Conan z Cymerii, znany także jako Conan Barbarzyńca (ang. Conan the Barbarian) – postać literacka stworzona przez amerykańskiego pisarza Roberta E. Howarda w serii opowiadań fantasy opublikowanych w latach 30. XX wieku w magazynie „Weird Tales”. W okresie od 1932 do 1936 ukazało się siedemnaście opowiadań i jedna powieść o barbarzyńcy.

Conan Barbarzyńca
Conan the Barbarian
król Aquilonii
Ilustracja
Conan – wizja artystyczna
Pierwsze wystąpienie

Feniks na mieczu (1932)

Ostatnie wystąpienie

Mortal Kombat 1 (2024) (gra)[1]

Twórca

Robert E. Howard

Grany przez

Arnold Schwarzenegger, Ralf Möller, Jason Momoa

Dane biograficzne
Pochodzenie

cymeryjskie

Płeć

mężczyzna

Miejsce urodzenia

Cymeria

Rodzina

żona Zenobia

Inne informacje
Zajęcie

awanturnik, złodziej, wojownik, najemnik, pirat, król Aquilonii

Po śmierci Howarda, seria kontynuowana była przez: Poula Andersona, Leonarda Carpentera, Lina Cartera, L. Sprague de Campa, Rolanda J. Greena, Johna C. Hockinga, Roberta Jordana, Seana A. Moore’a, Björna Nyberga, Andrew J. Offutta(inne języki), Steve’a Perry’ego, Johna Maddoxa Robertsa, Harry’ego Turtledove’a i Karla Edwarda Wagnera. Lin Carter i L. Sprague de Camp przy pisaniu niektórych ze swoich opowiadań wykorzystali materiały pozostawione przez twórcę postaci Conana.

Powieści z Conanem w roli głównej wydali również pisarze spoza Stanów Zjednoczonych, jednak nie są one powszechnie uznawane za oficjalne przygody tego bohatera, czego dowodem może być fakt, że nie uwzględnia się ich w żadnych zestawieniach mających na celu uporządkowanie biografii Cymeryjczyka[2].

Powstały również filmy, seriale, komiksy i gry komputerowe, których bohaterem był Conan.

Historia postaci

edytuj
 
Robert E. Howard, twórca postaci Conana

Na początku lat 30. Howard szukał nowej postaci, którą chciał wprowadzić na rynek wydawniczy. W październiku 1931 do magazynu „Strange Tales of Mystery and Terror” przesłał opowiadanie People of the Dark, w którym pojawił się czarnowłosy barbarzyńca o imieniu Conan, wyznawca bóstwa zwanego Cromem. W lutym 1932 Howard spędził wakacje w miasteczku nad rzeką Rio Grande. W tym czasie rozbudował postać Conana i napisał wiersz Cimmeria, fragmentami nawiązujący do Żywotów Plutarcha. Po powrocie z wakacji przerobił, zarzucone wcześniej, opowiadanie „By This Axe I Rule!” z maja 1929, zastępując postać Kulla nowym bohaterem, Conanem i zmieniając tytuł na Feniks na mieczu. W tym samym czasie napisał dwa kolejne opowiadania, Szkarłatna cytadela i Córka lodowego olbrzyma. Opowiadanie Feniks na mieczu ukazało się w grudniu 1932, zaś Szkarłatna cytadela w kolejnym numerze. Redaktor pisma, Farnsworth Wright skłonił Howarda do napisania eseju Era Hyborejska, opisującego fikcyjny świat, w którym żył Conan. Esej ten posłużył potem pisarzowi przy pisaniu następnej historii o herosie, Wieży słonia. Sukces tego opowiadania skłonił Howarda do napisania kolejnych opowieści o Conanie. Do samobójstwa w 1936 Howard napisał 21 pełnych opowiadań, z których 17 zostało opublikowanych, a także kilka innych we fragmentach[3].

