Wikipedia

Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Lwówku Śląskim

Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Lwówku Śląskim (właśc. Cmentarz Wojenny Żołnierzy Armii Radzieckiej Poległych Podczas II wojny światowej w Lwówku Śląskim[2]) – najmniejszy cmentarz w Lwówku Śląskim, otwarty 9 maja 1947 roku.

Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Lwówku Śląskim
Ilustracja
Cmentarz Żołnierzy Radzieckich
Nazwa pełna

Cmentarz Wojenny Żołnierzy Armii Radzieckiej Poległych Podczas II wojny światowej w Lwówku Śląskim

Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Lwówek Śląski

Adres

ul. Staszica

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

0,10 ha[1]

Liczba pochówków

172

Liczba grobów

42

Data otwarcia

9 maja 1947 r.

Zarządca

Miasto Lwówek Śląski

Położenie na mapie Lwówka Śląskiego
Mapa konturowa Lwówka Śląskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Lwówku Śląskim”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Lwówku Śląskim”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Lwówku Śląskim”
Położenie na mapie powiatu lwóweckiego
Mapa konturowa powiatu lwóweckiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Lwówku Śląskim”
Położenie na mapie gminy Lwówek Śląski
Mapa konturowa gminy Lwówek Śląski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz Żołnierzy Radzieckich w Lwówku Śląskim”
Ziemia51°06′47,30″N 15°35′00,60″E/51,113140 15,583500
Multimedia w Wikimedia Commons
Kwatera na Cmentarzu Żołnierzy Radzieckich

Lokalizacja cmentarza edytuj

Cmentarz znajduje się w północnej części Lwówka Śląskiego, między ulicami: Staszica i Zwycięzców. Od wschodu i północy cmentarz graniczy ze szkołą podstawową nr 2 w Lwówku Śląskim.

Historia edytuj

Cmentarz budowano w latach 1946 – 1947 na terenie przyległym do nieistniejącego obecnie Królewskiego Seminarium Nauczycielskiego (obecnie Szkoła Podstawowa nr 2). Pierwszy pochówek miał miejsce 9 maja 1947 roku. Utrzymaniem porządku i zieleni na cmentarzu zajmuje się zarządca cmentarza komunalnego w Lwówku Śląskim.

Koncepcja cmentarza edytuj

Na ziemi lwóweckiej zginęło i zostało pochowanych w różnych miejscach 172[3][4] żołnierzy armii radzieckiej. Ówczesne władze podjęły decyzję o ekshumacji i przetransportowaniu zwłok w jedno, wspólne miejsce. W marcu 1946 r. wykonano mapę z planem cmentarza oraz wejściem, które miało znajdować się od północy. Ostatecznie zmieniono koncepcję cmentarza i bramę ulokowano od wschodniej strony.

Otwarcie cmentarza edytuj

9 maja 1948 r., w Dniu Zwycięstwa - obchodzonym wówczas we wszystkich krajach bloku wschodniego - odbył się pogrzeb żołnierzy radzieckich pochowanych w różnych miejscowościach powiatu lwóweckiego. Po przygotowaniu cmentarza o godz. 9.00 rano, na lwóweckim rynku zebrały się delegacje partii politycznych, placówek edukacyjnych i lokalnych instytucji. Dodatkowo zaproszono honorowy pluton żołnierzy radzieckich z Legnicy oraz wojskową orkiestrę z Jeleniej Góry.

Po uformowaniu żałobnego konduktu, uczestnicy pogrzebu ruszyli w kierunku Baszty Bramy Bolesławieckiej i dalej drogą w kierunku Bolesławca. Po zbliżeniu się do mostu na Bobrze łączącego Lwówek Śląski i Brunów, nastąpiło spotkanie z wozami konnymi wiozącymi trumny z poległymi żołnierzami. Następnie przy dźwiękach marsza żałobnego skierowano się z powrotem do miasta.

Po przybyciu na cmentarz zwłoki żołnierzy złożono do grobów, a wybrani goście wygłosili przemowy. Znaleźli się wśród nich przedstawiciele: Armii Radzieckiej, Wojska Polskiego, Związku Osadników Wojskowych i partii politycznych, którzy podkreślili w przemówieniach znaczenie „braterstwa polsko-radzieckiego”, zawartego na polach bitew w walce z wojskami hitlerowskimi.

