Wikipedia

Codex Mutinensis

Codex Mutinensis (Gregory-Aland no. Ha albo 014), α 6 (von Soden) – grecki uncjalny rękopis Nowego Testamentu. Paleograficznie datowany jest na wiek IX[1]. Rękopis nie zachował się w całości i niektóre jego partie zostały utracone. Część rękopisu pisana jest minuskułą i klasyfikowana jest pod numerem 2125 (Gregory-Aland). Tekst 014 nie jest wysoko ceniony, dlatego cytowany jest tylko w niektórych wydaniach Novum Testamentum Graece.

Mutinensis
Ilustracja
Fragment pierwszej strony kodeksu
Oznaczenie

Ha

Data powstania

IX wiek

Rodzaj

Kodeks majuskułowy

Numer

014

Zawartość

Dzieje Apostolskie †

Język

grecki

Rozmiary

33 × 23 cm

Typ tekstu

tekst bizantyński

Kategoria

V

Odkrywca

Scholz

Miejsce przechowywania

Biblioteca Estense

Opis edytuj

Uncjał 014 edytuj

Kodeks stanowiony jest przez 43 pergaminowych kart (33 na 23 cm)[1][2]. Przekazuje tekst Dziejów Apostolskich z kilkoma lukami (Dz 1,1-5,28; 9,39-10,19; 13,36-14,3; 27,4-28,31). Pierwsze trzy luki uzupełnione zostały później pismem minuskułowym, natomiast czwarta luka pismem uncjalnym[3]. Kodeks 014 stanowiony jest przez karty (folios) 9-51 Mutinensis[2].

Tekst biblijny pisany jest jedną kolumną na stronę, 30 linijek w kolumnie, 26 liter w linijce[1]. Litery są pochylone na prawo, posiadają przydechy i akcenty. Litery Θ, Ε, Ο i Σ zostały skompresowane[a][4].

Kodeks zawiera prolegomenę, noty marginalne, Aparat Eutaliusza do Listów powszechnych, prolegomenę do Listów Pawła. Na końcu każdej księgi, w subscriptio podana jest liczba stychów (στιχοι)[4].

Minuskuł 2125 edytuj

Listy powszechne i Listy Pawła pisane są minuskułą, na 260 pergaminowych kartach (32,5 na 22,5 cm), początkowo były katalogowane pod numerami 112 (dla Dziejów i Listów powszechnych) i 179 (dla Listów Pawła)[4]. Dzisiaj na liście rękopisów Nowego Testamentu obie partie klasyfikowane są pod tym samym numerem 2125 (Gregory-Aland)[5]. Minuskuł 2125 stanowiony jest przez karty (folios) 52-311 kodeksu Mutinensis[5].

Tekst edytuj

 
Minuskuł 2125 z fragmentem tekstu Jk 1,2-3

Grecki tekst kodeksu reprezentuje bizantyńską tradycję tekstualną[6]. Hermann von Soden sądził, że tekst bizantyński kodeksu posiada pewne cezarejskie naleciałości[3]. Kurt Aland tego nie potwierdził nadając mu profil tekstualny 481 221/2 22 1s. Profil ten oznacza, że kodeks wspiera tekst bizantyński przeciwko „oryginalnemu”[b] w 48 miejscach, współbrzmi zarówno z tekstem bizantyńskim jak i „oryginalnym” w 22 miejscach, wspiera tekst „oryginalny” przeciwko bizantyńskiemu w 2 miejscach. Ponadto kodeks posiada 1 sobie właściwy wariant. Tylko trzy warianty są niezgodne z tradycją bizantyńską. W oparciu o ten profil tekst rękopisu został zaklasyfikowany do V kategorii Alanda[1].

Przykładem wariantu zgodnego z wiodącymi rękopisami tekstu aleksandryjskiego (Papirus Bodmer XVII, Kodeks Synajski, Kodeks Watykański, Kodeks Aleksandryjski) oraz z wydaniami Nestle-Alanda jest tekst Dz 24,6b-8a. Wariant ten wspierają także niektóre rękopisy nie reprezentujące aleksandryjskiej tradycji tekstualnej (Angelicus i Porphyrianus)[7].

Aland sporządził również profil dla minuskułu 2125 i zaliczył go do V kategorii[8]. Rękopisy V kategorii traktowane są jako nieprzydatne przy rekonstruowaniu oryginalnego tekstu Nowego Testamentu[9].

