Cmentarz wojenny nr 296 – Paleśnica

Cmentarz wojenny nr 296 – Paleśnicaaustriacki cmentarz wojenny z okresu I wojny światowej wybudowany przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie na terenie jego okręgu VIII Brzesko.

Cmentarz wojenny nr 296 Paleśnica
Obiekt zabytkowy nr rej. A-670/M z 08.06.2009[1]
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Paleśnica

Typ cmentarza

wojenny

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

4,6 ara

Liczba pochówków

67

Architekt

Robert Motka

Położenie na mapie gminy Zakliczyn
Mapa konturowa gminy Zakliczyn, na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 296 Paleśnica”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 296 Paleśnica”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 296 Paleśnica”
Położenie na mapie powiatu tarnowskiego
Mapa konturowa powiatu tarnowskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz wojenny nr 296 Paleśnica”
49,796250°N 20,798310°E/49,796250 20,798310

Jest to kwatera na starym cmentarzu parafialnym, znajdującym się na zachodnim stoku doliny potoku Paleśnianka, nad drogą wojewódzką nr 975, w północnej części miejscowości Paleśnica w gminie Zakliczyn województwa małopolskiego.

Zbudowany został na planie pięcioboku (prostokąt ze ściętym lewym, od wejścia, narożnikiem). Obecnie, po remoncie, ma kształt czworoboku. Otoczony jest współczesnym płotem z metalowych sztachet. Do wejścia prowadzą schody. Metalowa bramka wejściowa umocowana jest na słupkach z kamiennych bloczków. Cmentarz to trzy, obecnie prawie niewidoczne tarasy. Po lewej stronie, na pierwszym tarasie znajduje się, umieszczony na niewielkim betonowym postumencie z tabliczką imienną, żeliwny krzyż z mieczy z datą 1915. Pomiędzy pierwszym a drugim tarasem znajduje się jeden z dwóch pomników. Jest to betonowy krzyż na postumencie z kilku kamiennych ciosów. Powyżej, pośrodku znajdują się groby pojedyncze, a pod ogrodzeniem, po prawej i lewej stronie, zbiorowe. Na grobach żołnierzy znajdują się niewielkie kamienie nagrobne z tabliczkami imiennymi i z metalowymi, austriackimi krzyżami kawalerskimi. Przy ogrodzeniu, naprzeciwko wejścia znajduje się drugi pomnik. Jest to większy betonowy krzyż umieszczony na postumencie w formie dużego sześcianu z kamiennych bloków. Poniżej krzyża umieszczono tablicę z niemieckojęzyczną inskrypcją:

+ 1914
SCHÄTZE BIRGT DIESER BERG:
TREUE, MUTIGE MÄNNER

W tłumaczeniu na język polski: Skarby kryje to wzgórze: wiernych, odważnych mężów.

Pochowano na cmentarzu 67 żołnierzy armii austro-węgierskiej, w 10 mogiłach zbiorowych i w 21 grobach pojedynczych. Polegli 2 października 1914 i 3 kwietnia 1915 roku.

Projektował nekropolię Robert Motka.

Cmentarz wyremontowany w 2020 r. ze środków przekazanych przez Instytut i Muzeum Historii Wojen na Węgrzech w wysokości 150 tys. zł[2].

Na cmentarzu parafialnym znajduje się także, około 100 metrów na północ, druga kwatera będąca austriackim cmentarzem wojennym nr 295.

Przypisy edytuj

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2014-08-09].
  2. Węgrzy odnowili nekropolię w Paleśnicy [online] [dostęp 2020-05-21] (ang.).

Bibliografia edytuj

  • Oktawian Duda Cmentarze I Wojny Światowej w Galicji Zachodniej 1914-1918, Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa 1995, ISBN 83-85548-33-5.
  • Roman Frodyma Galicyjskie Cmentarze wojenne t. III Brzesko-Bochnia-Limanowa (Okręgi VIII-XI), Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, Pruszków 1998, ISBN 83-85557-52-0.

Linki zewnętrzne edytuj