Cymbidium

*Cymbidium*
	; Cymbidium iridioides
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	storczykowate
Podrodzina	epidendronowe
Rodzaj	cymbidium
	Nazwa systematyczna
	Cymbidium Sw.; Nova Acta Regiae Soc. Sci. Upsal. ser. 2. 6: 70. 1799
Synonimy
	Arethusantha Finet ; Cymbidiopsis H.J.Chowdhery ; × Cyperocymbidium A.D.Hawkes ; Cyperorchis Blume ; Iridorchis Blume ; Jensoa Raf. ; Liuguishania Z.J.Liu & J.N.Zhang ; Pachyrhizanthe (Schltr.) Nakai ; Wutongshania Z.J.Liu & J.N.Zhang
	Arethusantha Finet ; Cymbidiopsis H.J.Chowdhery ; × Cyperocymbidium A.D.Hawkes ; Cyperorchis Blume ; Iridorchis Blume ; Jensoa Raf. ; Liuguishania Z.J.Liu & J.N.Zhang ; Pachyrhizanthe (Schltr.) Nakai ; Wutongshania Z.J.Liu & J.N.Zhang
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Cymbidium (Cymbidium) – rodzaj roślin z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Należy do niego około 86 gatunków. Zasięg obejmuje tropikalną i subtropikalną Azję (północne Indie, Japonia, Chiny, Borneo, Filipiny, Malezja) oraz Australię. Istnieje wiele odmian uprawnych różniących się kolorystyką kwiatów (od białego, poprzez żółty, czerwony, zielony, aż po odcienie brązu), kwiaty są jednobarwne lub dwubarwne. Storczyki z rodzaju Cymbidium należą do łatwiejszych w hodowli, zwłaszcza dotyczy to mieszańców.

Morfologia edytuj

Rośliny sympodialne, wytwarzają pseudobulwy, z których wyrastają długie, wstęgowate liście. Osiągają wysokość do 150 cm.

Systematyka edytuj

Pozycja systematyczna według Angiosperm Phylogeny Website (aktualizowany system APG III z 2009)

Jeden z rodzajów podplemienia Cymbidiinae z plemienia Cymbidieae wchodzącego w skład podrodziny epidendronowych (Epidendroideae) z rodziny storczykowatych (Orchidaceae). Storczykowate są kladem bazalnym w rzędzie szparagowców Asparagales w obrębie jednoliściennych^[2]^[6].

Pozycja rodzaju w systemie Reveala (1994-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa jednoliścienne (Liliopsida Brongn.), podklasa liliowe (Liliidae J.H. Schaffn.), nadrząd Lilianae Takht., rząd storczykowce (Orchidales Raf), podrząd Orchidineae Rchb., rodzina storczykowate (Orchidaceae Juss.), rodzaj cymbidium (Cymbidium Sw.)^[7].

Kwiaty gatunku z rodziny Cymbidium

Cymbidium aloifolium

Cymbidium tracyanum

Cymbidium pumilum

Gatunki^[8]^[4]^[5]

