Ciochowice

wieś w województwie śląskim

Ciochowice (niem. Ciochowitz[4] lub Stillenort[potrzebny przypis]) – wieś sołecka w Polsce, położona w województwie śląskim, w powiecie gliwickim, w gminie Toszek[5][6].

Ciochowice
wieś
Ilustracja
Ciochowice – Kapliczka pod wezwaniem Św. Marii Magdaleny
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Powiat

gliwicki

Gmina

Toszek

Wysokość

223 m n.p.m.

Liczba ludności (2022)

401[2]

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

44-180[3]

Tablice rejestracyjne

SGL

SIMC

0222462

Położenie na mapie gminy Toszek
Mapa konturowa gminy Toszek, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Ciochowice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Ciochowice”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Ciochowice”
Położenie na mapie powiatu gliwickiego
Mapa konturowa powiatu gliwickiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Ciochowice”
Ziemia50°25′42″N 18°31′18″E/50,428333 18,521667[1]
Ciochowice – Remiza Ochotniczej Straży Pożarnej
Ciochowice – Sala sportowo-taneczna
Ciochowice – Tablica pamiątkowa
Ciochowice – Pocztówka z 1932 roku

Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Toszku.

W okresie II wojny światowej w granicach III Rzeszy. Jako ziemie odzyskane przyłączone do Polski w 1945. W latach 1945–1950 w granicach województwa śląskiego, w latach 1950–1975 w granicach tzw. dużego województwa katowickiego (w latach 1953-56 przemianowanego na stalinogrodzkie), a w latach 1975–1998 w granicach tzw. małego województwa katowickiego. W latach 1946–1954 wchodziły w skład Gminy Pławniowice, do reformy wprowadzającej gromady, natomiast od 1 stycznia 1973 stały się częścią Gminy Toszek.

Integralne części wsi edytuj

Integralne części wsi Ciochowice[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0222479 Gajówka część wsi

Informacje ogólne edytuj

Ciochowice leżą około 3 km na południe od Toszka, w dolinie strumyka będącego dopływem Potoku Toszeckiego.

Najbliższymi miejscowościami są: Pisarzowice, Boguszyce, Słupsko, Bycina oraz Toszek.

We wsi znajduje się remiza Ochotniczej Straży Pożarnej, powstała w 1888 roku, przy której działa Młodzieżowa Drużyna Pożarnicza – MDP Ciochowice, znajduje się również przystanek autobusowy, sala sportowo-taneczna oraz leśniczówka nadleśnictwa Rudziniec.

Władze edytuj

Miejscowość stanowi samodzielne sołectwo, które obejmuje obszar o powierzchni 439,8513 ha. W wyborach do Rady Miejskiej w Toszku Ciochowice należy do okręgu wyborczego nr 3, któremu przysługuje 1 mandat. Okręg ten współtworzy również sołectwo Pisarzowice.

Nazwa edytuj

Dawne zapisy nazwy Ciochowice świadczą, że nazwa przez stulecia niewiele się zmieniła:

  • Shzouitz (1302)
  • Tiachowicze (1537) (czyt. Ciachowice)
  • Tiachowice (1539) (czyt. Ciachowice)
  • Tiachowitz (1540) (czyt. Ciachowic)
  • Chiechowic (1679)
  • Scheihowitz (1782)
  • Ciochowitz (przed 1936)
  • Stillenort (12.02.1936 – 1945)
  • Ciochowice (od 1946)[7]

Historia edytuj

Średniowiecze edytuj

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 16 lutego 1302 roku, z bulli papieża Bonifacego VIII, w której zatwierdza on wszystkie posiadłości, jakie kiedykolwiek otrzymał klasztor cystersów z Jemielnicy. Pierwotnie należała do tego klasztoru, na rzecz którego, musiała płacić dziesięcinę, następnie przeszła do klucza dóbr toszecko-pyskowickich. Występują słabo widoczne ślady grodziska z XII–XIV wieku. Krążą legendy o istniejącym tu niegdyś zamku, o zamurowanych w jego lochach Krzyżakach i ogromnym skarbie.

Nowożytność edytuj

W 1539 należały do Jana Starzimskiego. W 1790 hrabia Henryk Leopold von Seherr-Thoss zakupił Ciochowice za 300 000 talarów, włączając je do dominium bycińskiego. Za 280 000 talarów przeszły w 1838 pod panowanie rodziny Hohenlohe-Öhringen. Od 1780 roku dzieci z Ciochowic uczęszczały do szkoły w sąsiedniej Bycinie, aż do 1876, czyli powstania szkoły podstawowej w samych Ciochowicach.

