Wikipedia

Cuda świata

różne listy cudów świata

Nazwa Siedem Cudów Świata odnosi się generalnie do każdej liczby najbardziej popularnych miejsc turystycznych. Najstarszą taką listą i najbardziej sławną jest Lista siedmiu cudów starożytnego świata. Był to swoistego rodzaju turystyczny przewodnik dla podróżników starożytności, którzy chcieli zobaczyć najbardziej sławne i znane miejsca.

Osobny artykuł: Siedem cudów świata.

W tradycji Siedmiu Cudów Starożytnego Świata wiele innych list zostało zaproponowanych, zawierając zarówno ludzkie twory inżynierii, jak i cuda natury. Jednak te listy są raczej informacyjne, i nie istnieje konsensus nad jakąkolwiek z tych list.

Siedem Cudów Średniowiecznego Świata edytuj

Siedem cudów średniowiecznego świata jest listą, dla której nie ma jednomyślnej opinii co do jej zawartości lub nazwy[1]. Ta lista jest postrzegana bardziej poprzez typ pierwowzoru niż specyficzną listę. Podobne nazwy zawierają „cudy średniowiecza” (nie ograniczające się do specyficznego ograniczenia do liczby siedem) i „siedem cudów średniowiecza” lub „średniowiecznego umysłu”. Nazywano je także „architektonicznymi cudami średniowiecza”. Jest nieprawdopodobne, że lista ta powstała w średniowieczu. Brewer’s nazywa ją „późniejszą listą”[2]. Słowo średniowiecze zostało wymyślone przez autorów ery odrodzenia i koncepcja „średnich wieków” nie powstała aż do XV stulecia i początku działalności humanistów. Romantyzm w XIX stuleciu gloryfikował wszystkie rzeczy powiązane ze średniowieczem, lub dokładniej wszystko, co działo się przed erą oświecenia.

Najczęściej wymieniani reprezentanci cudów średniowiecza[1][2][3][4][5] to:

Inne miejsca, które zostały wymienione to:

Współczesne listy edytuj

Najbardziej znana lista przedstawia[potrzebny przypis]:

Cuda współczesnego świata edytuj

American Society of Civil Engineers skompletowało następną listę cudów współczesnego świata[10]:

Cud Data rozpoczęcia Data końcowa Lokalizacje
Tunel pod kanałem La Manche 1 grudnia 1987 6 maja 1994 Cieśnina Kaletańska, Europa
Wieża CN 6 lutego 1973 26 czerwca 1976 Toronto, Ontario, Kanada
Empire State Building 22 stycznia 1930 1 maja 1931 Nowy Jork, Nowy Jork (stan), Stany Zjednoczone
Most Golden Gate 5 stycznia 1933 27 maja 1937 Na północ od San Francisco, Kalifornia, USA
Tama Itaipu styczeń 1970 5 maja 1984 Parana (rzeka), Ameryka Południowa
Plan Delta 1953 10 maja 1997 Holandia, Europa
Kanał Panamski 1 stycznia 1880 7 stycznia 1914 Przesmyk Panamski, Ameryka Środkowa

Cuda turystycznych podróży edytuj

Następująca lista Siedmiu Turystycznych Cudów Świata (nie zawiera miejsc pielgrzymek np. Mekka czy Częstochowa) została stworzona przez Hillman Wonders[11]:

Cuda natury edytuj

Podobnie jak z innymi listami cudów nie istnieje żaden konsensus na temat listy siedmiu cudów natury świata, chociaż była toczona debata na temat jak wielka ta lista powinna być. Jedna z wielu list została skompletowana przez CNN[12]:

Wybór nowej listy siedmiu cudów natury zorganizowała szwajcarska fundacja New7Wonders[13][14].

Podwodne cuda edytuj

Pochodzenie Listy Podwodnych Cudów jest nieznane, tym niemniej lista powtarza się dość często w różnych opracowaniach[15][16]:

Przemysłowe cuda edytuj

Brytyjska pisarka Deborah Cadbury napisała książkę „Siedem cudów świata przemysłowego”, w której opowiada o niezwykłych cudach inżynierii z XIX i XX wieku. W 2003 BBC wyprodukowała siedmioczęściowy film dokumentalny oparty na powyższej książce. W każdym jest zawarta opowieść o jednym z przemysłowych cudów. Oto one:

  1. SS „Great Eastern”
  2. Latarnia Bell Rock w Inchcape
  3. Most Brookliński
  4. Londyńska kanalizacja
  5. Pierwsza Kolej Transkontynentalna
  6. Kanał Panamski
  7. Tama Hoovera

Nowe Siedem Cudów edytuj

Od 2000 roku zostały wypromowane dwie listy „Nowych Siedmiu Cudów”.

Osobny artykuł: Nowe siedem cudów świata.

W 2001 roku Szwajcarska organizacja NOWC zapoczątkowała inicjatywę wybrania Nowych Siedmiu Cudów Świata z ponad 200 istniejących monumentów[17]. 21 finalistów zostało ogłoszonych 1 stycznia 2006[18].

