Clint Eastwood
Clinton Eastwood Jr.[1][2] (ur. 31 maja 1930 w San Francisco) – amerykański aktor, reżyser, producent, kompozytor[3], polityk i biznesmen pochodzenia angielskiego, holenderskiego, niemieckiego i szkocko-irlandzkiego[4]. Wielokrotny zdobywca najważniejszych nagród filmowych – Oscarów i Złotych Globów, a także Palmy Palm (Festiwal w Cannes). Odznaczony Narodowym Medalem Sztuki[5].
| |||||||||||||||||||||
 Clint Eastwood (2010) | |||||||||||||||||||||
| Prawdziwe imię i nazwisko | Clinton Eastwood Jr. | ||||||||||||||||||||
| Data i miejsce urodzenia | 31 maja 1930 San Francisco | ||||||||||||||||||||
| Zawód | aktor, reżyser, producent, kompozytor | ||||||||||||||||||||
| Współmałżonek | Maggie Johnson (1953–1984; rozwód) Dina Ruiz Eastwood (1996–2012; separacja) | ||||||||||||||||||||
| Lata aktywności | od 1954 | ||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| Odznaczenia | |||||||||||||||||||||
    
| |||||||||||||||||||||
| Strona internetowa | |||||||||||||||||||||
Spis treści
ŻyciorysEdytuj
Wczesne lataEdytuj
Przyszedł na świat w San Francisco w stanie Kalifornia w dobie kryzysu jako jedyny syn i młodsze dziecko w rodzinie bezrobotnego buchaltera i wędrownego robotnika, Clintona Eastwooda seniora i pracownicy fabryki IBM, Margaret Ruth Runner. Ma siostrę Jean Bernhard (ur. 1929). Dorastał w klasycznym protestanckim domu klasy robotniczej. Był introwertycznym dzieckiem, bawił się pluszowym misiem, którego przejął po dziadku i ojcu, roznosił gazety, zbierał butelki. Zagrał tylko raz w szkolnym przedstawieniu. W dzieciństwie często przemieszczał się z rodzicami po Zachodnim Wybrzeżu. W wieku dojrzewania dorastał w Piedmoncie w stanie Kalifornia.
W 1948 ukończył Oakland Technical High School[6]. Będąc nastolatkiem, zatrudnił się jako hutnik, potem pompiarz na stacji benzynowej, pianista w domu publicznym i narzędziowy w zakładach Boeinga[7]. Studiował administrację w Los Angeles City College[8], uczęszczał także na Universytet w Seattle. Po odbyciu służby wojskowej w Armii Stanów Zjednoczonych[8] podjął pracę w wytwórni Universal[9] i rozpoczął karierę aktorską.
KarieraEdytuj
Zadebiutował w 1955 w czterech filmach klasy B: Zemsta potwora (Revenge of the Creature), Frank marynarz (Francis in the Navy), Lady Godiva z Coventry (Lady Godiva of Coventry) i Tarantula, a trzy lata później zabłysnął w westernie Zasadzka na przełęczy (Ambush at Cimarron Pass, 1958). Jego pierwszym sukcesem stał się udział w serialu CBS Rawhide (1959-65), gdzie jako dzielny rewolwerowiec Rowdy Yates galopował przez prerię, zabijając bandytów[8].
Prawdziwie kasowego aktora zrobiły z niego spaghetti westerny Sergia Leone. Uznanie zdobył w roli człowieka bez nazwiska ze słynnej „dolarowej trylogii” – Za garść dolarów (Per un pugno di dollari, 1964), Za kilka dolarów więcej (Per qualche dollaro in più, 1965) i Dobry, zły i brzydki (Il Buono, il brutto, il cattivo, 1966), tworząc niepowtarzalny styl małomównego twardziela o pochmurnej twarzy, którą z rzadka rozjaśnia figlarny uśmiech, strażnika sprawiedliwości ryzykującego życiem, gotowego na każde bezprawie w imię zwalczania zła. Pierwszą główną rolę w amerykańskim filmie zagrał w westernie Powieście go wysoko (Hang ’Em High, 1968) jako zimny, o żelaznej woli, uparty i bezlitosny w swym poszukiwaniu zemsty szeryf Jed Cooper.
Zmęczony rolami twardych mścicieli zagrał porucznika Morrisa Schaffera w wojennym filmie sensacyjnym Tylko dla orłów (Where Eagles Dare, 1968), jednak prawdziwie legendarną sławę zyskał rolą inspektora Harry’ego Callahana w dramacie Brudny Harry (Dirty Harry, 1971) i jego kontynuacjach[10].