Historia najnowsza edytuj

W drugiej połowie XIX wieku we wsi znajdował się młyn, który według legendy został pochłonięty przez bagno. 20 marca 1888 roku założona została Ochotnicza Straż Pożarna, działająca nieformalnie od 1883. W 1906 roku w ogrodzie szkolnym wykopano młot kamienny pochodzący z neolitu. Znalezisko liczy ponad 3000 lat. Miejscowy nauczyciel przekazał je do Muzeum w Gliwicach. Przed II wojną światową wieś należała administracyjnie do Niemiec. W plebiscycie w 1921 roku za Polską opowiedziało się 80%, a za Niemcami 20% uprawnionych do głosowania. W 1946 roku nazwa wsi dostosowana została do wymowy ludowej – Ciochowice. W latach 1946–1954 wchodziły w skład Gminy Pławniowice, natomiast od 1 stycznia 1973 stały się częścią Gminy Toszek. W 2001 roku zlikwidowano szkołę podstawową, będącą filią szkoły w Toszku. 22 lipca 2009 roku z okazji 200-lecia powstania kapliczki wieś odwiedził biskup Jan Wieczorek.

Rozwój demograficzny wsi:

  • 1910: 394 mieszkańców
  • 1933: 670 mieszkańców
  • 1939: 698 mieszkańców
  • 2000: 539 mieszkańców
  • wrzesień 2013: 374 mieszkańców (163 mężczyzn, 211 kobiet)

Zabytki edytuj

  • Kapliczka Św. Marii Magdalenykapliczka z 1809 roku, w szczycie przyczółek z sygnaturką, zwieńczona kutym krzyżem. Na szczycie kapliczki data jej odnowienia, rok 1909, wewnątrz polichromowana ludowa rzeźba św. Jana Nepomucena z 1800 roku i obraz Matki Boskiej Częstochowskiej na szkle z pierwszej połowy XIX wieku. Pierwotnie pod wezwaniem św. Jana Nepomucena.
  • Tablica pamiątkowa – tablica pamiątkowa poświęcona mieszkańcom Ciochowic poległym w czasie I wojny światowej. Na tablicy znajduje się napis: Gefallen fürs Vaterland! 1914-1918 i 19 nazwisk.
  • Krzyż drewniany – przydrożny krzyż.
  • Krzyż kamienny – neogotycki krzyż z 1901 roku. U podstawy krzyża znajduje się napis: Es ist vollbracht! czyli: Dokonało się!.
  • Grodzisko średniowiecznegrodzisko z XII–XIV wieku, owalne o średnicach 31 m i 36 m, wysokości 1,5 m. W 1968 roku wpisane do rejestru zabytków, stanowisko archeologiczne. Położone w zachodniej części wsi, na łąkach, po wschodniej stronie strumyka.

Turystyka edytuj

Przez wieś przebiega szlak turystyczny:

Edukacja edytuj

W latach 1876–2001 we wsi funkcjonowała szkoła podstawowa, będąca filią Szkoły Podstawowej nr 1 w Toszku, kształcąca, w ostatnich latach funkcjonowania, klasy I–III. Po roku 2001 nauczanie przeniesione zostało do Szkoły Podstawowej im. Gustawa Morcinka w Toszku.

Sport edytuj

 
Stadion Przyszłości Ciochowice

W Ciochowicach działa Ludowy Klub Sportowy Przyszłość Ciochowice, grający obecnie[kiedy?] w IV lidze, gr. śląskiej I.

  • Barwy: niebiesko-żółte
  • Prezes:   Rainhard Morawiec (od 1985)
  • Trener:   Andrzej Orzeszek (od 2013)
  • Stadion: Stadion w Ciochowicach, 450 miejsc
  • Adres: ul. Szkolna 19, Ciochowice, 44-180 Toszek

Kalendarium:

We wsi znajduje się kompleks sportowy przy LKS Przyszłość Ciochowice, wybudowany w latach 1992-1998, przy czynnym udziale mieszkańców wsi. W latach 1999-2001 zmodernizowano boisko sportowe. W 2010 zamontowano stałe miejsca siedzące.

Transport edytuj

Znani Ciochowiczanie edytuj

Religia edytuj

Na terenie wsi działalność duszpasterską prowadzi kościół rzymskokatolicki. Miejscowość należy do Parafii św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Toszku. Kilka razy w roku odprawiane są msze św. przy Kaplicy Św. Marii Magdaleny.

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 17809
  2. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-07].
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 166 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. Na mapach wojskowych WIG z lat 30. XX pojawia się nazwa Ciochowitz.
  5. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09]. 
  6. a b TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  7. W wyniku działania przy Ministrze Administracji Publicznej Komisji Ustalania Nazw Miejscowości i Obiektów Fizjokratycznych, z lat 1946-1950

Linki zewnętrzne edytuj