Chrześcijańscy Demokraci i Flamandowie

Chrześcijańscy Demokraci i Flamandowie (niderl. Christen-Democratisch en Vlaams, CD&V) – belgijska partia polityczna o profilu chadeckim, działająca na terenie Flandrii. Uczestniczy w strukturach władzy na różnych szczeblach, w tym krajowym. Powstała w 1972, do 2001 funkcjonowała pod nazwą Chrześcijańska Partia Ludowa (niderl. Christelijke Volkspartij, CVP).

Chrześcijańscy Demokraci i Flamandowie
Ilustracja
Państwo

 Belgia

Skrót

CD&V

Lider

Sammy Mahdi

Data założenia

1968/2001

Adres siedziby

Bruksela

Ideologia polityczna

chrześcijańska demokracja

Członkostwo
międzynarodowe

Międzynarodówka Chadecka, Europejska Partia Ludowa[1]

Młodzieżówka

JONGCD&V

Barwy

Pomarańczowa

Strona internetowa

Historia edytuj

Historia CD&V sięga czasów PSC-CVP, belgijskiego ugrupowania chrześcijańsko-demokratycznego, powstałego po II wojnie światowej jako sukcesora bloku katolickiego. W partii doszło do rozłamu na tle kwestii językowych. Podział na dwa odrębne ugrupowania został zapoczątkowany w 1968[2], zakończył się ostatecznie w 1972. Działacze francuskojęzyczni kontynuowali działalność w ramach Partii Chrześcijańsko-Społecznej, a niderlandzkojęzyczni prowadzili ją w ramach Chrześcijańskiej Partii Ludowej.

CVP od czasu swojego powstania wchodziła w skład kolejnych belgijskich rządów do 1999, na czele których (z wyjątkiem okresu 1973–1974) stali jej przedstawiciele – Gaston Eyskens, Leo Tindemans, Paul Vanden Boeynants, Wilfried Martens, Mark Eyskens, ponownie Wilfried Martens, Jean-Luc Dehaene.

Drugi rząd tego ostatniego tracił poparcie (m.in. na jego pozycję i notowania partii koalicyjnych negatywnie wpłynęły sprawa Marca Dutroux i skandal dotyczący skażonej żywności). W 1999, po wygranych przez flamandzkich liberałów wyborach, nowy gabinet (pierwszy od 1958 bez udziału ugrupowań chadeckich) sformował Guy Verhofstadt. W 2001 dokonano reorganizacji partii, zmieniono też nazwę na Chrześcijańscy Demokraci i Flamandowie. Po wyborach z 2003 CD&V pozostała w opozycji.

W wyborach w 2007 chadecy (startujący w kartelu wyborczym z Nowym Sojuszem Flamandzkim) uzyskali 30 mandatów w Izbie Reprezentantów. Chadecy weszli do rządu przejściowego, a w 2008 przejęli funkcję premiera. Obejmowali ją kolejno Yves Leterme, Herman Van Rompuy i ponownie pierwszy z nich. Yves Leterme podał się do dymisji wiosną 2010 w związku z rozpadem wielopartyjnej koalicji rządzącej. W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2010 chadecy uzyskali najsłabszy wynik w dotychczasowej historii (17 mandatów w Izbie Reprezentantów i 7 w Senacie)[3][4]. W 2011 partia weszła do koalicji rządowej popierającej rząd, na czele którego stanął waloński socjalista Elio Di Rupo. W 2014 po kolejnych wyborach krajowych i kilkumiesięcznych negocjacjach chadecy dołączyli do nowej koalicji rządowej, w ramach której premierem został Charles Michel[5], którego w 2019 zastąpiła Sophie Wilmès[6]. W 2020 partia przystąpiła do wielopartyjnej koalicji, współtworząc rząd, na czele którego stanął Alexander De Croo[7].

Wyniki wyborcze edytuj

Wybory do Izby Reprezentantów[8]:

  • 1981: 19,3% głosów, 43 mandaty
  • 1985: 21,3% głosów, 49 mandatów
  • 1987: 19,5% głosów, 43 mandaty
  • 1991: 16,8% głosów, 39 mandatów
  • 1995: 17,2% głosów, 29 mandatów
  • 1999: 14,1% głosów, 22 mandaty
  • 2003: 13,3% głosów, 21 mandatów
  • 2007: 18,5% głosów, 30 mandatów (w tym 5 mandatów N-VA)
  • 2010: 10,9% głosów, 17 mandatów
  • 2014: 11,6% głosów, 18 mandatów
  • 2019: 8,9% głosów, 12 mandatów

Przewodniczący edytuj

Przypisy edytuj

  1. Chrześcijańscy Demokraci i Flamandowie na stronie Europejskiej Partii Ludowej. [dostęp 2014-10-10]. (ang.).
  2. a b Leaders of Belgium. zarate.eu. [dostęp 2021-08-08]. (ang.).
  3. Resultaat Kamer van Volksvertegenwoordigers 13 juni 2010. electionresults.belgium.be. [dostęp 2023-12-01]. (niderl.).
  4. Resultaat Senaat 13 juni 2010. electionresults.belgium.be. [dostęp 2023-12-01]. (niderl.).
  5. Belgium agrees to form coalition government. dw.be, 7 października 2014. [dostęp 2014-10-10]. (ang.).
  6. Koning Filip benoemt Sophie Wilmès tot premier. hln.be, 27 października 2019. [dostęp 2019-10-28]. (niderl.).
  7. Nouveau gouvernement belge: les militants des sept partis (PS, sp.a, MR, Open VLD, CD&V, Ecolo et Groen) ont dit oui. rtbf.be, 30 września 2020. [dostęp 2020-10-01]. (fr.).
  8. Parties and Elections in Europe: Belgium. parties-and-elections.eu. [dostęp 2019-06-01]. (ang.).
  9. Cindy Franssen en Griet Smaers aangesteld als interim-voorzitters van CD&V. hln.be, 8 października 2019. [dostęp 2019-10-23]. (niderl.).
  10. Dario Van Fleteren: Sammy Mahdi nu officieel voorzitter van CD&V. standaard.be, 25 czerwca 2022. [dostęp 2022-07-11]. (niderl.).