Chwastówkowate

rodzina ptaków

Chwastówkowate[2] (Cisticolidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes), do której w zależności od ujęcia systematycznego zalicza się około 140[2]–160[3] gatunków, występujących głównie w cieplejszych, południowych regionach Starego Świata oraz w Australazji[4]. Dawniej były włączane do rodziny pokrzewkowatych (Sylviidae).

Chwastówkowate
Cisticolidae[1]
Sundevall, 1872
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – chwastówka złotogłowa (Cisticola exilis)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

chwastówkowate

Podrodziny

zobacz opis w tekście

Rodzina prawdopodobnie pochodzi z Afryki, gdzie występuje większość gatunków, ale jej przedstawiciele rozprzestrzenili się przez tropikalną Azję do Australazji, a jeden gatunek, chwastówka zwyczajna, gniazduje w Europie[3].

Są to głównie bardzo małe ptaki o płowobrązowym i szarym upierzeniu, zasiedlające tereny otwarte, takie jak użytki zielone lub skruby. Często są trudno dostrzegalne, a wiele gatunków jest do siebie podobnych wyglądem, głos jest więc często najlepszym elementem identyfikacyjnym.

Chwastówki są owadożerne. Budują gniazda nisko wśród roślinności.

Systematyka edytuj

Wszystkie rodzaje były wcześniej klasyfikowane w rodzinie pokrzewkowatych (Sylviidae). Neomixis, którego pozycja taksonomiczna do niedawna była niejasna (incertae sedis), obecnie uważany jest za klad bazalny w rodzinie chwastówkowatych[5][6]. Kilka gatunków wyodrębniono z istniejących rodzajów do nowych, zwykle monotypowych. Do rodziny należą następujące podrodziny[2]:

Przypisy edytuj

  1. Cisticolidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b c Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Cisticolidae Sundevall, 1872 - chwastówkowate - Cisticolas (wersja: 2020-09-20). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-19].
  3. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Grassbirds, Donacobius, Malagasy warblers, cisticolas, allies. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-19]. (ang.).
  4. Cisticolas and Allies (Cisticolidae). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-11-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-11)]. (ang.).
  5. P.G. et al. Ryan: Family Cisticolidae (Cisticolas and Allies). W: J. et al. del Hoyo: Handbook of the Birds of the World. T. Vol. 11. Old World flycatchers to Old World warblers. Barcelona: Lynx Edicions, 2006, s. 378-491.
  6. B. Nguembock, J. Fjeldså, A. Tillier, E. Pasquet. A phylogeny for the Cisticolidae (Aves: Passeriformes) based on nuclear and mitochondrial DNA sequence data, and a re-interpretation of an unique nest-building specialization. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 42 (1), s. 272–286, Jan 2007. DOI: 10.1016/j.ympev.2006.07.008. PMID: 16949311. (ang.). 

Bibliografia edytuj

  • Rauri C. K. Bowie, Jon Fjeldsa, Jacob Kiure. Multilocus molecular DNA variation in Winifred’s Warbler Scepomycter winifredae suggests cryptic speciation and the existence of a threatened species in the Rubeho–Ukaguru Mountains of Tanzania. „Ibis”. 151 (4), s. 709–719, 2009. DOI: 10.1111/j.1474-919X.2009.00954.x. (ang.).