Cmentarz żydowski w Kielcach

Cmentarz żydowski w Kielcachkirkut, który znajduje się w dzielnicy Pakosz, przy skrzyżowaniu ulic Pakosz Dolny i Kusocińskiego w Kielcach. Ma powierzchnię 3,12 ha. Na terenie nekropolii znajduje się około 330 nagrobków zachowanych w różnym stanie, z czego około 150 ustawionych jest w lapidarium[2].

Cmentarz żydowski w Kielcach
Zabytek: nr rej. A.333 z 10.01.1991[1]
Ilustracja
Brama frontowa cmentarza
Państwo

 Polska

Województwo

 świętokrzyskie

Miejscowość

Kielce

Adres

ul. Pakosz

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

judaizm

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

3,12 ha

Data otwarcia

1870

Data ostatniego pochówku

1946

Data likwidacji

II poł. XX w.

Zarządca

Fundacja Rodziny Nissenbaumów

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz żydowski w Kielcach”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz żydowski w Kielcach”
Położenie na mapie Kielc
Mapa konturowa Kielc, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz żydowski w Kielcach”
Ziemia50°51′23″N 20°36′29″E/50,856389 20,608056

Cmentarz jest zamknięty dla zwiedzających.

Cmentarz Żydowski
Grób ofiar Pogromu kieleckiego

Historia

edytuj

Kirkut został założony w 1868 roku w oparciu o projekt architekta gubernialnego Franciszka Ksawerego Kowalskiego. Podczas II wojny światowej Niemcy zdewastowali teren cmentarza, na którym regularnie przeprowadzano masowe egzekucje Polaków i Żydów. 23 maja 1943 roku Niemcy zamordowali 45 dzieci w wieku od 15 miesięcy do 15 lat. W 1946 roku na cmentarzu pochowano 42 żydowskie ofiary pogromu. W latach późniejszych ekshumowano i przeniesiono na kirkut ciała Żydów zamordowanych w getcie kieleckim i pogrzebanych nad brzegiem Silnicy. Cmentarz zamknięto dla celów grzebalnych w 1965.

W 1981 roku z wydobytych z pobliskiej rzeki Silnicy nagrobków wybudowano lapidarium. Wokół ustawiono fragmenty uszkodzonych macew z zachowanymi zdobieniami.

W 2007 roku odrestaurowano przedwojenny ohel wybudowany nad grobem Mordechaja Kuzmirera zwanego cadykiem z Kielc. W 2010 roku z inicjatywy Bogdana Białka prezesa Stowarzyszenia im. Jana Karskiego oraz Yaacova Kotlickiego prezesa Kielcer Society w Izraelu zbudowano nowy pomnik nagrobny ofiar pogromu z wypisanymi nazwiskami osób zamordowanych 4 lipca 1946 roku. Odrestaurowano także grób rozstrzelanych w 1943 roku dzieci.

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 16 [dostęp 2015-10-26].
  2. Burchard podaje liczbę zachowanych nagrobków jako około 150.

Bibliografia

edytuj
  • Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 138–139.

Linki zewnętrzne

edytuj