Życiorys postaci

edytuj
 
Mapa świata ery hyboryjskiej

Według książek Howarda, Conan miał żyć około 10 000 lat temu w owianej mgłami tajemnicy erze hyboryjskiej. Urodził się w Cymerii, górzystej krainie zamieszkiwanej przez plemiona barbarzyńców[4]. Cymeryjczycy byli potomkami starożytnych Atlantydów, jednak po zniszczeniu jej wspaniałej cywilizacji przez kataklizm, ocaleli Atlantydzi nie zdołali odbudować cywilizacji i cofnęli się cywilizacyjnie do epoki kamiennej. Wg map zamieszczanych przy utworach Howarda, Cymeria rozciągała się z grubsza między terenami dzisiejszych Szkocji i Norwegii, przy czym ukształtowanie lądów w czasach Conana znacznie różniło się od obecnego. Cymeryjczycy mieli ciemne włosy i jasne oczy. Żyli w bardzo surowych warunkach, wśród wrzosowisk, gór i lasów. Toczyli nieustanne wojny z otaczającymi ich ludami, a także wewnętrzne walki klanowe. Surowe warunki sprawiły, że byli urodzonymi wojownikami – wysocy, silni, sprawni i odporni. Ród Conana także wywodził się od Atlantydów. Jego dziadek początkowo zamieszkiwał w plemieniu na południu Cymerii, jednak uciekł w obawie przed rodową zemstą i osiedlił się w plemieniu na północy.

Miejscem narodzin Conana było pole bitwy, podczas walki plemienia z hordą najeźdźców z Vanaheimu. Od najmłodszych lat Conan odznaczał się wielką siłą. W wieku piętnastu lat wziął udział w najeździe na aquilońską fortecę Venarium. W późniejszym okresie brał udział w walkach z Vanirami i Hyperborejczykami. Podczas jednej z kampanii został wzięty do niewoli przez Hyperborejczyków, skąd udało mu się zbiec. Uciekając, dotarł do miasta Arenjunu w Zamorze, zwanego Miastem Złodziei. Zafascynowany miastem i cywilizacją osiedlił się tam zarabiając na życie jako złodziej. Później wędrował i zwiedzał także inne kraje kontynuując karierę złodzieja, a niekiedy płatnego zabójcy (opowiadanie Dom pełen łotrów). Ostatecznie zaciągnął się jako najemnik do armii Turanu. Brał udział w wielu bitwach i awansował na oficera. Służył też władcy Turanu jako dyplomata. W końcu porzucił służbę turańską i znów rozpoczął wędrówkę. Niekiedy pędził żywot bandyty, czasem zaciągał się do armii któregoś z krajów jako najemnik. Stoczył wiele walk z ludźmi wszystkich narodów oraz potworami, które licznie zamieszkiwały wtedy Ziemię.

Szczytem jego kariery była służba w armii aquilońskiej, która przyniosła mu prestiż i sławę. Kiedy wybuchł bunt przeciwko królowi Aquilonii, Conan stanął na jego czele, obalił i zabił króla i ogłosił się władcą. Pod jego burzliwymi, pełnymi wojen rządami Aquilonia stała się najpotężniejszym krajem w zachodnim świecie[4].

Spis utworów autorstwa Roberta E. Howarda

edytuj
 
Diabeł w stali w „Weird Tales” (1934)
Utwory o Conanie autorstwa Roberta E. Howarda
Kolejność

powstania

Tytuł

polski

Tytuł

oryginalny

Kolejność

publikacji

Data wydania

i miejsce publikacji

Uwagi
1 Feniks na mieczu The Phoenix on the Sword 1 grudzień 1932

Weird Tales

pierwsze napisane i opublikowane opowiadanie o Conanie
2 Córka mroźnego olbrzyma The Frost-Giant's Daughter 20 1976 (wersja autorska)

Rogues in the House

opublikowane w wersji edytowanej przez L. Sprague de Campa w sierpniu 1953 w magazynie Fantasy Fiction
3 Bóg w amforze The God in the Bowl 19 1975 (wersja autorska)

The Tower of the Elephant

opublikowane w wersji edytowanej przez L. Sprague de Campa we wrześniu 1952 w magazynie Space Science Fiction
4 Wieża Słonia The Tower of the Elephant 3 marzec 1933

Weird Tales

5 Szkarłatna Cytadela The Scarlet Citadel 2 styczeń 1933

Weird Tales

6 Królowa Czarnego Wybrzeża Queen of the Black Coast 9 maj 1934

Weird Tales

7 Czarny kolos Black Colossus 4 czerwiec 1933

Weird Tales

8 Stalowe cienie pod księżycem Iron Shadows in the Moon 8 kwiecień 1934

Weird Tales

opublikowane pierwotnie jako Shadows in the Moonlight
9 Xuthal o zmroku Xuthal of the Dusk 5 wrzesień 1933

