Cmentarz Wawrzyszewski

Cmentarz Wawrzyszewski – cmentarz rzymskokatolicki położony w dzielnicy Bielany w Warszawie.

Cmentarz Wawrzyszewski

Widok ogólny cmentarza
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Wólczyńska 64
Typ cmentarza	wyznaniowy
Wyznanie	katolicyzm
Stan cmentarza	czynny
Powierzchnia cmentarza	6,5 ha
Data otwarcia	1830
Zarządca	parafia św. Marii Magdaleny
Mapa cmentarza
Położenie na mapie Warszawy Cmentarz Wawrzyszewski
Położenie na mapie Polski Cmentarz Wawrzyszewski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Cmentarz Wawrzyszewski
52°16′44″N 20°55′37″E

Groby żołnierzy września 1939

Historia

Cmentarz został założony jako wiejski cmentarzyk dla mieszkańców Wawrzyszewa oraz późniejszej Chomiczówki. Zajmuje powierzchnię 6,5 ha i ma kształt zbliżony do trapezu. Był dwukrotnie powiększany.

Najstarszy grób pochodzi z roku 1830 – to grób „sztabskapitana Konstantego Brzozowskiego z 2 batalionu saperów zmarłego we wsi Wawrzyszew 8.VII.1830”. Na cmentarzu znajduje się również grób Barbary z Chomiczów Jahołkowskiej – od jej rodowego nazwiska pochodzi nazwa Chomiczówki. Następna grupa grobów to nieliczne nagrobki przedwojenne oraz kwatera wojenna – 500 żołnierzy 30 Pułku Strzelców Kaniowskich poległych w obronie północnych rubieży Warszawy w 1939 roku, pochowanych wraz z dowódcą, majorem Bronisławem Kamińskim. Obok mogił żołnierzy września 1939 znajdują się groby żołnierzy powstania warszawskiego oraz groby ludności cywilnej rozstrzelanej w 1939 na Wawrzyszewie.

Większa część cmentarza to groby powojenne. Gdy zapełnił się cmentarz Powązkowski, odbywały się tam również pochówki mieszkańców z innych części miasta. Obecnie ten cmentarz także jest zapełniony.

Rolę kaplicy cmentarnej odgrywa położony po drugiej stronie ul. Wólczyńskiej kościół św. Marii Magdaleny. W przedsionku świątyni znajduje się kilka epitafiów z przełomu XIX i XX w. – m.in. dziedziców Powązek Antoniny i Józefa z Werbna Łaszczyńskich.

Pochowani

• Józef Below (1904–1939) – artysta rzeźbiarz
• Władysław Byszewski (1922–2019) – hodowca koni, trener, sędzia międzynarodowy zawodów jeździeckich i jeździec
• Ryszard Dudek (1936–2011) – dyrygent, profesor Akademii Muzycznej w Warszawie
• Barbara z Chomiczów Jahołkowska – żona jednego z założycieli Chomiczówki
• Jerzy Chachuła (1924–2002) – hipolog, prof. SGGW
• Jerzy Jakubowski (1930–1982) – prof., znawca prawa prywatnego międzynarodowego i międzynarodowego prawa handlowego
• Władysław Jania (1913–2008) – rzeźbiarz
• Anna Jantar (1950–1980) – piosenkarka
• Aleksandra Jaroszewicz z domu Nawroczyńska (1874–1914) – wnuczka Stanisława Moniuszki (grób symboliczny)
• Kazimierz Kalinowski (1908–1944) – kolarz szosowy, uczestnik I i II Tour de Pologne (grób symboliczny)
• Zofia Kierszys (1921–2000) – tłumaczka książek z jęz. angielskiego
• Aleksander Kozera (zm. 2001) – geofizyk, odkrywca złóż węgla brunatnego, autor podręczników dla szkół zawodowych
• Janusz Koziejewski (1937–1973) – taternik
• Kazimierz Kucharski (1909–1995) – lekkoatleta (grób symboliczny)
• Jarosław Kukulski (1944–2010) – kompozytor
• Michał Kulikowski (1853–1935) – starosta powiatowy ostrołęcki
• Jerzy Lileyko (1932–2009) – prof. historii sztuki
• Edmund Wnuk-Lipiński (1944–2015) – prof. socjolog
• Rajmund Kazimierz Łaszczyński (1921–1994) – powstaniec warszawski AK ps. „Łukasz”, kawaler Orderu Virtuti Militari
• Leon Łochowski (1938–2017) – aktor
• Wiesław Maniak (1938–1982) – lekkoatleta
• Jerzy Maryniak (1932–2011) – inż. lotnictwa, ekspert ds. katastrof lotniczych
• Henryk Matyja (1923–2001) – prof. Politechniki Warszawskiej, technolog metalurgii i hutnictwa
• Maciej Nowicki (1910–1950) – architekt
• Zygmunt Nowicki (1867–1941) – sędzia, urzędnik konsularny, senator
• Jan Perenc (1896–1971) – oficer WP, kawaler Orderu Virtuti Militari
• Stanisław Piątkowski – pilot, uczestnik prac nad oblotem pierwszego polskiego wodnoszybowca MT-1, zbudowanego przez studentów PW, pilot RAF
• Stanisław Pierściński ps. „Wojciech” (1898–1996) – żołnierz, kawaler Orderu Virtuti Militari i dwukrotnie Krzyża Walecznych
• Elżbieta Pietruska-Madej (1938–2001) – filozof nauki, dziekan Wydziału Socjologii i Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego
• Jadwiga Polanowska-Misiorny (1937–2003) – aktorka i dziennikarka
• Leon Polanowski (1895–1985) – starosta sandomierski
• Andrzej Polkowski (1939-2019) – tłumacz literatury pięknej (m.in. cyklu o Harrym Potterze)
• Jerzy Prażmowski (1932–1983) – aktor filmowy i teatralny
• Konrad Witold Sieciński (1885–1944) – płk WP, dowódca 3 samodzielnego dywizjonu Wojskowej Straży Granicznej (grób symboliczny)
• Tadeusz Skaliński (1910–1999) – fizyk, prof. UW
• Leon Suchorzewski (1894–1970) – rolnik, burmistrz Włodzimierza Wołyńskiego, poseł na Sejm IV kadencji II Rzeczypospolitej
• Ignacy Witomski (1922–2005) – płk dypl. WP, wyróżniony tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata
• Ludwika Woźnicka (1924–1983) – pisarka żydowskiego pochodzenia, autorka książek dla dzieci i tłumaczka literatury anglosaskiej, bliźniacza siostra Zofii Woźnickiej
• Bronisław Żurakowski (1911–2009) – konstruktor lotniczy, pilot

oraz:

• mogiła 500 żołnierzy 30 pułku Strzelców Kaniowskich w 109 zbiorowych kwaterach
• 2 zbiorowe mogiły 53 żołnierzy zamordowanych w czasie powstania warszawskiego

Bibliografia

• Karol Mórawski: Warszawskie cmentarze. Przewodnik historyczny. Warszawa: PTTK „Kraj”, 1991, s. 96-98. ISBN 83-7005-333-5.

Linki zewnętrzne

• Artykuł o nekropolii na portalu Nasza Chomiczówka
• Nekropolia na portalu Cmentarium