El Maracanazo

incydent podczas kwalifikacji do mistrzostw świata w piłce nożnej 1990
(Przekierowano z Copa Teixeira 1990)

El Maracanazo – określenie wydarzeń podczas meczu eliminacji do Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej 1990 pomiędzy Brazylią a Chile. W trakcie meczu chilijski bramkarz Roberto Rojas udał, że został trafiony racą przez brazylijskich kibiców, podczas gdy w rzeczywistości nie miało to miejsca, a Rojas pociął się żyletką schowaną w rękawicy. W następstwie Rojas został dożywotnio zdyskwalifikowany, a reprezentacja Chile ukarana walkowerem i wykluczona z eliminacji do Mistrzostw Świata 1994.

Tło edytuj

W eliminacjach strefy CONMEBOL do Mistrzostw Świata 1990 uczestniczyło dziewięć reprezentacji podzielonych na trzy grupy. W grupie trzeciej uczestniczyły reprezentacje Brazylii, Chile i Wenezueli. Chile pokonało Wenezuelę 3:1 i 5:0, natomiast Brazylia wygrała z Wenezuelą 4:0 i 6:0. W rozegranym w Santiago spotkaniu Chile z Brazylii padł remis 1:1. O awansie do mistrzostw decydowało więc ostatnie spotkanie grupy, 3 września 1989 roku w Rio de Janeiro[1]. Z uwagi na korzystniejszy bilans bramkowy Brazylii do awansu na mistrzostwa świata wystarczał remis. Chile, chcąc awansować, musiało wygrać[2].

Mecz edytuj

Mecz odbywał się na stadionie Maracanã i był obserwowany przez 140 000 widzów. Od początku przeważała reprezentacja Brazylii. Chile koncentrowało się na defensywie, a wyróżniającym się piłkarzem tej reprezentacji był bramkarz, Roberto Rojas[2]. W 59. minucie po błędzie Rojasa Careca zdobył gola na 1:0 dla Brazylii; asystował Bebeto[2][3].

W 67. minucie 24-letnia Rosenery Mello do Nascimento rzuciła z trybun racę[2]. Rojas upadł na murawę, a jego głowa zaczęła krwawić, po czym podbiegli do niego piłkarze z Chile i nerwowo zaczęli wzywać personel medyczny[4]. Po interwencji medyków chilijscy piłkarze zeszli z boiska, a Patricio Yáñez wykonał nieprzyzwoity gest w kierunku trybun. Sędzia przerwał mecz, a Brazylii groził walkower[2].

Dochodzenie i następstwa edytuj

Po śledztwie CONMEBOL wyszło na jaw, że Rojas symulował, nie będąc w rzeczywistości trafionym racą. Jako dowód posłużyły zdjęcia Ricardo Alfieriego wykazujące, że raca upadła około metr od Rojasa. Alfieri przekazał fotografie Paulo Teixeirze, który z kolei udostępnił je Ricardo Teixeirze, prezydentowi CBF. Ponadto wykazano, że obrażenia nie pochodziły od poparzenia racą. Rojas podczas dochodzenia przyznał się, że ukrył w rękawicy żyletkę[2]. Leżąc na ziemi, wyjął on żyletkę i pociął sobie nią głowę[4]. Miało to na celu przyznanie Chile walkowera bądź też powtórzenie meczu. Bramkarz utrzymywał, że o żyletce wiedzieli selekcjoner Orlando Aravena i lekarz Daniel Rodríguez[2].

Za swoje zachowanie Rojas został dożywotnio zdyskwalifikowany przez FIFA; w 2001 roku dyskwalifikacja została cofnięta. Dyskwalifikacjami ukarani zostali również Aravena, Rodríguez, prezes ANFP Sergio Stoppel oraz piłkarz Fernando Astengo. Za opuszczenie boiska przed zakończeniem meczu reprezentacja Chile została ukarana walkowerem i wykluczona z eliminacji do Mistrzostw Świata 1994[2].

Raport i składy edytuj

3 września 1989
16:00
Brazylia  
  59' Careca
2:0 (w.o.)   Chile Maracanã, Rio de Janeiro
Widzów: 141 072
Sędzia: Juan Carlos Loustau (Argentyna)
 
 
 
 
 
Brazylia
 
 
 
 
 
Chile
BR 1 Cláudio Taffarel
OB 4 Mauro Galvão   41'
OB 2 Jorginho
OB 3 Aldair
OB 6 Ricardo Gomes  
PO 5 Branco
PO 11 Valdo
PO 8 Dunga
PO 10 Silas
NA 9 Careca
NA 7 Bebeto
Rezerwowi:
BR Acácio
OB Ricardo Rocha
PO Alemão
PO Mazinho
NA Renato Gaúcho
Trener:
Sebastião Lazaroni
BR 1 Roberto Rojas  
OB 18 Patricio Reyes   63'
OB 5 Hugo González
OB 11 Fernando Astengo
OB 4 Héctor Puebla   6'
PO 2 Alejandro Hisis   65'
PO 8 Jaime Vera
PO 6 Jaime Pizarro
PO 10 Jorge Aravena
NA 14 Patricio Yáñez   42'
NA 7 Juan Carlos Letelier
Rezerwowi:
BR Marco Cornez
OB Leonel Contreras
PO Juan Covarrubias
PO Juvenal Olmos
NA 9 Ivo Basay   63'
Trener:
Orlando Aravena

Asystenci sędziego:
Carlos Espósito (Argentyna)
Francisco Lamolina (Argentyna)

Copa Teixeira edytuj

W 1990 roku reprezentacje Chile i Brazylii rozegrały towarzyski turniej o nazwie Copa Teixeira. Turniej był reakcją na wydarzenia podczas El Maracanazo. W ramach Copa Teixeira rozegrano dwa spotkania. 17 października w Santiago padł bezbramkowy remis. W rozegranym 8 listopada rewanżu w Belém również obie reprezentacje zremisowały 0:0. W efekcie trofeum zostało podzielone między oba zespoły[5].

Przypisy edytuj

  1. Karel Stokkermans, Sergio Henrique Jarreta, World Cup 1990 Qualifying [online], RSSSF, 13 stycznia 2011 [dostęp 2022-11-06].
  2. a b c d e f g h Paweł Karpiarz, Najbardziej obrzydliwe oszustwo w historii piłki. Dożywotnia dyskwalifikacja [online], Sport.pl, 3 września 2022 [dostęp 2022-11-06].
  3. Brazylia – Chile, 3 wrz 1989 – Eliminacje do Mistrzostw Świata Ameryka Południowa, [w:] baza Transfermarkt (protokoły meczowe) [dostęp 2022-11-06].
  4. a b Piers Edwards, World Cup scandal! The unbelievable plot to eliminate Brazil [online], CNN, 18 czerwca 2014 [dostęp 2022-11-06].
  5. José Luis Pierrend, Copa Teixeira 1990 [online], RSSSF, 2 sierpnia 1999 [dostęp 2022-11-06].