Cmentarz przy ul. Ogrodowej 22 w Łodzi

Cmentarz przy ul. Ogrodowej 22 w Łodzi – cmentarz dwuwyznaniowy funkcjonujący w latach 1820–1888 przy ul. Ogrodowej 22 w Łodzi. Cmentarz był podzielony na 2 części: katolicką, należącą do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny oraz ewangelicko-augsburską, należącą do parafii św. Trójcy[1].

Cmentarz przu ul. Ogrodowej 22 w Łodzi
Ilustracja
Pamiątkowa tablica na kościele św. Józefa przy ul. Ogrodowej 22 w Łodzi.
Państwo

 Polska

Miejscowość

Łódź

Adres

ul. Ogrodowa

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

Katolicyzm, Luteranizm

Stan cmentarza

zlikwidowany

Data otwarcia
  • 1820 (część katolicka)
  • 1830 (część ewangelicka)
Data ostatniego pochówku

lata 80. XIX w.

Data likwidacji
  • 1856 i 1862 (zamknięcie)
  • 1888 (likwidacja)
Położenie na mapie Łodzi
Mapa konturowa Łodzi, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz przu ul. Ogrodowej 22 w Łodzi”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz przu ul. Ogrodowej 22 w Łodzi”
Położenie na mapie województwa łódzkiego
Mapa konturowa województwa łódzkiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Cmentarz przu ul. Ogrodowej 22 w Łodzi”
Ziemia51°46′39,2″N 19°26′56,7″E/51,777556 19,449083

Historia

edytuj

Decyzję o utworzeniu cmentarza podjęto 6 listopada 1819. Dozór kościelny parafii katolickiej w Łodzi uznał, że dotychczasowy cmentarz jest za mały na potrzeby miasta. W związku z powyższym wraz z burmistrzem Antonim Czarkowskim wystosował memoriał do komisarza Obwodu Łęczyckiego w sprawie zatwierdzenia lokalizacji nowego cmentarza dla parafii łódzkiej[1].

Cmentarz urządzono w 1820 roku[2]. Plac pod cmentarz obejmował powierzchnię około 2650 m² i znajdował się około 400 m od ówczesnych granic miasta i należał do mieszczanina – Macieja Kudlińskiego, który sprzedał go kościołowi za 150 zł. Urządzenie cmentarza wraz z jego zakupem wyniosło 947 zł. Na co złożył się również podatek, a także cena materiałów na wykonanie powstałego w 1822 roku ogrodzenia oraz zapłata dla rzemieślnika wykonującego parkan. Początkowo cmentarz pozostawał nieogrodzony – swobodnie spacerowało bydło i inne zwierzęta[1].

W 1830 ewangelicy kupili kwaterę przylegającą do części katolickiej cmentarza, tworząc tym samym pierwszy łódzki chrześcijański cmentarz dwuwyznaniowy[2].

Cmentarz na przestrzeni lat kilkukrotnie powiększano, w związku z nagłym wzrostem liczby mieszkańców Łodzi, a co za tym idzie, także liczbą pochówków. Kolejne powiększenia cmentarza nastąpiły kolejno w 1833 i 1838. W 1852[3] z powodu dużego napływu ludności i dużej śmiertelności łodzian[3], a także otoczenia nekropolii zabudową śródmiejską, w 1856 roku część katolicką, a w 1862 część ewangelicko-augsburską, wyłączono z użytkowania. Do 1880 jednak nadal dokonywano pochówków zmarłych w grobach i grobowcach rodzinnych[2].

W 1888[1] staraniem ks. Jana Siemica[3] na terenie cmentarza katolickiego postawiono przeniesiony z placu Kościelnego drewniany kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (obecnie Kościół św. Józefa) i dzwonnicę. Wcześniej miejsce to splantowano, a pozostałe szczątki przewieziono na cmentarz przy ul. Ogrodowej 39[1]. W latach 1910–1915 proboszczem parafii Świętego Józefa Oblubieńca Najświętszej Maryi Panny w Łodzi był Henryk Przeździecki, który odkupił również przylegający do kościoła teren zamkniętego cmentarza ewangelickiego, który zaaranżowano na park parafialny[4].

Pochowani

edytuj
Z tym tematem związana jest kategoria: Pochowani na cmentarzu przy ul. Ogrodowej 22 w Łodzi.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e Mieczysław Różański, Dzieje najstarszych łódzkich cmentarzy katolickich do końca XIX wieku, „Łódzkie Studia Teologiczne”, 4, 1995.
  2. a b c Anna Wiercińska, Cmentarze łódzkie na tle rozwoju ludnościowego i przestrzennego miasta, [w:] Studia z Geografii Politycznej i Historycznej, t. ', 2012.
  3. a b c Rynkowska A., Ulica Piotrkowska, wyd. I, Łódź: Wydawnictwo Łódzkie, 1970, ISBN 978-83-939822-4-0, s. 178.
  4. Ojczyzna i Postęp, nr 16, 18 stycznia 1917, s. 10.
  5. Hanna Widacka, Dietrichowie – rytownicy warszawscy, polona.pl, 1989 [dostęp 2023-11-07] (pol.).