Historia edytuj

Partia uncjalna Mutinensis (014) datowana jest zwykle na wiek IX (Tregelles[10], Scrivener[11], Gregory[4], Aland[2], INTF[12]). Tekst minuskułowy (2125) datowany jest na X wiek[4][5]. Partie tekstu uzupełniane w 014 mają późniejsze pochodzenie. Według Scrivenera majuskułowe uzupełnienie powstało w XI wieku, a minuskułowe – w XII wieku[11].

Odkryty został przez Scholza w 1820, który sporządził pierwszy jego opis i jako pierwszy skolacjonował niektóre jego partie. Niestety jego odczyt nie zawsze jest dokładny. Z tego względu tekst rękopisu został ponownie skolacjonowany przez Tischendorfa w 1843 i Tregellesa w 1846 roku. W 1850 roku Tischendorf i Tregelles porównali skolacjonowane przez siebie teksty[13][14].

Na listę rękopisów Nowego Testamentu wprowadził go Tischendorf nadając mu siglum H[15]. Pod takim siglum rękopis figurował na liście Tregellesa, Scrivenera i początkowo Gregory'ego. Na liście Hermanna von Sodena oznakowany został za pomocą siglum α 6. W 1908 roku Gregory nadał mu siglum 014[16].

Pierwsze faksymile opublikował Tischendorf w 1855, następne H.J. Vogels w 1929 i William Hatch w 1939 roku[17].

014 jest cytowany w trzecim wydaniu greckiego Nowego Testamentu przygotowywanych przez Zjednoczone Towarzystwa Biblijne dla tłumaczy biblijnych (UBS3)[18], nie jest natomiast cytowany w czwartym wydaniu (UBS4)[19]. Nie jest cytowany w NA27[20]. Minuskuł 2125 w ogóle nie jest cytowany.

Kodeks Mutinensis przechowywany jest w Biblioteca Estense (Gr. 196) w Modenie[1][12].

Zobacz też edytuj

Uwagi edytuj

  1. ↑ Jest to charakterystyczne dla późnej uncjały.
  2. ↑ „Oryginalny” oznacza tu tekst w rekonstrukcji Alanda – Novum Testamentum Graece.

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e Aland i Aland 1989 ↓, s. 119.
  2. ↑ a b c Kurzgefaßte 1963 ↓, s. 37.
  3. ↑ a b Waltz 2007 ↓.
  4. ↑ a b c d e Gregory 1900 ↓, s. 101.
  5. ↑ a b c Kurzgefaßte 1963 ↓, s. 172.
  6. ↑ Metzger i Ehrman 2005 ↓, s. 76.
  7. ↑ Aland i Aland 1989 ↓, s. 304.
  8. ↑ Aland i Aland 1989 ↓, s. 165.
  9. ↑ Aland i Aland 1989 ↓, s. 117.
  10. ↑ Tregelles 1856 ↓, s. 205.
  11. ↑ a b Scrivener 1894 ↓, s. 171.
  12. ↑ a b INTF i Codex 014 ↓.
  13. ↑ Gregory 1900 ↓, s. 274.
  14. ↑ Scrivener 1894 ↓, s. 171-172.
  15. ↑ Tischendorf 1859 ↓, s. CLXXIX-CLXXX.
  16. ↑ Gregory 1908 ↓, s. 33.
  17. ↑ Elliott 1989 ↓, s. 46-47.
  18. ↑ UBS3 ↓, s. XVI.
  19. ↑ UBS4 ↓, s. 11*.
  20. ↑ NA27 ↓, s. 59*.

Bibliografia edytuj

Wydania tekstu
  • K. v. Tischendorf: Monumenta sacra inedita. T. I. Leipzig: 1855, s. 37-44.
Krytyczne wydania NT
  • K. Aland, M. Black, C.M. Martini, B. Metzger, A. Wikgren: The Greek New Testament. Wyd. 3. Stuttgart: United Bible Societies, 1983. ISBN 3-438-05113-3. [UBS3]
  • B. Aland, K. Aland, J. Karavidopoulos, C. M. Martini, B. Metzger, A. Wikgren: The Greek New Testament. Wyd. 4. Stuttgart: United Bible Societies, 1993, s. 15*. ISBN 978-3-438-05110-3. [UBS4]
  • Eberhard et Erwin Nestle: Novum Testamentum Graece. communiter ediderunt: B. et K. Aland, J. Karavidopoulos, C. M. Martini, B. M. Metzger. Wyd. 27. Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 2001. ISBN 978-3-438-05100-4. [NA27]
Listy rękopisów
Introdukcje do krytyki tekstu NT
Inne
  • J.K. Elliott: A Bibliography of Greek New Testament Manuscripts. Cambridge: Cambridge University Press, 1989. ISBN 0-521-35479-X. (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Codex_Mutinensis&oldid=71344569”