Weird Tales

opublikowane pierwotnie jako The Slithering Shadow
10 Sadzawka czarnych ludzi The Pool of the Black One 6 październik 1933

Weird Tales

11 Łotrzy w domu Rogues in the House 7 styczeń 1934

Weird Tales

12 Kotlina zaginionych kobiet The Vale of Lost Women 18 wiosna 1967

Weird Tales

13 Diabeł w stali The Devil in Iron 10 sierpień 1934

Weird Tales

14 Ludzie Czarnego Kręgu The People of the Black Circle 11 wrzesień-listopad 1934

Weird Tales

15 Godzina Smoka The Hour of the Dragon 16 grudzień 1935 – kwiecień 1936

Weird Tales

jedyna powieść Roberta E. Howarda opowiadająca o Conanie
16 Wiedźma się rodzi A Witch Shall Be Born 12 grudzień 1934

Weird Tales

17 Słudzy Bit-Yakina The Servants of Bit-Yakin 13 marzec 1935

Weird Tales

18 Za Rzeką Czarną Beyond the Black River 14 maj i czerwiec 1935

Weird Tales

19 Czarny przybysz The Black Stranger 21 1987 (wersja autorska)

Echoes of Valor

opublikowane w wersji edytowanej przez L. Sprague de Campa jako The Treasure of Tranicos w lutym 1953 w Fantasy Magazine
20 Ludożercy z Zambouli The Man-Eaters of Zamboula 15 listopad 1935

Weird Tales

opublikowane pierwotnie jako Shadows in Zamboula
21 Czerwone ćwieki Red Nails 17 lipiec-październik 1936

Weird Tales

ostatnie opowiadanie napisane przez Roberta E. Howarda
Niedokończone opowiadania Roberta E. Howarda o Conanie
Tytuł polski Tytuł oryginalny Data wydania

i miejsce publikacji wersji autorskiej

Uwagi
Bębny Tombalku Drums of Tombalku 1986

The Pool of the Black One

opublikowane w wersji dokończonej przez L. Sprague de Campa w 1966 w zbiorze Conan the Adventurer
Komnata śmierci The Hall of the Dead listopad 1967

Fantasy Crossroads

opublikowane w wersji dokończonej przez L. Sprague de Campa w 1967 w The Magazine of Fantasy and Science Fiction, później włączone do zbioru Conan
Ręka Nergala The Hand of Nergal 2000

The Conan Chronicles: Volume 1

opublikowane w wersji dokończonej przez Lina Cartera w 1968 w zbiorze Conan
Pysk w ciemności The Snout in the Dark 1979

Jewels of Gwahlur

opublikowane w wersji dokończonej przez L. Sprague de Campa i Lina Cartera w 1969 w zbiorze Conan of Cimmeria
Inne prace Roberta E. Howarda osadzone w świecie Conana
Tytuł polski Tytuł oryginalny Data wydania

i miejsce publikacji

Uwagi
Wilki poza granicami Wolves Beyond the Border 2001 (wersja autorska)

The Conan Chronicles: Volume 2

jedyne (nieukończone) opowiadanie osadzone w Epoce Hyboryjskiej, którego głównym bohaterem nie jest Conan;

opublikowane w wersji dokończonej przez L. Sprague de Campa w zbiorze Conan the Usurper w 1967

Cimmeria Cimmeria zima 1965

The Howard Collector

jedyny wiersz osadzony w świecie Conana, napisany w lutym 1932 roku
Epoka hyboryjska The Hyborian Age 1936

Phantagraph

jedyny esej opisujący świat Conana, napisany w 1930 roku

[5]

Robert E. Howard pozostawił również szkice i fragmenty, które nigdy nie zostały wykorzystane przez innych twórców. Wszystkie one zostały opublikowane w trylogii Conan of Cimmeria, będącej kompletnym wydaniem autorskich wersji opowiadań i powieści o Conanie napisanych przez Howarda (polski przekład to: Conan i pradawni bogowie[6], Conan i skrwawiona korona[7], Conan i miecz zdobywcy[8]).

