Colin Firth

angielski aktor

Colin Andrew Firth (ur. 10 września 1960 w Grayshott) – brytyjski aktor filmowy i teatralny, laureat Oscara, Złotego Globu, dwóch nagród BAFTA i trzech Nagród Gildii Aktorów Ekranowych, zdobywca Pucharu Volpiego na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji. Laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego za rolę króla Jerzego VI w dramacie historycznym Toma Hoopera Jak zostać królem (2010).

Colin Firth
Ilustracja
Colin Firth (2016)
Imię i nazwisko

Colin Andrew Firth

Data i miejsce urodzenia

10 września 1960
Grayshott

Zawód

aktor, scenarzysta

Współmałżonek

Livia Giuggioli (1997–2019; separacja)

Lata aktywności

od 1983

Odznaczenia
Komandor Orderu Imperium Brytyjskiego od 1936 (cywilny)
Strona internetowa

Życiorys edytuj

Wczesne lata edytuj

Urodził się w Grayshott w hrabstwie Hampshire w Anglii w rodzinie nauczycieli akademickich jako najstarsze z trojga dzieci. Jego matka, Shirley Jean (z domu Rolles), była wykładowcą religii porównawczej w King Alfred’s College w Winchesterze, a jego ojciec, David Norman Lewis Firth, był wykładowcą historii u króla Alfreda i dyrektorem ds. edukacji w rządzie Nigerii[1][2]. Wychowywał się z młodszą siostrą, Kate, trenerką głosu, i młodszym bratem, Jonathanem (ur. 1967), aktorem[2]. Jego dziadkowie ze strony matki byli misjonarzami kongregacjonalistami, a dziadek ze strony ojca był anglikańskim kapłanem; wykonywali zagraniczną pracę misjonarską i oboje jego rodzice spędzili czas w Indiach.

Jako małe dziecko podróżował z rodzicami po całym świecie. Gdy miał zaledwie dwa tygodnie, jego rodzice zabrali go do Nigerii, gdzie spędził pierwsze lata życia. W 1971 rodzina przeniosła się na rok do Saint Louis w Stanach Zjednoczonych. W latach 1973–1976 uczęszczał do King Alfred’s College[3] w Winchesterze. W latach 1976-1978 uczył się w Barton Peveril Sixth Form College[3] w Eastleigh. Mając 10 lat, uczęszczał na warsztaty teatralne. Kiedy miał 14 lat, postanowił zostać profesjonalnym aktorem.

Kariera edytuj

Po sześciu latach nauki przeprowadził się do Londynu i dołączył do National Youth Theatre. Potem dostał pracę w dziale garderoby w Royal National Theatre. W latach 1980–1983 studiował dramat w Drama Centre w Londynie[3], gdzie zwrócił na siebie uwagę rolą Hamleta i został zauważony przez dramaturga Juliana Mitchella, który w 1983 obsadził go jako ambitnego ucznia Guya Bennetta w przedstawieniu Inny kraj w Queens Theatre w Londynie na West Endzie.

Zadebiutował na kinowym ekranie w roli Tommy’ego Judda, prostego, marksistowskiego przyjaciela Guya Bennetta (w tej roli Rupert Everett) w melodramacie historycznym Inny kraj (Another Country, 1984). W telewizyjnej adaptacji powieści J.B. Priestleya Światła kabaretów (Lost Empires, 1986), która miała swoją premierę na kanale ITV wystąpił w roli Richarda Herncastle, który w 1913 dołączył do trupy swojego wujka i poznaje wciągający świat angielskiego musicalu, zanim wybuchnie I wojna światowa. W dramacie Miesiąc na wsi (A Month in the Country, 1987) zagrał weterana I wojny światowej restauratora dzieł sztuki Toma Birkina. Zagrał tytułową rolę w kostiumowym dramacie Miloša Formana Valmont (1989)[4] na podstawie powieści Niebezpieczne związki. W nominowanym do nagrody jury Sundance Film Festival argentyńskim dreszczowcu psychologicznym Apartament zero (1989) wcielił się w paranoiczną postać mieszkającego w Buenos Aires Anglika, który przyjmuje do swego mieszkania tajemniczego współlokatora (Hart Bochner). Alejandro Jodorowsky zaangażował go do roli w dramacie fantasy Złodziej tęczy (Wings of Fame, 1990).

Popularność wśród telewidzów zdobył rolą wyniosłego arystokraty pana Fitzwilliama Darcy’ego w serialowej adaptacji powieści Jane Austen Duma i uprzedzenie (1995). Później grał drugoplanowe role w filmach, takich jak uhonorowany Oscarem za najlepszy film roku Angielski pacjent (1996), Tysiąc akrów krzywd (1997), Zakochany Szekspir (1998) i Związki rodzinne (Relative Values, 2000). Zagrał Szekspira w komedii krótkometrażowej BBC Czarna Żmija: Tam i z powrotem (Blackadder Back and Forth, 1999).

Dzięki kreacji Marka Darcy’ego w komedii na podstawie powieści Helen Fielding Dziennika Bridget Jones (2001) i jej sequelu Bridget Jones: W pogoni za rozumem (2004) stał się rozchwytywanym odtwórcą ról amantów w Hollywood. W musicalu Mamma Mia! (2008) i jego sequelu Mamma Mia: Here We Go Again! (2018) wystąpił jako brytyjski bankier Harry Bright. W 2009 zagrał tytułową rolę w filmie Samotny mężczyzna, za którą otrzymał nagrodę BAFTA oraz został nominowany do Złotego Globu i Oscara za rolę pierwszoplanową. W 2010 otrzymał Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie dramatycznym za rolę w filmie Jak zostać królem, a rok później za tę rolę otrzymał drugą z rzędu nagrodę BAFTA oraz pierwszego Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego.

W styczniu 2011 odsłonił swoją gwiazdę na Hollywood Walk of Fame.

Odznaczony Komandorią Orderu Imperium Brytyjskiego (CBE).

Życie prywatne edytuj

W latach 1989–1994 był w związku z aktorką Meg Tilly[5], z którą ma syna Willa (ur. 1990). 21 czerwca 1997 ożenił się z realizatorką filmów dokumentalnych Livią Giuggioli. Mają dwóch synów: Lukę (ur. 2001) i Matteo (ur. 2003). W 2019 ogłosił, że po 22 latach małżeństwa planuje się rozwieść[6].

Mieszka w Londynie i we Włoszech. Od 2017 posiada także włoskie obywatelstwo[7].

Jest zaangażowany w kampanię przeciw deportacji uchodźców z Demokratycznej Republiki Konga.

Filmografia edytuj

Filmy fabularne edytuj

  • 1984: Inny kraj (Another Country) jako Tommy Judd
  • 1984: Dama kameliowa (Camille) jako Armand Duval
  • 1985: 1919 jako młody Alexander
  • 1985: Holenderskie dziewczyny jako Neil Truelove
  • 1987: The Secret Garden jako dorosły Colin Craven
  • 1987: Miesiąc na wsi (A Month in the Country) jako Tom Birkin
  • 1987: Tales from the Hollywood Hills: Pat Hobby Teamed with Genius - Rene Wilcox
  • 1988: Apartament zero (Apartment Zero) jako Adrian LeDuc
  • 1988: Tumbledown jako Robert Lawrence
  • 1989: Valmont jako Valmont
  • 1990: Wings of Fame jako Brian Smith
  • 1991: Out of the Blue jako Alan
  • 1991: Kobieta fatalna (Femme Fatale) jako Joseph Prince
  • 1992: Mad at the Moon jako Barber (niewymieniony w czołówce)
  • 1993: Godzina świni (The Hour of the Pig) jako Richard Courtois
  • 1993: Zakładnicy (Hostages) jako John McCarthy
  • 1994: Playmaker jako Ross Talbert / Michael Condren
  • 1995: W kręgu przyjaciół (Circle of Friends) jako Simon
  • 1996: Angielski pacjent (The English Patient) jako Geoffrey Clifton
  • 1997: Tysiąc akrów krzywd (A Thousand Acres) jako Jess Clark
  • 1997: Miłość kibica (Fever Pitch) jako Paul Ashworth
  • 1998: Zakochany Szekspir (Shakespeare in Love) jako lord Wessex
  • 1999: Pierwsze oczarowanie (My Life So Far) jako Edward
  • 1999: Tajemniczy śmiech kobiet (The Secret Laughter of Women) jako Matthew Field
  • 1999: Donovan Quick jako Donovan Quick
  • 1999: W kleszczach lęku (The Turn of the Screw) jako Master
  • 1999: Czarna Żmija: Tam i z powrotem (Blackadder Back and Forth) jako W. Szekspir
  • 2000: Związki rodzinne (Relative Values) jako Peter Ingleton
  • 2001: Dziennik Bridget Jones (Bridget Jones's Diary) jako Mark Darcy
  • 2001: Kwartet (Londinium) jako Allen Portland
  • 2001: Ostateczne rozwiązanie (Conspiracy) jako dr W. Stuckart, szef MSW Rzeszy
  • 2002: Bądźmy poważni na serio (The Importance of Being Earnest) - Jack Worthing
  • 2003: Dziewczyna z perłą (Girl With a Pearl Earring) jako Johannes Vermeer
  • 2003: Miasto nadziei (Hope Springs) jako Colin Ware
  • 2003: Czego pragnie dziewczyna (What a Girl Wants) jako Henry Dashwood
  • 2003: To właśnie miłość (Love Actually) jako Jamie
  • 2004: Bridget Jones: W pogoni za rozumem (B.J. The Edge of Reason) - Mark Darcy
  • 2004: Trauma jako Ben
  • 2005: Niania (Nanny McPhee) jako pan Brown
  • 2005: Gdzie leży prawda (Where the Truth Lies) jako Vince
  • 2006: Born Equal jako Mark
  • 2007: Celebration jako Russell
  • 2007: Dziewczyny z St. Trinian (St. Trinian's) jako Geoffrey Thwaites
  • 2007: Ostatni legion (The Last Legion) jako Aurelius
  • 2007: And When Did You Last See Your Father? jako Blake Morrison
  • 2007: Kiedyś mnie znajdziesz (Then She Found Me) jako Frank
  • 2008: Genua. Włoskie lato (Genova) jako Joe
  • 2008: Przypadkowy mąż (The Accidental Husband) jako Richard Bratton
  • 2008: Mamma Mia! jako Harry Bright
  • 2008: Wojna domowa (Easy Virtue) jako pan Whittaker
  • 2009: Opowieść wigilijna (A Christmas Carol) jako Fred
  • 2009: Dorian Gray jako lord Henry Wotton
  • 2009: Samotny mężczyzna (A Single Man) jako George
  • 2009: St Trinian's: The Legend of Fritton's Gold jako Geoffrey Thwaites
  • 2010: Główna ulica (Main Street) jako Gus Leroy
  • 2010: Jak zostać królem (The King’s Speech) jako król Jerzy VI
  • 2010: Steve jako Steve
  • 2011: The Promised Land jako Robert Chambers
  • 2011: Szpieg (Tinker Tailor Soldier Spy) jako Bill Haydon
  • 2012: Drugie życie króla (Arthur Newman) jako Arthur Newman
  • 2012: Gambit, czyli jak ograć króla (Gambit) jako Harry Deane
  • 2013: Droga do zapomnienia (The Railway Man) jako Eric Lomax
  • 2013: Diabelska przełęcz (Devil's Knot) jako Ron Lax
  • 2014: Magia w blasku księżyca (Magic in the Moonlight) jako Stanley
  • 2014: Zanim zasnę (Before I Go to Sleep) jako Ben
  • 2014: Kingsman: Tajne służby (Kingsman: The Secret Service) - Harry Hart/Galahad
  • 2016: Bridget Jones 3 jako Mark Darcy
  • 2017: Kingsman: Złoty krąg (Kingsman: The Golden Circle) - Harry Hart/Galahad
  • 2018: Mary Poppins powraca jako bankier William Wilkins / wilk
  • 2018: Mamma Mia: Here We Go Again! jako Harry Bright, bankier, eks Donny
  • 2018: Kursk jako David Russell
  • 2019: 1917 jako gen. Erinmore
  • 2020: Supernova jako Sam
  • 2020: Tajemniczy ogród jako Archibald Craven
  • 2021: Mothering Sunday jako Godfrey Niven
  • 2022: Operation Mincemeat jako Ewen Montagu