Niestety w 42 zbiorowych mogiłach nie zachowano porządku chronologicznego; nie miał znaczenia stopień wojskowy, czy miejsce śmierci, dlatego osoba poszukująca wybranego żołnierza musi obejść cały cmentarz.

Początki cmentarza edytuj

Przez ponad dziesięć lat cmentarz był pod opieką lwóweckiego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBoWiD’u). Jesienią 1960 r. obowiązek cyklicznego czyszczenia radzieckich grobów oraz pełnienia honorowych wart, postanowiono przerzucić na uczniów położonej obok szkoły. Obawiając się odmowy, zaakcentowano znaczenie tego miejsca:

„W bohaterskiej – heroicznej walce o wolność narodową i społeczną Polski z hitlerowskim zaborcą brali udział żołnierze Armii Czerwonej, synowie Związku Radzieckiego, którzy oddali swe życie również na Ziemi Piastów na Dolnym Śląsku. Widocznym tego dowodem jest cmentarz żołnierzy radzieckich w naszym mieście. Mając na uwadze względy wychowawcze, a także bliską odległość szkoły od cmentarza, Powiatowy Zarząd Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Lwówku Śląskim zwraca się z gorącą prośbą o wzięcie przez Waszą Szkołę trwałej opieki nad tym cmentarzem. Opieka ta polegałaby na dbałości uczniów szkoły o porządek, zieleńce i kwiaty cmentarza, a szczególnie w dniu uroczystości państwowych i rocznie poświęconych walk o Wolność.”

Rada Pedagogiczna szkoły zaakceptowała prośbę 11 listopada 1960 r., jednak cmentarz radziecki nigdy nie odegrał tak ważnej roli, jaką chciał widzieć Związek Bojowników o Wolność i Demokrację (ZBoWiD). Szkoła Podstawowa nr 2 w maju 1963 r. przyjęła imię Bohaterów 10-tej Sudeckiej Dywizji Piechoty. Z tego powodu, podczas świąt państwowych i szkolnych uroczystości, główną rolę odgrywali miejscowi kombatanci i Wojsko Polskie.

Jedynymi okazjami krzewienia pamięci wśród uczniów pobliskiej szkoły podstawowej o zmarłych żołnierzach zdarzały się podczas kolejnych rocznic Rewolucji Październikowej, bądź powstania Armii Czerwonej. Podczas tych rocznic oczyszczano groby, zapalano znicze i kładziono wiązanki kwiatów.

Wartę honorową pełnili harcerze ze szczepu funkcjonującego w tutejszej placówce. [5]

 
Mogiły

Charakterystyka edytuj

Cmentarz posiada wymiary: 50 x 20 m i powierzchnię 0,10 ha. Wejście na jego obszar jest możliwe jedynie od wschodu (teren szkoły podstawowej). W samym sercu cmentarza znajduje się kilkumetrowy obelisk ze złotą gwiazdą i datą 1945 z dwoma armatami umieszczonymi po bokach pomnika[6].

Pochowani edytuj

Jedną ze słynniejszych postaci pochowanych na lwóweckim Cmentarzu Żołnierzy Radzieckich jest lejtnant Wasylij Jefremowicz Biełousy (1922 – 1945).