W pierwszej fazie wybierano spośród 200 budowli, na które (według danych organizatora) głosy oddało ok. 20 milionów internautów[19]. Spośród 77, które uplasowały się na najwyższych miejscach, jury w składzie 7 najlepszych architektów (Zaha Hadid, Tado Ando, Cesar Pelli i Harry Seidler pod kierownictwem ówczesnego Dyrektora Generalnego UNESCO Federico Mayor Zaragoza) wybrało 21 finalistów[20][21]. Po protestach ze strony Egiptu, Minister Kultury Frouk Hosini i Zahi Hass ustalili, że wybór ten nie ma ani naukowego ani oficjalnego podłoża i określili go jako „eksces”. Piramidy z Gizy zostały usunięte z listy i ogłoszone jako „wieczny cud świata”. W trzeciej fazie od stycznia 2006 do czerwca 2007 można było oddawać głosy przez internet, telefon lub za pomocą SMS-a. Zgodnie ze słowami organizatora oddano 100 milionów głosów[22]. 7 lipca 2007 w Lizbonie ogłoszono listę nowych siedmiu cudów świata:

Inicjatywa ta spotkała się z krytyką między innymi dlatego, że wzięcie udziału w głosowaniu było możliwe jedynie online lub telefonicznie. Każdy człowiek powinien mieć prawo wzięcia udział w głosowaniu, jednakże przeważająca większość nie posiada dostępu do tychże technologii. W odpowiedzi na to Weber ujawnił, że w przeciągu jednego tygodnia z Mali oddano w sumie więcej głosów niż z Niemiec[23]. Podczas gdy ONZ uznało zgodność inicjatywy Webera z celami milenijnymi ONZ[24] UNESCO zdystansowało się do tego tłumacząc, iż rozgrywa się przy tej okazji kampania mediów, która nie odpowiada ani kryteriom naukowym, ani nie służy ich zagłębianiu, w przeciwieństwie do przyjęcia monumentu do listy Światowego Dziedzictwa UNESCO[25].

W listopadzie 2006 amerykańska gazeta USA Today w połączeniu z amerykańskim telewizyjnym programem Good Morning America utworzyła listę Nowych Siedmiu Cudów wybranych przez ławę sześciu sędziów[26]. Cuda były ogłaszane stopniowo, jedno na dzień na przestrzeni tygodnia jako specjalne wydarzenie w programie Good Morning America. Ósmy cud został wybrany 24 listopada z głosów oglądających[27].

Cud Lokalizacja Data Ogłoszenia
Pałac Potala Lhasa, Tybet 9 listopada 2006
Stare Miasto w Jerozolimie Jerozolima, Izrael 10 listopada 2006
Polarne czapy lodowe Islandia 13 listopada 2006
Hawaiian National Marine Monument Hawaje, USA 14 listopada 2006
Internet Globalna Sieć 15 listopada 2006
Piramidy Majów z Chichén Itzá Jukatan, Meksyk 16 listopada 2006
Park Narodowy Serengeti Kenia i Tanzania, Afryka 17 listopada 2006
Wielki Kanion (wybrany przez widzów „Ósmy Cud”) Arizona, Stany Zjednoczone 24 listopada 2006

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Hereward Carrington (1880–1958), „Siedem cudów świata: starożytnego, średniowiecznego i współczesnego”, reprinted in the Carington Collection (2003) ISBN 0-7661-4378-3, page 14.
  2. ↑ a b Brewer’s Dictionary of Phrase and Fable. I. H. Evans (red.). Londyn: Wydawnictwo Cassell, 1975, s. 1163.
  3. ↑ WonderClub.com.
  4. ↑ Edward Latham. A Dictionary of Names, Nicknames and Surnames, of Persons, Places and Things (1904), page 280.
  5. ↑ Francis Trevelyan Miller, Woodrow Wilson, William Howard Taft, Theodore Roosevelt. America, the Land We Love (1915), page 201.
  6. ↑ The Complete Idiot’s Guide to the Crusades (2001, page 153).
  7. ↑ The Rough Guide To England (1994, page 596).
  8. ↑ Palpa, as You Like it (page 67).
  9. ↑ The Catholic Encyclopedia, v.16 (1913), page 74.
  10. ↑ American Society of Civil Engineers Seven Wonders. [dostęp 2006-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-02)].
  11. ↑ Hillman Wonders.
  12. ↑ CNN Natural Wonders.
  13. ↑ Mazury i Białowieża solidarne w konkursie na 7 cudów natury, rp.pl, 11-03-2009.
  14. ↑ The official global voting platform of New7Wonders (en.).
  15. ↑ Underwater Wonders of the World.
  16. ↑ 2nd list of Underwater Wonder. [dostęp 2006-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-09-28)].
  17. ↑ New Seven Wonders.
  18. ↑ Finalist Page.
  19. ↑ Spiegel Online: Umstrittene Wahl.
  20. ↑ New Seven Wonders Milestones. new7wonders.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-08)]. (ang.).
  21. ↑ 21 Finalists of The Official New 7 Wonders of the World. [dostęp 2012-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-07-10)].
  22. ↑ Stern.de/dpa: Die neuen sieben Weltwunder: Kolosseum schlägt Neuschwanstein, 1 lutego 2008 (niem.).
  23. ↑ New7wonders.com: Voting Analysis.
  24. ↑ United Nations Office for Partnerships: World Votes for New Seven Wonders (ang.).
  25. ↑ UNESCO: UNESCO confirms that it is not involved in the New 7 wonders of the world campaign (ang.).
  26. ↑ New Seven Wonders panel.
  27. ↑ ABC Good Morning America „7 New Wonders” Page.

Bibliografia edytuj

  • Cox, Reg, and Neil Morris, The Seven Wonders of the Modern World. Chelsea House Publications: Library. October, 2000. ISBN 0-7910-6048-9.
  • Cox, Reg, Neil Morris, and James Field, The Seven Wonders of the Medieval World. Chelsea House Publications: Library. October, 2000. ISBN 0-7910-6047-0.
  • D’Epiro, Peter, and Mary Desmond Pinkowish, What Are the Seven Wonders of the World? and 100 Other Great Cultural Lists. Anchor. December 1, 1998. ISBN 0-385-49062-3.
  • Morris, Neil, The Seven Wonders of the Natural World. Chrysalis Books. December 30, 2002. ISBN 1-84138-495-X.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Cuda_świata&oldid=70446662”