Cmentarz Bajkowa
Cmentarz Bajkowa[1] (ukr. Байкове кладовище, Bajkowe kładowyszcze) – cmentarz w Kijowie, zabytek kultury o dużym znaczeniu symbolicznym dla Ukraińców. Powstał w 1834 roku i jest jedną z najstarszych nekropolii na Ukrainie. Zajmuje powierzchnię 72 hektarów. Jego nazwa wywodzi się od rosyjskiego generała Siergieja Bajkowa, do którego na początku XIX wieku należały te tereny.
 Główne wejście na cmentarz Bajkowa | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miasto wydzielone | |
| Data otwarcia |
1834 |
Położenie na mapie Kijowa  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
Położenie na mapie Kijowa i obwodu kijowskiego  | |
 50°25′00″N 30°30′21″E/50,416667 30,505833
| |
Historia edytuj
Cmentarz został założony jako wspólna nekropolia dla wyznawców prawosławia, katolicyzmu i protestantyzmu – zmarli byli chowani w trzech oddzielnych sektorach (każdy z własną kaplicą). W latach osiemdziesiątych XIX wieku nekropolię podzielono na dwie części: starą i nową. Do nowego cmentarza prowadzą trzy bramy główne stylizowane na kaplice: prawosławną, katolicką i luterańską. W 1884 na terenie nowej części zbudowano cerkiew Wozniesieńską (Wniebowstąpienia Pańskiego).
Na cmentarzu do dziś zachowało się około 20 kaplic grobowych autorstwa znanych architektów kijowskich, między innymi Władysława Horodeckiego i Władimira Nikołajewa.
Dużą stratą dla ukraińskiej kultury było zniszczenie podczas II wojny światowej archiwum cmentarnego.
Znani Ukraińcy pochowani na cmentarzu edytuj
- Mychajło Hruszewski – polityk, pierwszy prezydent Ukraińskiej Republiki Ludowej
- Ołena Pcziłka – pisarka i etnograf
- Łesia Ukrainka – poetka narodowa
- Maksym Rylski – poeta, tłumacz literatury polskiej
- Ołeksandr Kornijczuk – poeta i polityk, mąż Wandy Wasilewskiej
- Ołeś Honczar – pisarz
- Wasyl Stus – poeta, krytyk i publicysta epoki Ukraińskiej SRR, działacz opozycyjny
- Pawło Tyczyna – poeta i polityk, przewodniczący Rady Najwyższej USRR
- Wiaczesław Czornowił – dysydent i polityk
- Wołodymyr Szczerbycki – polityk, premier i I sekretarz KPU
- Walery Łobanowski – piłkarz i trener
- Mykoła Łysenko – kompozytor[2].
- Jan (Sokołow) – egzarcha Ukrainy, prawosławny metropolita kijowski w latach 1944–1964[3]
- Wołodymyr Antonowycz – historyk, archeolog, etnograf, działacz społeczny pochodzenia polskiego, jeden z liderów ukraińskiego przebudzenia narodowego w Imperium Rosyjskim
Znani Polacy pochowani na cmentarzu edytuj
- Gustaw Belke – przyrodnik, zoolog, badacz przyrody Podola
- Leon Idzikowski – księgarz i wydawca kijowski
- Antoni Jaksa-Marcinkowski – pisarz, folklorysta, krytyk literacki,
- Leonard Jankowski – prawnik, działacz społeczny, przewodniczący komitetu budowy kościoła św. Mikołaja[4]
- Wilhelm Kotarbiński – malarz i rysownik
- August Piskorski (i dwie jego żony, zmarłe w 1861 i ok. 1910) – białoskórnik
- Wanda Wasilewska – działaczka komunistyczna i pisarka, wiceprzewodnicząca PKWN
- Włodzimierz Wysocki – kijowski fotograf i poeta.
- Józef Zawadzki – prezydent Kijowa, założyciel Giełdy Miejskiej
- Piotr Żmigrodzki – ksiądz, proboszcz katolickiej parafii św. Aleksandra w Kijowie
Część katolicka jest położona w południowo-zachodniej części starego cmentarza. Znajduje się tam również kwatera 114 polskich żołnierzy poległych w Kijowie i jego okolicach podczas wojny 1920. W styczniu 1938 na cmentarzu (na tzw. „Bajkowej Górze”) poległych Polaków z 1920 został odsłonięty Krzyż-Pomnik[5].
Przypisy edytuj
- ↑ Polski egzonim wprowadzony na 123. posiedzeniu KSNG.
- ↑ Ł. P. Kornij, Łysenko Mykoła Witalijowycz (w:) Encykłopedija istoriji Ukrajiny, t. 6, Kyjiw 2009, s. 157, ISBN 978-966-00-1028-1.
- ↑ Митрополит Иоанн (Соколов) 1944–1964
- ↑ Według Pamiętników Tadeusza Bobrowskiego str. 290
- ↑ Krzyż-Pomnik. „Wschód”. Nr 72, s. 9, 20 stycznia 1938.