Pochowani na Cmentarzu Żołnierzy Radzieckich w Lwówku Śląskim[4]
Lp. Nazwisko i Imię Stopień wojskowy Data śmierci Lp. Nazwisko i Imię Stopień wojskowy Data śmierci
1.   Pimkin Siergiej, syn Matwieja st. szeregowiec 11.05.1945 r. 87.   Nieznany szeregowiec nieznana
2.   Wysokaja Tatiana, córka Pawła st. szeregowiec 10.05.1945 r. 88.   Nieznany szeregowiec nieznana
3.   Rapaport Michaił, syn Abrahama podporucznik 10.02.1945 r. 89.   Nieznany szeregowiec nieznana
4.   Piewnik porucznik 10.02.1945 r. 90.   Nieznany szeregowiec nieznana
5.   Wodniakocki Nikołaj, syn Stiepana st. strzelec 23.04.1945 r. 91.   Nieznany szeregowiec nieznana
6.   Griszyn podporucznik 15.02.1945 r. 92.   Nieznany szeregowiec nieznana
7.   Potaszyn Konstantin, syn Wasilija sierżant 23.04.1945 r. 93.   Nieznany szeregowiec nieznana
8.   Ledienow Fiodor, syn Zachara sierżant 23.04.1945 r. 94.   Botnarczik Filip, syn Tomasza szeregowiec 9.03.1945 r.
9.   Turow Rusalim mł. sierżant 23.04.1945 r. 95.   Nieznany szeregowiec nieznana
10.   Zacharow Iwan, syn Michaiła strzelec 23.04.1945 r. 96.   Nieznany szeregowiec nieznana
11.   Szlapis Michaił, syn Wasilija strzelec 23.04.1945 r. 97.   Nieznany szeregowiec nieznana
12.   Smirnow Iwan, syn Alksandra strzelec 23.04.1945 r. 98.   Nieznany szeregowiec nieznana
13.   Chanow Haim kapitan 20.02.1945 r. 99.   Nieznany szeregowiec nieznana
14.   Kierolica Ławrientij, syn Pawła strzelec 20.04.1945 r. 100.   Woropajew Wiktor, syn Dimitrija szeregowiec 6.03.1945 r.
15.   Tkaczew J. porucznik 17.02.1945 r. 101.   Nieznany szeregowiec nieznana
16.   Ałtszuler Borys porucznik 16.02.1945 r. 102.   Nikitin Aleksiej, syn Aleksandra sierżant 24.02.1945 r.
17.   Oriechow P. strzelec 15.02.1945 r. 103.   Nieznany szeregowiec nieznana
18.   Czernych T. strzelec 15.02.1945 r. 104.   Nieznany szeregowiec nieznana
19.   Nowikow W. strzelec 15.02.1945 r. 105.   Nieznany szeregowiec nieznana
20.   Czuprijanowicz S. sierżant 19.02.1945 r. 106.   Nieznany szeregowiec nieznana
21.   Soljakow K. sierżant 19.02.1945 r. 107.   Nieznany szeregowiec nieznana
22.   Nowikow W. szeregowiec 19.02.1945 r. 108.   Nieznany szeregowiec nieznana
23.   Kruszelnicki J. porucznik 17.02.1945 r. 109.   Nieznany szeregowiec nieznana
24.   Nieznany podporucznik 17.02.1945 r. 110.   Nieznany szeregowiec nieznana
25.   Fiodorow Władimir, syn Andrzeja sierżant 24.02.1945 r. 111.   Nieznany szeregowiec nieznana
26.   Niemcow Iwan, syn Pawła sierżant 25.02.1945 r. 112.   Nieznany szeregowiec nieznana
27.   Zozula Andriej, syn Nikołaja szeregowiec 10.06.1945 r. 113.   Nieznany szeregowiec nieznana
28.   Gromczin S. szeregowiec nieznana 114.   Nieznany szeregowiec nieznana
29.   Golego Aleksander, syn Antona strzelec 1.03.1945 r. 115.   Nieznany szeregowiec nieznana
30.   Timaszew Łazar, syn Wasilija strzelec 20.01.1945 r. 116.   Nieznany szeregowiec nieznana
31.   Kondraurow Dmitrij, syn Siergieja st. szeregowiec 13.04.1945 r. 117.   Nieznany szeregowiec nieznana
