Chust

Miasto na Ukrainie w obwodzie zakarpackim

Chust (ukr. i ros. Хуст, rus. Густ – Hust, cz. i słow. Chust, Hust, rum. Hust, węg. Huszt, niem. Husst, jidysz Chest, Chyst) – miasto rejonowe na Ukrainie, w obwodzie zakarpackim.

Chust
Хуст
Ilustracja
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

 zakarpacki

Rejon

chuściański

Powierzchnia

22 km²

Wysokość

164 m n.p.m.

Populacja (2019)
• liczba ludności


28 424[1]

Nr kierunkowy

+380 3142

Kod pocztowy

90400

Położenie na mapie obwodu zakarpackiego
Mapa konturowa obwodu zakarpackiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Chust”
Położenie na mapie Ukrainy
Mapa konturowa Ukrainy, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Chust”
Ziemia48°10′27″N 23°17′23″E/48,174167 23,289722
Strona internetowa
Zamek w Chuście
Zamek obecnie

Chust leży u ujścia Riki do Cisy, w Kotlinie Marmaroskiej. Przez miasto przebiega lokalna linia kolejowa z Użhorodu do Tiaczowa oraz droga regionalna R03 z Jaremczy do Mukaczewa, z którą łączy się droga regionalna R38 z Dołyny.

Historia

edytuj

Pierwsza pisemna wzmianka o Chuście pochodzi z 1329, gdy miasto otrzymało przywileje. W 1353 Chust był siedzibą kasztelana. W 1526 miasto znalazło się w granicach Księstwa Siedmiogrodzkiego, ale już w 1546 zostało zdobyte przez wojska cesarza Ferdynanda I.

Za czasów węgierskich Chust był siedzibą władz komitatu Máramaros. W 1910 Chust liczył 10,3 tys. mieszkańców, z czego 5,2 tys. Rusinów, 3,5 tys. Węgrów i 1,5 tys. Niemców. Jesienią 1914, gdy wojska rosyjskie zajęły wschodnią część Zakarpacia, w Chuście stacjonowały dwa pułki Legionów Polskich, które 7 października 1914 wyparły Kozaków z Jasini i z Sygietu Marmaroskiego. W następnych latach Chust stanowił bazę zaopatrzeniową dla wojsk austro-węgierskich i niemieckich walczących na froncie karpackim. W 1918 mieścił się tu obóz dla internowanych polskich legionistów z Polskiego Korpusu Posiłkowego.

21 stycznia 1919 w Chuście odbył się kongres Rusinów węgierskich, który uchwalił przyłączenie Zakarpacia do Ukrainy. W 1919 Chust został wraz z całym Zakarpaciem włączony do nowo powstałej Czechosłowacji. Po przyłączeniu do Węgier południowo-wschodniego pasa ziem Rusi Zakarpackiej w 1938 ze stołecznym Użhorodem powiatowy dotychczas Chust stał się siedzibą rządu autonomicznej Ukrainy Karpackiej, a następnie niepodległej Karpato-Ukrainy. Przeniósł się tu także apostolski administrator diecezji mukaczewskiej.

Po krótkich walkach oddziałów zakarpackich z wojskami czechosłowackimi i węgierskimi 14 marca 1939 miasto zostało zdobyte przez wojska węgierskie, a następnie wraz z resztą Rusi Zakarpackiej włączone do Węgier. Po II wojnie światowej Chust stał się miastem powiatowym obwodu zakarpackiego Ukrainy.

W 2010 Rada Miejska Chustu nadała honorowe obywatelstwo miasta Chust Stepanowi Banderze i Romanowi Szuchewyczowi[2]. W 2011 uchwała ta została na wniosek anulowana.

Zabytki

edytuj
  • zamek – w 1090 król Węgier Władysław I Święty wzniósł zamek, służący obronie przed Kumanami, który został zniszczony podczas najazdu mongolskiego w 1241 i odbudowany przez króla Karola Roberta około 1318. W 1594 miasto zniszczyli Tatarzy. W późniejszych wiekach zamek był kilkakrotnie oblegany: w 1644 przez armię Jerzego I Rakoczego, w 1657 przez wojska polskie, w 1661 przez Turków. W 1703 zamek poddał się powstańczym wojskom kuruców i 17 sierpnia 1703 proklamowano w nim niepodległość Siedmiogrodu. Zamek w Chuście był ostatnim zamkiem zdobytym przez wojska Habsburgów po stłumieniu tego powstania w 1711. W XVIII wieku zamek popadł w ruinę.
  • ufortyfikowany kościół (ewangelicki) z XIII–XIV wieku,
  • barokowy kościół katolicki z XVIII wieku i cerkiew prawosławna z XVIII wieku.

Demografia

edytuj
Rozwój ludności
1989 2001 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2012
31 287[3][4] 29 080 28 755 28 698 28 577 28 461 28 430 28 392 28 136

Gospodarka

edytuj

W mieście rozwinął się przemysł lekki, spożywczy, ceramiczny oraz drzewny[5].

Urodzeni

edytuj
  • Antonín Moskalyk (1930–2006) – urodził się w Chuście, czeski reżyser filmowy.

Przypisy

edytuj
  1. Чисельність наявного населення України на 1 січня 2019 року. Державна служба статистики України. Київ, 2019. стор.31.
  2. Bandera został honorowym obywatelem kolejnego miasta.
  3. Всесоюзная перепись населения 1989 г. Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу.
  4. Хуст // Большой энциклопедический словарь (в 2-х тт.). / редколл., гл. ред. А. М. Прохоров. том 2. М., „Советская энциклопедия”, 1991. стр.609.
  5. Chust, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-06-18].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj