Wikipedia

Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie

Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie – cmentarz z I wojny światowej, znajdujący się we wsi Tursko w powiecie tarnowskim, w gminie Ciężkowice. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. W IV okręgu Łużna cmentarzy tych jest 27[1].

Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie
Obiekt zabytkowy nr rej. A-396 z 20.11.1996
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Tursko

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

863

Liczba pochówków

69

Liczba grobów

4+42

Data otwarcia

1915–1916

Architekt

Jan Szczepkowski

Położenie na mapie gminy Ciężkowice
Mapa konturowa gminy Ciężkowice, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie”
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego
Mapa konturowa powiatu tarnowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 139 – Tursko-Łosie”
Ziemia49°48′27″N 20°58′49″E/49,807500 20,980278
Multimedia w Wikimedia Commons

Lokalizacja edytuj

Cmentarz wykonano na wzgórzu wznoszącym się po prawej stronie rzeki Białej, przy drodze do Rzepiennika Marciszewskiego. Dojechać do niego można przez mosty z Bogoniowic lub Ciężkowic. Cmentarz znajduje się przy samej drodze, po jej lewej stronie, między domami[2].

Opis cmentarza edytuj

Projektantem cmentarza był polski architekt Jan Szczepkowski[3]. Cmentarz wykonano na planie prostokąta na stoku opadającym na południowo-zachodnią stronę. W jego górnej części znajdują się 4 drzewa będące pomnikami przyrody. Cmentarz otoczony jest kamiennym murem z betonowym daszkiem. Wejście znajduje się w dolnej części cmentarza. Jest to zbudowana z kamienia brama zamykaną dwuskrzydłową, żelazną furtkę. W tylnej części cmentarza w ogrodzeniu znajduje się pomnik. Jest to betonowy krzyż o wysokości około 3 metrów, osadzony na zbudowanym z kamieni cokole. Od furtki do pomnika prowadzi szeroka ścieżka, przed krzyżem zamknięta pojedynczym nagrobkiem. Nagrobki ułożone są w rzędach po obydwu stronach ścieżki i posiadają żelazne krzyże lub betonowe stele. Jest kilka rodzajów tych krzyży:

  • potrójne z pojedynczymi poprzeczkami (krzyże łacińskie)
  • potrójne z dwoma poprzecznymi ramionami (krzyże lotaryńskie)
  • pojedyncze z jednym poprzecznym ramieniem
  • pojedyncze z dwoma poprzecznymi ramionami

Wszystkie krzyże wykonane są z grubych żelaznych płaskowników osadzonych na betonowym cokole i posiadają tabliczki imienne. Na stelach również są tablice imienne[4][5].

Cmentarz został w 2005 r. poddany kapitalnemu remontowi i w 2015 r. jest w bardzo dobrym stanie[5].

Polegli edytuj

Na cmentarzu pochowano łącznie 69 żołnierzy w 4 grobach zbiorowych i 42 pojedynczych. Spoczywa tutaj[3]:

  • 63 żołnierzy armii austro-węgierskiej
  • 6 żołnierzy armii rosyjskiej

Żołnierze ci polegli 2–3 maja 1915 r. w czasie bitwy pod Gorlicami. Była to wielka ofensywa, w czasie której połączone wojska austro-węgierskie i niemieckie przełamały obronę Rosjan wypierając ich z tych terenów[5].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Roman Frodyma: Cmentarze wojskowe z okresu I wojny światowej w rejonie Beskidu Niskiego i Pogórza.. Warszawa: Studenckie Koło Przewodników Beskidzkich, 1989, s. 122.
  2. ↑ Pogórze Ciężkowickie. Mapa 1:50 000. Kraków: Compass, 2005. ISBN 83-89165-37-6.
  3. ↑ a b Na podstawie tablicy informacyjnej zamontowanej przy bramce cmentarza
  4. ↑ Oktawian Duda: Cmentarze I wojny światowej w Galicji Zachodniej. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, 1995. ISBN 83-85548-33-5.
  5. ↑ a b c Encyklopedia Ciężkowic. Cmentarze wojenne w gminie Ciężkowice. [dostęp 2015-05-04].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cmentarz_wojenny_nr_139_–_Tursko-Łosie&oldid=68267334”