32.   Szychomizow Nikołaj, syn Trofika st. szeregowiec 13.04.1945 r. 118.   Nieznany szeregowiec nieznana
33.   Dawidienko Aleksander, syn Michaiła st. szeregowiec 21.02.1945 r. 119.   Nieznany szeregowiec nieznana
34.   Szalcyc Anton, syn Jurija st. szeregowiec 9.04.1945 r. 120.   Nieznany szeregowiec nieznana
35.   Smiechow A. kapitan 06.1945 r. 121.   Nieznany szeregowiec nieznana
36.   Kolesnikow I. kapitan 06.1945 r. 122.   Nieznany szeregowiec nieznana
37.   Kraszennikow A. porucznik 8.05.1945 r. 123.   Nieznany szeregowiec nieznana
38.   Bodriaszwili A. podporucznik 8.05.1945 r. 124.   Nieznany szeregowiec nieznana
39.   Syszczikow A. st. sierżant 8.05.1945 r. 125.   Nieznany szeregowiec nieznana
40.   Musabalin R. szeregowiec 8.05.1945 r. 126.   Nieznany szeregowiec nieznana
41.   Mielniczenko R. szeregowiec 8.05.1945 r. 127.   Nieznany szeregowiec nieznana
42.   Małyszow J. szeregowiec 8.05.1945 r. 128.   Nieznany szeregowiec nieznana
43.   Riabołajko T. szeregowiec 8.05.1945 r. 129.   Nieznany szeregowiec nieznana
44.   Abdułajew A. szeregowiec 8.05.1945 r. 130.   Nieznany szeregowiec nieznana
45.   Kowalewski A. st. sierżant 8.05.1945 r. 131.   Nieznany szeregowiec nieznana
46.   Łopatnikow T. st. szeregowiec 8.05.1945 r. 132.   Nieznany szeregowiec nieznana
47.   Chodiejew A. szeregowiec 8.05.1945 r. 133.   Nieznany szeregowiec nieznana
48.   Mielnikow I. szeregowiec 8.05.1945 r. 134.   Iwaryc N. st. sierżant 17.04.1945 r.
49.   Awasow J. szeregowiec 8.05.1945 r. 135.   Biezinow W. szeregowiec 17.04.1945 r.
50.   Poczkajło A. szeregowiec 8.05.1945 r. 136.   Buliagin szeregowiec 17.04.1945 r.
51.   Woronow J. szeregowiec 8.05.1945 r. 137.   Nieznany szeregowiec nieznana
52.   Azarczin W. W. szeregowiec 8.05.1945 r. 138.   Nieznany szeregowiec nieznana
53.   Kołodnyj N. szeregowiec 8.05.1945 r. 139.   Nieznany szeregowiec nieznana
54.   Potjatin P. W. sierżant 12.04.1945 r. 140.   Nieznany szeregowiec nieznana
55.   Potocznyj Paweł sierżant 12.05.1945 r. 141.   Nieznany szeregowiec nieznana
56.   Panin Michaił st. strzelec 18.02.1945 r. 142.   Nieznany szeregowiec nieznana
57.   Jemfanow Tomasz, syn Siergieja szeregowiec 16.06.1945 r. 143.   Nieznany szeregowiec nieznana
58.   Kursiewicz Nikołaj, syn Wasilija szeregowiec 16.06.1945 r. 144.   Nieznany szeregowiec nieznana
59.   Nieznany szeregowiec nieznana 145.   Ipawnikow W., syn Władimira szeregowiec 16.06.1945 r.
60.   Osipienko Inokientij, syn Andrieja szeregowiec 16.06.1945 r. 146.   Nieznany szeregowiec nieznana
61.   Burszyj Wiktor, syn Andrieja st. strzelec 16.06.1945 r. 147.   Nieznany szeregowiec nieznana
62.   Biełousy Jefremowicz Wasylij porucznik 27.02.1945 r. 148.   Nieznany szeregowiec nieznana
63.   Nikołaj Michaił, syn Dimitrija szeregowiec 1.08.1945 r. 149.   Nieznany szeregowiec nieznana
64.   Kuratanow Uła szeregowiec 22.08.1945 r. 150.   Nieznany szeregowiec nieznana
65.   Bieryza Alekander szeregowiec nieznana 151.   Nieznany szeregowiec nieznana