Bardziej doceniony jako reżyser, odebrał nagrodę Złotego Globu za dramat biograficzny Bird (1988). W 1991 uhonorowany został nagrodą publiczności kin amerykańskich za całokształt twórczości. Wielkim sukcesem – Złoty Glob i dwa Oscary – okazał się western w gwiazdorskiej obsadzie Bez przebaczenia (Unforgiven, 1992). Oprócz tego zdobył: nagrodę Błękitnej Taśmy za melodramat Co się wydarzyło w Madison County (The Bridges of Madison County, 1995), nagrodę Future Film Festival Digital Award na 59. MFF w Wenecji za dreszczowiec Krwawa profesja (Blood Work, 2002), Césara i Złoty Powóz na 60. MFF w Cannes za dramat kryminalny Rzeka tajemnic (Mystic River, 2003). W 1998 za swoje dokonania odebrał nagrodę honorową Césara. Kolejne triumfy – Złoty Glob, dwa Oscary, Césara, nagrodę Japońskiej Akademii Filmowej – dostał Eastwood za dramat sportowy Za wszelką cenę (Million Dollar Baby, 2004) z Hilary Swank w roli głównej.
Poglądy polityczneEdytuj
Clint Eastwood był członkiem Partii Republikańskiej. W roku 1952 głosował na Dwighta Eisenhowera, a w 1968 i 1972 wspierał kampanię wyborczą Richarda Nixona. Jednak po aferze Watergate i wojnie w Wietnamie zaczął krytykować ówczesnego prezydenta i nazwał jego podejście niemoralnym[11]. Od roku 2009 jest członkiem Partii Libertariańskiej[12].
W wielu wywiadach określa się jako libertarianin[13][14].
Wypowiadał się za prawnym zrównaniem małżeństw par homoseksualnych z małżeństwami heteroseksualnymi[15].
Opowiada się za polityką pro-choice[16].
Podczas wyborów prezydenckich w USA w 2016 roku poparł kandydata republikanów, Donalda Trumpa[17].
Życie prywatneEdytuj
19 grudnia 1953 roku poślubił modelkę Maggie Johnson, z którą ma syna – muzyka – Kyle’a (ur. 19 maja 1968) i córkę Alison (ur. 22 maja 1972)[18]. Związek ten rozpadł się jednak w 1978 roku. W latach 1963–1977 związany był z tancerką Roxanne Tunis, z którą ma córkę Kimber (ur. 17 czerwca 1964), a w latach 1975–1988 z Sondrą Locke[19]. Spotykał się także ze stewardessą Jacelyn Reeves, z którą ma syna Scotta (ur. 21 marca 1986) i córkę Kathryn (ur. 2 lutego 1988). Miał romans z Frances Fisher[20], z którą ma córkę Francescę „Franny” Ruth (ur. 7 sierpnia 1993). 31 marca 1996 r. ożenił się ponownie, tym razem z dziennikarką Diną Ruiz Eastwood, z którą ma córkę Morgan (ur. 12 grudnia 1996)[21]. Clint Eastwood i Dina Ruiz, mimo że uchodzili za idealną parę, na początku listopada 2012 roku podjęli decyzję o rozwodzie[19]. Powodem mogła być chęć Ruiz, by pokazać życie swojej rodziny w reality show, a Eastwood znany jest z tego, że bardzo mocno strzeże swojej prywatności. Legendarny aktor i reżyser wyprowadził się od młodszej o 35 lat żony w 2012 roku[22], pozostając w separacji do rozwodu 22 grudnia 2014[23][24].
OdznaczeniaEdytuj
- National Medal of Arts (USA)
- Komandor Orderu Legii Honorowej (Francja, 2009[25])
- Kawaler Orderu Legii Honorowej (Francja, 2007[26])
- Komandor Orderu Sztuki i Literatury (Francja)
- Złote Promienie ze Wstęgą Orderu Wschodzącego Słońca (Japonia)
NagrodyEdytuj
- 1989 – Złoty Glob za reżyserię (Bird)
- 1993 – Złoty Glob za reżyserię (Bez przebaczenia)
- 1993 – Oscar za reżyserię (Bez przebaczenia)
- 1993 – Oscar za najlepszy film (Bez przebaczenia)
- 1995 – Nagroda im. Irvinga G. Thalberga
- 1998 – Cezar Honorowy za całokształt twórczości
- 2000 – Honorowy Złoty Lew za całokształt twórczości na 57. MFF w Wenecji
- 2002 – Nagroda Future Film Festival Digital Award na 59. MFF w Wenecji (Krwawa profesja)
- 2004 – Nagroda Główna César najlepszy film zagraniczny (Rzeka tajemnic)
- 2004 – Złoty Glob za reżyserię (Za wszelką cenę)
- 2005 – Oscar za reżyserię (Za wszelką cenę)
- 2005 – Oscar za najlepszy film (Za wszelką cenę)
- 2010 – Nagroda Główna César najlepszy film zagraniczny (Gran Torino)
FilmografiaEdytuj
Obsada aktorskaEdytuj
- Franek marynarz(ang.) (Francis in the Navy, 1955) jako Jonesey
- Zemsta potwora (Revenge of the Creature, 1955) jako Jennings
- Lady Godiva (1955) jako First Saxon
- The First Traveling Saleslady(ang.) (1956) jako por. Jack Rice
- Star in the Dust(ang.) (1956) jako Ranch hand
- Nigdy nie mów do widzenia(ang.), (Never Say Goodbye, 1956) jako Will
- Away All Boats(ang.) (1956) jako Bit Part
- Escapade in Japan(ang.) (1957) jako Dumbo Pilot
- Ambush at Cimarron Pass(ang.) (1958) jako Keith Williams
- Lafayette Escadrille(ang.) (1958) jako George Moseley
- Rawhide(ang.) (1959–1966) jako Rowdy Yates (1959–1966)
- Za garść dolarów (Per un pugno di dollari, 1964) jako Joe (Człowiek bez Imienia)
- Za kilka dolarów więcej (Per qualche dollaro in piu, 1965) jako Manco (Człowiek bez Imienia)
- Dobry, zły i brzydki (Buono, il brutto, il cattivo, Il, 1966) jako Blondie (Człowiek bez Imienia)
- Czarownice(ang.) (Streghe, Le, 1967) jako Charlie
- Tylko dla orłów (Where Eagles Dare, 1968) jako por. Morris Schaffer
- Blef Coogana (Coogan’s Bluff, 1968) jako Walt Coogan
- Powieście go wysoko (Hang ’Em High, 1968) jako Jed Cooper
- Czarownice (Streghe, Le, 1969) jako mąż
- Pomaluj swój wóz(ang.) (Paint Your Wagon, 1969) jako Pardner (Sylvester Newel)
- Dwa muły dla siostry Sary (Two Mules for Sister Sara, 1970) jako Hogan
- Złoto dla zuchwałych (Kelly’s Heroes, 1970) jako Kelly
- Oszukany(ang.) (The Beguiled, 1971) jako Corporal John McBurney
- Brudny Harry (Dirty Harry, 1971) jako Harry Callahan
- Zagraj dla mnie Misty(ang.) (Play Misty for Me, 1971) jako Dave Garver
- Joe Kidd (1972) jako Joe Kidd
- Mściciel (High Plains Drifter, 1973) jako Nieznajomy
- Siła magnum (Magnum Force, 1973) jako Harry Callahan
- Piorun i Lekka Stopa(ang.) (Thunderbolt and Lightfoot, 1974) jako John ‘Thunderbolt’ Doherty
- Akcja na Eigerze (The Eiger Sanction, 1975) jako Jonathan Hemlock
- Strażnik prawa (The Enforcer, 1976) jako Harry Callahan
- Wyjęty spod prawa Josey Wales (The Outlaw Josey Wales, 1976) jako Josey Wales
- Wyzwanie (The Gauntlet, 1977) jako Ben Shockley
- Każdy sposób jest dobry (Every Which Way But Loose, 1978) jako Philo Beddoe
- Ucieczka z Alcatraz (Escape from Alcatraz, 1979) jako Frank Morris
- Bronco Billy (1980) jako Bronco Billy
- Jak tylko potrafisz (Any Which Way You Can, 1980) jako Philo Beddoe
- Honkytonk Man (1982) jako Red Stovall
- Firefox (1982) jako major Mitchell Gant
- Nagłe zderzenie (Sudden Impact, 1983) jako Harry Callahan
- Gorący towar(ang.) (film 1984) (City Heat, 1984) jako Por. Speer
- Lina (Tightrope, 1984) jako Wes Block
- Niesamowity jeździec (Pale Rider, 1985) jako Kaznodzieja