Cymbidium acuminatum M.A.Clem. & D.L.Jones
Cymbidium aliciae Quisumb.
Cymbidium aloifolium (L.) Sw.
Cymbidium atrolabium X.Y.Liao, S.R.Lan & Z.J.Liu
Cymbidium atropurpureum (Lindl.) Rolfe
Cymbidium banaense Gagnep.
Cymbidium bicolor Lindl.
Cymbidium biflorens D.Y.Zhang, S.R.Lan & Z.J.Liu
Cymbidium borneense J.J.Wood
Cymbidium brevifolium Zhuang Zhou, S.R.Lan & Z.J.Liu
Cymbidium canaliculatum R.Br.
Cymbidium changningense Z.J.Liu & S.C.Chen
Cymbidium chloranthum Lindl.
Cymbidium cochleare Lindl.
Cymbidium codonanthum Yuting Jiang, Liang Ma & S.Chen
Cymbidium concinnum Z.J.Liu & S.C.Chen
Cymbidium crassifolium Herb.
Cymbidium cyperifolium Wall. ex Lindl.
Cymbidium daweishanense G.Q.Zhang & Z.J.Liu
Cymbidium dayanum Rchb.f.
Cymbidium defoliatum Y.S.Wu & S.C.Chen
Cymbidium devonianum Paxton
Cymbidium dianlan H.He
Cymbidium eburneum Lindl.
Cymbidium elegans Lindl.
Cymbidium elongatum J.J.Wood, Du Puy & Shim
Cymbidium ensifolium (L.) Sw.
Cymbidium erythraeum Lindl.
Cymbidium erythrostylum Rolfe
Cymbidium faberi Rolfe
Cymbidium finlaysonianum Lindl.
Cymbidium floribundum Lindl.
Cymbidium formosanum Hayata
Cymbidium goeringii (Rchb.f.) Rchb.f.
Cymbidium haematodes Lindl.
Cymbidium hartinahianum J.B.Comber & Nasution
Cymbidium hengbungense A.N.Rao, Chowlu, H.B.Sharma, K.S.Thithila & D.S.Thokchom
Cymbidium hookerianum Rchb.f.
Cymbidium induratifolium Z.J.Liu & J.N.Zhang
Cymbidium insigne Rolfe
Cymbidium iridioides D.Don
Cymbidium jiangchengense Ying L.Peng, S.R.Lan & Z.J.Liu
Cymbidium kanran Makino
Cymbidium lancifolium Hook.
Cymbidium lii M.Z.Huang, J.M.Yin & G.S.Yang
Cymbidium longipes Z.J.Liu & J.N.Zhang
Cymbidium lowianum (Rchb.f.) Rchb.f.
Cymbidium macrorhizon Lindl.
Cymbidium madidum Lindl.
Cymbidium maguanense F.Y.Liu
Cymbidium mastersii Griff. ex Lindl.
Cymbidium micranthum Z.J.Liu & S.C.Chen
Cymbidium motuoense W.Q.Hu, Qinghai Zhang & Z.J.Liu
Cymbidium munronianum King & Pantl.
Cymbidium nanulum Y.S.Wu & S.C.Chen
Cymbidium omeiense Y.S.Wu & S.C.Chen
Cymbidium parishii Rchb.f.
Cymbidium puerense Z.J.Liu & S.R.Lan
Cymbidium purpureisepalum M.J.Zhu & S.R.Lan
Cymbidium qiubeiense K.M.Feng & H.Li
Cymbidium rectum Ridl.
Cymbidium recurvatum Z.J.Liu, S.C.Chen & P.J.Cribb
Cymbidium repens Aver. & Q.T.Phan
Cymbidium roseum J.J.Sm.
Cymbidium sanderae (Rolfe) P.J.Cribb & Du Puy
Cymbidium schroederi Rolfe
Cymbidium seidenfadenii (P.J.Cribb & Du Puy) P.J.Cribb
Cymbidium serratum Schltr.
Cymbidium shidianense G.Z.Chen, G.Q.Zhang & L.J.Chen
Cymbidium sichuanicum Z.J.Liu & S.C.Chen
Cymbidium sigmoideum J.J.Sm.
Cymbidium sinense (Andrews) Willd.
Cymbidium suave R.Br.
Cymbidium suavissimum Sander ex C.H.Curtis
Cymbidium tamphianum Aver.
Cymbidium teretipetiolatum Z.J.Liu & S.C.Chen
Cymbidium tigrinum C.S.P.Parish ex Hook.
Cymbidium tortisepalum Fukuy.
Cymbidium tracyanum L.Castle
Cymbidium viride Sanjeet Kumar
Cymbidium wadae T.Yukawa
Cymbidium weishanense X.Yu & Z.J.Liu
Cymbidium wenshanense Y.S.Wu & F.Y.Liu
Cymbidium whiteae King & Pantl.
Cymbidium wilsonii (Rolfe ex De Cock) Rolfe
Cymbidium xichouense Xin Y.Xu, C.C.Ding & S.R.Lan

Hybrydy^[4]^[5]

Cymbidium × ballianum Rolfe
Cymbidium × baoshanense F.Y.Liu & Perner
Cymbidium × charlesworthii Rolfe & Hurst
Cymbidium × cravenianim Anon.
Cymbidium × dilatatiphyllum J.M.H.Shaw
Cymbidium × florinda Rolfe
Cymbidium × gammieanum King & Pantl.
Cymbidium × glebelandense Rolfe
Cymbidium × hillii F.Muell. ex Regel
Cymbidium × malipoense L.J.Chen, Hong B.Zhou & Z.J.Liu
Cymbidium × monanthum J.M.H.Shaw
Cymbidium × nishiuchianum Makino ex J.M.H.Shaw
Cymbidium × nomachianum T.Yukawa & Nob.Tanaka
Cymbidium × nujiangense X.P.Zhou, S.P.Lei & Z.J.Liu
Cymbidium × oblancifolium Z.J.Liu & S.C.Chen
Cymbidium × purpuratum L.J.Chen, Li.Q.Li & Z.J.Liu
Cymbidium × rosefieldense Rolfe
Cymbidium × woodlandense Rolfe

Przypisy edytuj

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-08-02] (ang.).
↑ Cymbidium. Tropicos.org. [dostęp 2016-01-03].
↑ ^a ^b ^c Cymbidium. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-05-27].
↑ ^a ^b ^c Cymbidium. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-05-27].
↑ Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2010-08-02]. (ang.).
↑ Crescent Bloom: Cymbidium. The Compleat Botanica. [dostęp 2010-08-02]. (ang.).
↑ Cymbidium. e-Monocot.org. [dostęp 2016-01-03].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-08-02] (ang.).

[3] Cymbidium. Tropicos.org. [dostęp 2016-01-03].

[kew-4] Cymbidium. [w:] Plants of the World online [on-line]. Kew Royal Botanic Gardens. [dostęp 2023-05-27].

[CoL-5] Cymbidium. [w:] The World Checklist of Vascular Plants [on-line]. Catalogue of Life Checklist. [dostęp 2023-05-27].

[tree-6] Florida Museum of Natural History: Orchid Tree: a phylogeny of epiphytes (mostly) on the tree of life. [dostęp 2010-08-02]. (ang.).

[7] Crescent Bloom: Cymbidium. The Compleat Botanica. [dostęp 2010-08-02]. (ang.).

[emonocot-8] Cymbidium. e-Monocot.org. [dostęp 2016-01-03].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]