Hokkaido, Honsiu, Kiusiu), Korea i Tajwan[3]. Jest uprawiany w Japonii, Korei, Nowej Zelandii i na Tajwanie[3].

Chrzan japoński
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

kapustowce

Rodzina

kapustowate

Rodzaj

Eutrema

Gatunek

chrzan japoński

Nazwa systematyczna
Eutrema japonica (Miq.) Koidz.
Fl. symb. orient.-asiat. 22. 1930
Synonimy
  • Cochlearia wasabi Siebold, nom. nud.
  • Eutrema wasabi Maxim.
  • Lunaria japonica Miq.
  • Wasabia japonica (Miq.) Matsum.
  • Wasabia pungens Matsum.
  • Wasabia wasabi (Maxim.) Makino[3]

Występowanie edytuj

Dzikie wasabi rośnie w chłodnych, ocienionych, płytkich strumieniach o bardzo czystej, źródlanej wodzie, wysoko w górach. W uprawie jest sadzone na brzegach takich strumieni, a także w tymczasowych tunelach winylowych na nieużytkowanych polach ryżowych pomiędzy sezonami[7].

Zastosowanie edytuj

Cała roślina jest wykorzystywana kulinarnie. Głównie jest używana do sushi i sashimi. Utarte świeże kłącze może być użyte tak samo, jak zwykły chrzan. Ucieranie należy zaczynać od górnej części korzenia, blisko łodyg liści. Kucharze używają do ucierania wasabi tarki wykonanej ze skóry rekina skwatina japońska (Squatina nebulosa[7]).

Wasabi jest powszechnie stosowane jako przyprawa w postaci pasty, której dodatek do potraw sprawia, że sushi lub inne potrawy są bardziej aromatyczne i wyraziste.

Za ostry smak wasabi odpowiadają izotiocyjaniany, głównie sanigryna. Związki te powstają z glukozynolanów, stale obecnych w komórkach, lecz nie wykazujących aktywności biologicznej. Uszkodzenie tkanek prowadzi do ich przekształcenia w izotiocyjaniany. Synteza jest dwuetapowa, najpierw powstaje niestabilny aglikon. Ta reakcja katalizowana jest przez enzym – mirozynazę. W drugim etapie, przy neutralnym pH, aglikon rozpada się do izotiocyjanianu[8].

Galeria edytuj

Przypisy edytuj

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-05-13] (ang.).
  3. a b c Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-10-15].
  4. Uklanska-Pusz C. M.. Chrzan japoński. „Mój Piękny Ogród”. 4, s. 61, 2012. 
  5. Stanley J. Kays: Cultivated vegetables of the world: a multilingual onomasticon. Springer, 2011, s. 601. ISBN 978-90-8686-720-2.
  6. Edyta Kwiatkowska. Izotiocyjaniany wasabi (Wasabia japonica). „Postępy Fitoterapii”. 1, s. 7-11, 2007. 
  7. a b Richard Hosking: A Dictionary of Japanese Food. Tokyo: Tuttle Publishing, 1996, s. 154. ISBN 978-4-8053-1335-0.
  8. J. A. Depree, T. M. Howard, G. P. Savage. Flavour and pharmaceutical properties of the volatile sulphur compounds of Wasabi (Wasabia japonica). „Food Research International”. 31 (5), s. 329–337, 1998. DOI: 10.1016/S0963-9969(98)00105-7. ISSN 0963-9969. (ang.). 

Linki zewnętrzne edytuj