- Wzgórze złamanych serc (Heartbreak Ridge, 1986) jako sierżant Tom Highway
- Pula śmierci (The Dead Pool, 1988) jako Harry Callahan
- Różowy cadillac (Pink Cadillac, 1989) jako Tommy Nowak
- Żółtodziób (The Rookie, 1990) jako Nick Pulovski
- Biały myśliwy, czarne serce (White Hunter, Black Heart, 1990) jako John Wilson
- Gary Cooper: American Life, American Legend (1991) jako Gospodarz
- Bez przebaczenia (Unforgiven, 1992) jako Will Munny
- Doskonały świat (A Perfect World, 1993) jako Red Garnett
- Na linii ognia (In the Line of Fire, 1993) jako Frank Horrigan
- Don’t Pave Main Street: Carmel’s Heritage (1994) jako Carmel’s Heritage (głos)
- Kacper (Casper, 1995) w roli siebie samego
- Co się wydarzyło w Madison County (The Bridges of Madison County, 1995) jako Robert Kincaid
- Władza absolutna (Absolute Power, 1997) jako Luther Whitney
- Prawdziwa zbrodnia (True Crime, 1999) jako Steve Everett
- Kosmiczni kowboje (Space Cowboys, 2000) jako Frank Corvin
- Krwawa profesja (Blood Work, 2002) jako Terrell McCaleb
- Burzliwe lata siedemdziesiąte(ang.) (A Decade Under the Influence, 2003) jako on sam
- Za wszelką cenę (Million Dollar Baby, 2004) jako Frankie Dunn
- Gran Torino (2008) jako Walt Kowalski
- Dopóki piłka w grze (2012) jako Gus Lobel
- Przemytnik (2018) jako Earl Stone[27]
ReżyserEdytuj
- Zagraj dla mnie Misty(ang.) (Play Misty for Me, 1971)
- Breezy(ang.) (1973)
- Mściciel (High Plains Drifter, 1973)
- Akcja na Eigerze (The Eiger Sanction, 1975)
- Wyjęty spod prawa Josey Wales (The Outlaw Josey Wales, 1976)
- Wyzwanie (The Gauntlet, 1977)
- Bronco Billy (1980)
- Honkytonk Man (1982)
- Firefox (1982)
- Nagłe zderzenie (Sudden Impact, 1983)
- Niesamowity jeździec (Pale Rider, 1985)
- Niesamowite historie (Amazing Stories, 1985–1987)
- Wzgórze złamanych serc (Heartbreak Ridge, 1986)
- Bird (1988)
- Żółtodziób (The Rookie, 1990)
- Biały myśliwy, czarne serce (White Hunter, Black Heart, 1990)
- Bez przebaczenia (Unforgiven, 1992)
- Doskonały świat (A Perfect World, 1993)
- Co się wydarzyło w Madison County (The Bridges of Madison County, 1995)
- Władza absolutna (Absolute Power, 1997)
- Północ w ogrodzie dobra i zła (Midnight in the Garden of Good and Evil, 1997)
- Prawdziwa zbrodnia (True Crime, 1999)
- Kosmiczni kowboje (Space Cowboys, 2000)
- Krwawa profesja (Blood Work, 2002)
- Rzeka tajemnic (Mystic River, 2003)
- Blues, The (2003)
- Za wszelką cenę (Million Dollar Baby, 2004)
- Sztandar chwały (Flags of Our Fathers, 2006)
- Listy z Iwo Jimy (Letters from Iwo Jima, 2006)
- Gran Torino (2008)
- Oszukana (Changeling, 2008)
- Invictus – Niepokonany (Invictus, 2009)
- Medium (Hereafter, 2010)
- J. Edgar (2011)
- Snajper (American Sniper, 2014)
- Chłopaki z Jersey (Jersey Boys, 2014)
- Sully (2016)
- 15:17 do Paryża(ang.) (2018)
- Przemytnik (2018)
ProducentEdytuj
- Firefox (1982)
- Honkytonk Man (1982)
- Nagłe zderzenie (Sudden Impact, 1983)
- Lina (Tightrope, 1984)
- Niesamowity jeździec (Pale Rider, 1985)
- Wzgórze złamanych serc (Heartbreak Ridge, 1986)
- Bird (film) (1988)
- Biały myśliwy, czarne serce (White Hunter, Black Heart, 1990)
- Bez przebaczenia (Unforgiven, 1992)
- Doskonały świat (A Perfect World, 1993)
- Co się wydarzyło w Madison County (The Bridges of Madison County, 1995)
- Pod niebem Henrietty (The Stars Fell on Henrietta, 1995)
- Władza absolutna (Absolute Power, 1997)
- Północ w ogrodzie dobra i zła (Midnight in the Garden of Good and Evil, 1997)
- Prawdziwa zbrodnia (True Crime, 1999)
- Kosmiczni kowboje (Space Cowboys, 2000)
- Krwawa profesja (Blood Work, 2002)
- Rzeka tajemnic (Mystic River, 2003)
- Za wszelką cenę (Million Dollar Baby, 2004)
- Sztandar chwały (Flags of Our Fathers, 2006)