66.   Pyszniak F. P. szeregowiec 8.05.1945 r. 152.   Łaszuk Iwan, syn Michaiła szeregowiec 23.02.1945 r.
67.   Koropszuł L. B. szeregowiec 8.05.1945 r. 153.   Wasilewicz Czesław szeregowiec 4.08.1945 r.
68.   Nieznany szeregowiec nieznana 154.   Matyczenko W., syn Grigorija sierżant 9.05.1945 r.
69.   Tomin Michaił, syn Szymona podporucznik 21.02.1945 r. 155.   Łanszakow N., syn Jewgienija szeregowiec 9.05.1945 r.
70.   Samojłow Andriej, syn Iwana strzelec 21.02.1945 r. 156.   Skrypko W. szeregowiec 9.05.1945 r.
71.   Kuliczenko Wiktor, syn Iwana kapral 1.04.1945 r. 157.   Agapow A., syn Władimira szeregowiec 9.05.1945 r.
72.   Miasnyj Wiktor, syn Jewdokina sierżant 16.02.1945 r. 158.   Pawłowskij K. szeregowiec 5.05.1945 r.
73.   Nieznany szeregowiec nieznana 159.   Piotrowskij K., syn Fiodora szeregowiec 11.05.1945 r.
74.   Nieznany szeregowiec nieznana 160.   Kouchan H., Michałowicz szeregowiec nieznana
75.   Nieznany szeregowiec nieznana 161.   Kamszy N., syn Pawła kapral 5.05.1945 r.
76.   Nieznany szeregowiec nieznana 162.   Maraj N., syn Władimira szeregowiec nieznana
77.   Mczijenko Iwan, syn Timofieja st. sierżant 6.04.1945 r. 163.   Kudria Nikołaj, syn Siepana szeregowiec 28.03.1945 r.
78.   Warankin Nikifor, syn Fiodora sierżant 6.04.1945 r. 164.   Biełonos N. szeregowiec 11.05.1945 r.
79.   Nikiszwil Michaił, syn Siemiona sierżant 27.03.1945 r. 165.   Filipowicz Danijel sierżant 25.04.1945 r.
80.   Nieznany szeregowiec nieznana 166.   Barbarienko sierżant 25.04.1945 r.
81.   Nieznany szeregowiec nieznana 167.   Czokaczer Jan, syn Leona sierżant 25.04.1945 r.
82.   Nieznany szeregowiec nieznana 168.   Kaczorow Georgij, syn Harazima porucznik 12.08.1945 r.
83.   Nieznany szeregowiec nieznana 169.   Szamura Boris, syn Daniiła szeregowiec nieznana
84.   Nieznany szeregowiec nieznana 170.   Koropszyl Leon, syn Borisa szeregowiec 8.05.1945 r.
85.   Nieznany szeregowiec nieznana 171.   Wołodimirow Aleksander, syn Aleksandra szeregowiec 18.05.1945 r.
86.   Nieznany szeregowiec nieznana 172.   Bietaja N., syn Fiodora szeregowiec 11.05.1945 r.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ https://bip-v1-files.idcom-jst.pl/sites/3103/wiadomosci/249320/files/zalacznik_nr_1_ujednolicony_tekst_studium.pdf
  2. ↑ Cmentarz Wojenny Żołnierzy Armii Radzieckiej, ul. Zwycięzców, Lwówek Śląski - zdjęcia [online], dolny-slask.org.pl [dostęp 2017-08-29].
  3. ↑ Cmentarz Wojenny Żołnierzy Armii Radzieckiej, ul. Zwycięzców, Lwówek Śląski - polska-org.pl [online], dolny-slask.org.pl [dostęp 2020-07-05].
  4. ↑ a b Cmentarz Wojenny Żołnierzy Armii Radzieckiej, ul. Zwycięzców, Lwówek Śląski - zdjęcia [online], dolny-slask.org.pl [dostęp 2017-08-29].
  5. ↑ l, Ireneusz Sach, Katarzyna Pieczarka, Lwówecki.info [online], lwowecki.info [dostęp 2017-08-29] (ang.).
  6. ↑ Lwówek Śląski - Cmentarz wojenny żołnierzy Armii Czerwonej - zdjęcia, mapa [online], lwowek_slaski.fotopolska.eu [dostęp 2020-07-05].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cmentarz_Żołnierzy_Radzieckich_w_Lwówku_Śląskim&oldid=65965587”