Spis utworów autorstwa innych pisarzy

edytuj
Lp. Tytuł polski Tytuł oryginalny Autor Data

wydania oryginału

Uwagi
1 Okrwawiony bóg The Blood-Stained God L. Sprague de Camp 1955 bazuje na opowiadaniu Roberta E. Howarda,

które nie miało rozgrywać się w Epoce Hyboryjskiej;

opublikowane w zbiorze Tales of Conan,

później włączone do zbioru Conan of Cimmeria

2 Jastrzębie nad Shemem Hawks over Shem L. Sprague de Camp 1955 bazuje na opowiadaniu Roberta E. Howarda,

które nie miało rozgrywać się w Epoce Hyboryjskiej;

opublikowane w zbiorze Tales of Conan,

później włączone do zbioru Conan the Freebooter

3 Droga Orłów The Road of the Eagles L. Sprague de Camp 1955 bazuje na opowiadaniu Roberta E. Howarda,

które nie miało rozgrywać się w Epoce Hyboryjskiej;

opublikowane w zbiorze Tales of Conan,

później włączone do zbioru Conan the Freebooter

4 Płomienny nóż The Flame Knife L. Sprague de Camp 1955 bazuje na opowiadaniu Roberta E. Howarda,

które nie miało rozgrywać się w Epoce Hyboryjskiej;

opublikowane w zbiorze Tales of Conan,

później włączone do zbioru Conan the Wanderer

5 Conan mściciel The Return of Conan Björn Nyberg

L. Sprague de Camp

1957 wydane pierwotnie jako samodzielna powieść,

później włączone do zbioru Conan the Avenger

6 Miasto czaszek The City of Skulls L. Sprague de Camp

Lin Carter

1967 opowiadanie opublikowane w zbiorze Conan
7 Spotkanie w krypcie The Thing in the Crypt L. Sprague de Camp

Lin Carter

1967 opowiadanie opublikowane w zbiorze Conan
8 Czarne łzy Black Tears L. Sprague de Camp

Lin Carter

1968 opowiadanie opublikowane w zbiorze Conan the Wanderer
9 Przekleństwo monolitu The Curse of the Monolith L. Sprague de Camp

Lin Carter

1968 opowiadanie opublikowane w Worlds of Fantasy

jako Conan and the Cenotaph,

później włączone do zbioru Conan of Cimmeria

10 Conan z Wysp Conan of the Isles L. Sprague de Camp

Lin Carter

1968.10
11 Gniazdo lodowego robaka The Lair of the Ice Worm L. Sprague de Camp

Lin Carter

1969 opowiadanie opublikowane w zbiorze Conan of Cimmeria
12 Zamek grozy The Castle of Terror L. Sprague de Camp

Lin Carter

1969 opowiadanie opublikowane w zbiorze Conan of Cimmeria
13 Ludzie ze Szczytów The People of the Summit Björn Nyberg

L. Sprague de Camp

1970.12 opowiadanie opublikowane w zbiorze The Mighty Swordsmen,

później włączone do zbioru Conan the Swordsman

14 Conan korsarz Conan the Buccaneer L. Sprague de Camp

Lin Carter

1971
15 Death-Song of Conan the Cimmerian Lin Carter 1972 poemat opublikowany w The Howard Collector
16 Wiedźma z mgieł The Witch of the Mists L. Sprague de Camp

Lin Carter

1972.08 opowiadanie opublikowane w magazynie Fantastic,

później włączone do zbioru Conan of Aquilonia

17 Czarny feniks z Nebthu Black Sphinx of Nebthu L. Sprague de Camp

Lin Carter

1973.07 opowiadanie opublikowane w magazynie Fantastic,

później włączone do zbioru Conan of Aquilonia

18 Czerwony Księżyc Zembabwei Red Moon of Zembabwei L. Sprague de Camp

Lin Carter

1974.07 opowiadanie opublikowane w magazynie Fantastic,

później włączone do zbioru Conan of Aquilonia

19 Zjawy w kamiennej czaszce Shadows in the Skull L. Sprague de Camp

Lin Carter

1975.02 opowiadanie opublikowane w magazynie Fantastic,

później włączone do zbioru Conan of Aquilonia

20 Legiony śmierci Legions of the Dead L. Sprague de Camp

Lin Carter

1978.08 opowiadanie opublikowane w zbiorze Conan the Swordsman
21 Cienie w mroku Shadows in the Dark L. Sprague de Camp

Lin Carter

1978.08 opowiadanie opublikowane w zbiorze Conan the Swordsman
22 Gwiazda Khorali The Star of Khorala Björn Nyberg