- Listy z Iwo Jimy (Letters from Iwo Jima, 2006)
- Gran Torino (2008)
- Medium (Hereafter, 2010)
- J. Edgar (2011)
- Dopóki piłka w grze (2012)
- Snajper (American Sniper, 2014)
- Sully (2016)
- 15:17 do Paryża(ang.) (2018)
- Przemytnik (2018)
KompozytorEdytuj
- Bronco Billy (1980)
- Gorący towar(ang.) (City Heat, 1984)
- Wzgórze złamanych serc (Heartbreak Ridge, 1986)
- Bez przebaczenia (Unforgiven, 1992)
- Co się wydarzyło w Madison County (The Bridges of Madison County, 1995)
- Władza absolutna (Absolute Power, 1997)
- Prawdziwa zbrodnia (True Crime, 1999)
- Kosmiczni kowboje (Space Cowboys, 2000)
- Rzeka tajemnic (Mystic River, 2003)
- Za wszelką cenę (Million Dollar Baby, 2004)
- Gran Torino (2008)
- Medium (Hereafter, 2010)
ScenarzystaEdytuj
- Za garść dolarów (Per un pugno di dollari, 1964)
PrzypisyEdytuj
- ↑ Personalidade: Clint Eastwood (EUA) (port.). InterFilmes. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood (ang.). Listal. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood Discography (ang.). AllMusic. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood – What Nationality Ancestry Race (ang.). Ethnicity of Celebs. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood (ang.). Rotten Tomatoes. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood – Actor (rum.). CineMagia. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood – Actor (rum.). Cinemarx. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ a b c Clint Eastwood (wł.). MYmovies. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood (fr.). AlloCiné. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood (cz.). ČSFD.cz. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Eastwood at 80 (ang.). The Independent. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Emma Brockes (2009-02-14): ‘Eighty? It’s just a number’ (ang.). The Guardian. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Jeff Dawson (2008-06-06): Interview: Clint Eastwood (ang.). The Guardian. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Stephen Cass (2016 -09-12): Sullied: with Sully, Clint Eastwood is weaponizing a hero (ang.). The Guardian. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood Talks Gay Marriage, RNC Speech Controversy With Ellen DeGeneres (ang.). The Huffington Post. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood’s Religion and Political Views (ang.). The Hollowverse. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood poparł Trumpa. Mocne słowa legendy kina. „Jestem przeciwko pokoleniu ciot”, wPolityce.pl [dostęp 2017-11-22].
- ↑ Rebecca Keegan (2016-06-16): For father-daughter duo Clint and Alison Eastwood, directing is a family business (ang.). Los Angeles Times. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ a b Clint Eastwood Dating History (ang.). FamousFix. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood – Bio, Facts, Family (ang.). Famous Birthdays. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood Biography (1930–) (ang.). Film Reference. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood rozwodzi się z młodszą o 35 lat Diną Ruiz (ang.). Onet.pl. [dostęp 2012-11-04].
- ↑ Clint Eastwood rozwiódł się (pol.). Wirtualna Polska. [dostęp 2014-12-28].
- ↑ Clint Eastwood (31 de Maio de 1930) (ang.). Filmow. [dostęp 2017-11-25].
- ↑ Clint Eastwood odznaczony orderem Legii Honorowej (fr.). Wirtualna Polska, 2009-11-14.
- ↑ CLINT EASTWOOD DEVIENT CHEVALIER DE LA LÉGION D'HONNEUR EN 2007. (fr.). puretrend.com. [dostęp 2014-11-26].
- ↑ Przemytnik (2018). Filmweb. [dostęp 2019-03-01].
Linki zewnętrzneEdytuj
- Clint Eastwood w bazie IMDb (ang.)
- Clint Eastwood w bazie Filmweb
- Clint Eastwood w bazie Notable Names Database (ang.)