Chur (fr. Coire, wł. Coira, rm. Cuira) – miasto i gmina w Szwajcarii, stolica kantonu Gryzonia oraz siedziba administracyjna regionu Plessur. Najstarsze miasto w Szwajcarii oraz największa gmina pod względem liczby mieszkańców w regionie. 1 stycznia 2020 do miasta przyłączono gminę Maladers, a 1 stycznia 2021 gminę Haldenstein[2].

Chur
Ilustracja
Herb
Herb
Państwo

 Szwajcaria

Kanton

Gryzonia

Okręg

Plessur

BFS Nummer

3901

Powierzchnia

54,24 km²

Wysokość

593 m n.p.m.

Populacja (31 grudnia 2022)
• liczba ludności
• gęstość


38 129[1]
703 os./km²

Nr kierunkowy

081

Kod pocztowy

7000-7007, 7023, 7026, 7062

Tablice rejestracyjne

GR

Plan Chur
Położenie na mapie Szwajcarii
Mapa konturowa Szwajcarii, po prawej znajduje się punkt z opisem „Chur”
Ziemia46°51′N 9°32′E/46,850000 9,533333
Strona internetowa

Planetoida (269550) Chur otrzymała nazwę pochodzącą od tego miasta.

Geografia

edytuj

Miasto położone jest w Alpach Retyckich, w dolinie rzeki Plessur, w pobliżu jej ujścia do Renu[3].

Historia

edytuj

Osadnictwo w tym rejonie prawdopodobnie zaczęło się około 5 tys. lat p.n.e. W 15 r. p.n.e. ten obszar należący do plemienia Retów podbili Rzymianie tworząc prowincję Raetia prima. Wówczas na terenie obecnego miasta powstała twierdza Curia Raetorum. W roku 451 powstało biskupstwo, okolica stała się lennem należącym do kościoła, dopiero w 1465 r. Chur uniezależniło się otrzymując status wolnego miasta. Rok przed tym wydarzeniem w mieście wybuchł wielki pożar, który zniszczył dużą część wcześniejszej zabudowy[4].

Demografia

edytuj

W Chur mieszkają 38 123 osoby[1]. W 2020 roku 20,9% populacji gminy stanowiły osoby urodzone poza Szwajcarią[1].

Najważniejsze obiekty

edytuj

urodzone w Chur

edytuj

Gospodarka

edytuj

W mieście rozwinął się przemysł precyzyjny, maszynowy i spożywczy. Dodatkowo, w pobliżu miasta znajduje się browar, warzący piwo tradycyjnymi metodami[4]. Infrastruktura turystyczna jest dobrze rozwinięta (ponad 20 hoteli)[3]

Współpraca

edytuj

Miejscowości partnerskie:

Transport

edytuj

Przez teren gminy przebiegają autostrada A13 oraz drogi główne nr 3, nr 13 i nr 740.

Galeria

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Bundesamt für Statistik, Ständige Wohnbevölkerung nach Staatsangehörigkeitskategorie, Geschlecht und Gemeinde, definitive Jahresergebnisse, 2020 - 2020 | Tabelle [online], Bundesamt für Statistik, 1 września 2021 [dostęp 2022-05-16] (niem.).
  2. Haldenstein
  3. a b c d Cezary Rudziński: Najstarsze miasto w Szwajcarii. 2012. [dostęp 2019-02-28]. (pol.).
  4. a b http://www.echodnia.eu/swietokrzyskie/turystyka/art/8559602,szwajcaria-chur-najstarsze-miasto-helwetow,id,t.html
  5. a b c d e f http://www.polenka.pl/podroze/chur-jedno-z-najstarszych-miast-szwajcarii.html
  6. a b c d e Partnerstädte. Bad Homburg. [dostęp 2019-02-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (1 lipca 2017)]. (niem.).