Goździeńczyk ametystowy
Goździeńczyk ametystowy (Clavulina amethystina (Bull.) Donk) – gatunek jadalnych grzybów z rodziny kolczakowatych (Hydnaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
goździeńczyk ametystowy |
| Nazwa systematyczna | |
| Clavulina amethystina (Bull.) Donk Rev. Niederl. Homob. Aphyll. 2: 23 (1933) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Clavulina, Hydnaceae, Cantharellales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1780 r. Jean Baptiste Bulliard nadając mu nazwę Clavaria cinerea. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1888 r. Marinus Anton Donk[1].
- Cladaria amethystina (Bull.) Doty 1950
- Clavaria amethystina Bull. 1780
- Ramaria amethystina (Bull.) Gray 1821[2].
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako kozia broda fioletowa (Feliks Berdau 1876), goździeniec fioletowy (Stanisław Chełchowski 1898) i gałęziak liliowaty (J. Teodorowicz 1933)[3].
Morfologia edytuj
O wysokości i szerokości kilku cm, rozgałęziony zwykle umiarkowanie i nieregularnie, czasami oszczędnie lub wcale. Gałązki dość gładkie lub delikatnie chropowate (ale nagie); o barwie ametystowej. Końcówki ubarwione jak boki o ostrych końcach. Podstawa o szerokości do około 3 cm, aksamitna i teksturowana jak gałązki[4].
W gałązkach kruchy, w podstawie twardszy, bez wyraźnego zapachu i smaku[4].
- Gatunki podobne
Goździeniec fioletowy (Clavaria zollingeri) charakteryzuje się bardziej spiczastymi końcówkami i jest słabiej rozgałęziony. Do pewnego rozróżnienia tych gatunków niezbędne jest mikroskopowe badanie zarodników[5]. W Ameryce Północnej występuje bardzo podobny gatunek Clavulina amethystinoides odróżniający się jaśniejszą barwą[4]. Goździeńczyk ametystowy może być pomylony także z goździeńczykiem popielatym (Clavulina cinerea)[3].
Występowanie i siedlisko edytuj
Notowany jest w Ameryce Północnej, Środkowej i Południowej, Europie, Azji i Australii[6]. W Polsce do 2003 r. podano kilkanaście stanowisk, niektóre dawne. Według W. Wojewody prawdopodobnie jest rzadki i zagrożony wyginięciem[3].
Naziemny grzyb saprotroficzny. Występuje wśród mchów i traw w lasach, zaroślach i na polanach. W Polsce notowany od sierpnia do września[3].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-09] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-09] (ang.).
- ↑ a b c d Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c Michael Kuo, Clavulina amethystinoides [online], Mushroom Expert [dostęp 2022-11-09] (ang.).
- ↑ Goździeniec fioletowy [online], Przyroda Dolnego Śląska [dostęp 2022-11-09] (ang.).
- ↑ Występowanie Clavulina amethystina na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-11-09] (ang.).