L. Sprague de Camp

1978.08 opowiadanie opublikowane w zbiorze Conan the Swordsman
23 Klejnot w wieży The Gem in the Tower L. Sprague de Camp

Lin Carter

1978.08 opowiadanie opublikowane w zbiorze Conan the Swordsman
24 Bogini z kości słoniowej The Ivory Goddess L. Sprague de Camp

Lin Carter

1978.08 opowiadanie opublikowane w zbiorze Conan the Swordsman
25 Krwawy księżyc Moon of Blood L. Sprague de Camp

Lin Carter

1978.08 opowiadanie opublikowane w zbiorze Conan the Swordsman
26 Conan i Czarownik Conan and the Sorcerer Andrew J. Offutt 1978.10
27 Conan wyzwoliciel Conan the Liberator L. Sprague de Camp

Lin Carter

1979.02
28 Conan i miecz Skelos The Sword of Skelos Andrew J. Offutt 1979.05
29 Conan i droga królów The Road of Kings Karl Edward Wagner 1979.10
30 Conan i najemnik Conan the Mercenary Andrew J. Offutt 1980
31 Conan buntownik Conan the Rebel Poul Anderson 1980.07
32 Conan i Bóg-Pająk Conan and the Spider God L. Sprague de Camp 1980.12
33 Conan barbarzyńca Conan the Barbarian L. Sprague de Camp

Lin Carter

Catherine Crook de Camp

1982.05
34 Conan niezwyciężony Conan the Invincible Robert Jordan 1982.06
35 Conan obrońca Conan the Defender Robert Jordan 1982.12
36 Conan niepokonany Conan the Unconquered Robert Jordan 1983.05
37 Conan triumfator Conan the Triumphant Robert Jordan 1983.10
38 Conan niszczyciel Conan the Destroyer Robert Jordan 1984
39 Conan wspaniały Conan the Magnificent Robert Jordan 1984.05
40 Conan zwycięzca Conan the Victorious Robert Jordan 1984.11
41 Conan nieustraszony Conan the Fearless Steve Perry 1986.02
42 Conan renegat Conan the Renegade Leonard Carpenter 1986.04
43 Conan waleczny Conan the Valorous John Maddox Roberts 1986.09
44 Conan łupieżca Conan the Raider Leonard Carpenter 1986.10
45 Conan mistrz Conan the Champion John Maddox Roberts 1987.04
46 Conan prowokator Conan the Defiant Steve Perry 1987.10.
47 Conan dezerter Conan the Marauder John Maddox Roberts 1988.01
48 Conan sobowtór Conan the Warlord Leonard Carpenter 1988.03
49 Conan mężny Conan the Valiant Roland Green 1988.10
50 Conan bohater Conan the Hero Leonard Carpenter 1989.02
51 Conan zuchwały Conan the Bold John Maddox Roberts 1989.04
52 Conan nieposkromiony Conan the Indomitable Steve Perry 1989.10
53 Conan wyzwoliciel Conan the Free Lance Steve Perry 1990.02
54 Conan wielki Conan the Great Leonard Carpenter 1990.04
55 Conan strażnik Conan the Guardian Roland Green 1991.01
56 Conan wyrzutek Conan the Outcast Leonard Carpenter 1991.04
57 Conan groźny Conan the Formidable Steve Perry 1991.11
58 Conan złoczyńca Conan the Rogue John Maddox Roberts 1991.11
59 Conan nieugięty Conan the Relentless Roland Green 1992.04
60 Conan nieokiełznany Conan the Savage Leonard Carpenter 1992.11
61 Conan Z Czerwonego Bractwa Conan of the Red Brotherhood Leonard Carpenter 1993.02
62 Conan i bogowie gór Conan and the Gods of the Mountain Roland Green 1993.05
63 Conan i skarb Pythonu Conan and the Treasure of Python John Maddox Roberts 1993.11
64 Conan niezłomny Conan the Hunter Sean A. Moore 1994.01
65 Conan najeźdźca Conan, Scourge of the Bloody Coast Leonard Carpenter 1994.04
66 Conan i łowcy głów Conan and the Manhunters John Maddox Roberts 1994.10
67 Conan i wrota demona Conan at the Demon's Gate Roland Green 1994.11
68 Conan gladiator Conan the Gladiator Leonard Carpenter 1995.01
69 Conan i Amazonka Conan and the Amazon John Maddox Roberts 1995.04
70 Conan i mgły świątyni Conan and the Mists of Doom Roland Green 1995.08
71 Conan i Szmaragdowy Lotos Conan and the Emerald Lotus John C. Hocking 1995.11
72 Conan i klątwa szamana Conan and the Shaman's Curse Sean A. Moore 1996.01
73 Conan pan Czarnej Rzeki Conan, Lord of the Black River Leonard Carpenter 1996.04
74 Conan i Szalony Bóg Conan and the Grim Grey God Sean A. Moore 1996.11
75 Conan and the Death Lord of Thanza Roland Green 1997.01
76 Conan of Venarium Harry Turtledove 2003.07
77 Conan the Barbarian Michael A. Stackpole 2011 adaptacja powieściowa filmu Conan Barbarzyńca 3D