Seriale telewizyjne edytuj

  • 1984: Crown Court jako PC Franklin
  • 1986: Światła kabaretów (Lost Empires) jako Richard Herncastle
  • 1994: Ruth Rendell Mysteries jako Stephen Whalby
  • 1994–1995: Performance jako Charles Holroyd / Freddie Page
  • 1995: Duma i uprzedzenie (Pride and Prejudice) jako pan Darcy
  • 1996: Nostromo jako Charles Gould
  • 2022: Schody jako Michael Peterson

Nagrody edytuj

Rok Nagroda Kategoria Film
1999 Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Najlepsza obsada filmowa Zakochany Szekspir (1998)
2001 Europejska Nagroda Filmowa Najlepszy aktor europejski Dziennik Bridget Jones (2001)
2009 66. Międzynarodowy Festiwal Filmowy w Wenecji Najlepszy aktor Samotny mężczyzna (2009)
2010 Nagroda BAFTA Najlepszy aktor pierwszoplanowy
Nagroda Satelita Najlepszy aktor w filmie dramatycznym Jak zostać królem (2010)
2011 Nagroda Akademii Filmowej Najlepszy aktor pierwszoplanowy
Złoty Glob Najlepszy aktor w filmie dramatycznym
Europejska Nagroda Filmowa Najlepszy aktor europejski
Nagroda BAFTA Najlepszy aktor pierwszoplanowy
Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych Najlepszy aktor pierwszoplanowy
Najlepsza obsada filmowa

Przypisy edytuj

  1. Colin Firth Biography (1960–). Film Reference. [dostęp 2019-12-29]. (ang.).
  2. a b Colin Firth – What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2019-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-29)]. (ang.).
  3. a b c Colin Firth Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2019-12-29]. (ang.).
  4. Colin Firth. MYmovies.it. [dostęp 2019-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-29)]. (wł.).
  5. Colin Firth – Actor. CineMagia.ro. [dostęp 2019-12-29]. (rum.).
  6. Colin Firth i Livia Giuggioli rozwodzą się. Po 22 latach małżeństwa. „Wprost”. [dostęp 2019-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-28)].
  7. Actor Colin Firth gets dual British-Italian citizenship. BBC News. [dostęp 2017-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-27)]. (ang.).

Bibliografia edytuj