[9]

Inni twórcy opowiadań o Conanie (lista niepełna)

edytuj
  • Jeffrey Archer (pseudonim nieznanego rosyjskiego autora)
  • Tim Donnell (pseudonim nieznanego rosyjskiego autora)
  • Andre Oldman (pseudonim nieznanego rosyjskiego autora)
  • Torn Seszele Stewart (pseudonim nieznanego rosyjskiego autora)
  • Oscar Wocknitt (pseudonim nieznanego rosyjskiego autora)
  • Juraj Červenák pod pseudonimami George Callahan i Thorleif Larssen
  • Jacek Piekara pod pseudonimem Jack De Craft
  • Dariusz Domagalski[10]

Filmy o Conanie

edytuj
Tytuł polski Tytuł oryginalny W roli tytułowej Premiera Reżyseria Scenariusz
Conan Barbarzyńca Conan the Barbarian Arnold Schwarzenegger 1982 John Milius John Milius

Oliver Stone

Conan Niszczyciel Conan the Destroyer Arnold Schwarzenegger 1984 Richard Fleischer Stanley Mann

Roy Thomas

Gerry Conway

Conan Barbarzyńca 3D Conan the Barbarian 3D Jason Mamoa 19.08.2011 Marcus Nispel Thomas Dean Donnelly

Joshua Oppenheimer

Sean Hood

Seriale telewizyjne o Conanie

edytuj
Tytuł polski Tytuł oryginalny W roli tytułowej Lata emisji Uwagi
Conan Awanturnik Conan the Adventurer Michael Donovan 1992–1993 serial animowany
Conan and the Young Warriors Phil Hayes 1994 serial animowany
Conan Conan the Adventurer Ralf Möller 1997–1998 serial aktorski

Galeria okładek czasopisma Weird Tales

edytuj

Galeria ilustracji zamieszczanych wraz z pierwszymi wydaniami opowiadań o Conanie (magazyn Weird Tales)

edytuj

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Grzegorz Cyga, W Mortal Kombat 1 zapanuje chaos. Netherrealm zaprezentowało dodatek, nowe postacie i wiele więcej [online], ppe.pl, 27 lipca 2024 [dostęp 2024-09-25].
  2. Chronology, „Conan Wiki” [dostęp 2017-09-06] (ang.).
  3. Patrice Louinet (red.): The Coming of Conan the Cimmerian. Del Rey, 2003. ISBN 978-0-345-46151-3.
  4. a b Robert E. Howard, L. Sprague de Camp, Lin Carter: Conan. Katowice: Wydawnictwo Pik, 1991, s. 26-29. ISBN 83-85264-019.
  5. Noty do oryginalnych tekstów Howarda, [w:] Robert E. Howard, Patrice Louinet, Conan i pradawni bogowie, Conan i skrwawiona korona, Conan i miecz zdobywcy, Patrice Louinet i inni, 2011.
  6. „Conan i pradawni bogowie”, Robert E. Howard, REBIS [online], rebis.com.pl [dostęp 2017-09-10].
  7. „Conan i skrwawiona korona”, Robert E. Howard, REBIS [online], rebis.com.pl [dostęp 2017-09-10].
  8. „Conan i miecz zdobywcy”, Robert E. Howard, REBIS [online], rebis.com.pl [dostęp 2017-09-10].
  9. Conan, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 2017-09-06].
  10. Domagalskiego opowiadanie o Conanie – Książki – POLTERGEIST [online], polter.pl [dostęp 2017-09-07] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj