Człowiek z blizną (film 1983)
Człowiek z blizną – amerykański film gangsterski w reżyserii Briana De Palmy z 1983 na podstawie powieści Armitage’a Traila. Remake filmu Człowiek z blizną z 1932 roku.
![]() Logo filmu | |
Gatunek | |
---|---|
Data premiery | |
Kraj produkcji | |
Język |
angielski, hiszpański |
Czas trwania |
164 min |
Reżyseria | |
Scenariusz | |
Główne role | |
Muzyka | |
Zdjęcia | |
Scenografia | |
Kostiumy | |
Montaż | |
Produkcja | |
Wytwórnia | |
Nagrody | |
nominacje 1984: Al Pacino-Złoty Glob najlepszy aktor w dramacie Steven Bauer-Złoty Glob najlepszy aktor drugoplanowy |
FabułaEdytuj
Film opowiada o karierze Tony’ego Montany, kubańskiego uchodźcy z kryminalną przeszłością, który przybywa do USA w 1980 roku. Tony, z pomocą swojego przyjaciela Manny’ego, zaczyna od morderstwa na zlecenie w obozie dla uchodźców.
Następnie obaj pracują dla handlarza narkotyków, Franka Lopeza. Tony myśli jednak o zbudowaniu własnego imperium. Kiedy jego szef, niezadowolony z jego „samodzielności”, zleca jego zabójstwo, Tony cudem unika śmierci. Wkrótce potem zabija Franka, przejmuje jego interesy i żeni się z jego kochanką, Elvirą. Dzięki nawiązaniu kontaktu z Alejandro Sosą, boliwijskim baronem narkotykowym, Montana błyskawicznie staje się milionerem.
Kłopoty spadają na Tony’ego w postaci amerykańskiego urzędu skarbowego, który prowadzi przeciwko niemu dochodzenie w sprawie prania brudnych pieniędzy. Sosa, jako bardzo wpływowy człowiek, może wyciągnąć go z tych kłopotów, ale pod jednym warunkiem: Tony musi pomóc mu pozbyć się niewygodnego dziennikarza, który prowadzi krucjatę przeciwko boliwijskim handlarzom narkotyków, dodatkowo zamierzając ujawnić kompromitujące Sosę dokumenty na zebraniu ONZ.
W dniu zamachu okazuje się, że samochodem, w którym ma zginąć dziennikarz, porusza się również jego żona i dwie córeczki. Montana, mimo że jest bezwzględnym gangsterem, nie zgadza się na zdetonowanie bomby umieszczonej pod pojazdem – zabijanie kobiet i dzieci jest niezgodne nawet z jego kodeksem moralnym. W kokainowym szale zabija człowieka Sosy, tym samym podpisując na siebie wyrok śmierci.
Stopniowo wpada w coraz większą paranoję. Gdy dowiaduje się, że jego siostra Gina i najlepszy przyjaciel Manny zostali kochankami, wpada w furię i zabija go. Nie wie, że Gina i Manny wzięli potajemnie ślub.
Finałowa scena filmu to zmasowany atak uzbrojonych ludzi Sosy na posiadłość Tony’ego, w którym ginie Gina i wszyscy ochroniarze. Sam Tony postanawia drogo sprzedać swoją skórę. Wyposażony w karabin szturmowy M-16 z granatnikiem M203, znowu wpada w furię spotęgowaną kokainą i z okrzykiem „Say hello to my little friend!” (pol. „Przywitajcie się z moim małym przyjacielem!”) masakruje kolejnych przeciwników.
Ostatecznie, ranny od kul, ginie od strzału ze strzelby w plecy. Ciało Tony’ego wpada do basenu, nad którym widnieje napis „The world is yours” (pol. „Świat należy do Ciebie”).
ObsadaEdytuj
- Al Pacino – Tony Montana
- Steven Bauer – Manny Ribera
- Michelle Pfeiffer – Elvira Hancock
- Robert Loggia – Frank Lopez
- F. Murray Abraham – Omar Suarez
- Paul Shenar – Alejandro Sosa
- Harris Yulin – Bernstein
- Míriam Colón – Mama Montana
- Mary Elizabeth Mastrantonio – Gina Montana
- Ángel Salazar – Chi Chi
- Arnaldo Santana – Ernie
- Pepe Serna – Angel
- Michael P. Moran – Nick „Świnia”
- Al Israel – Hector „Ropucha”
- Dennis Holahan – Bankier Jerry
i inni.
Odniesienie w kulturzeEdytuj
- W piosence Snoop Dogga „Ups And Downs” pojawia się fragment tekstu wypowiedziany przez Tony’ego po zabiciu Franka Lopeza: Every dog has his day (w znaczeniu „fortuna kołem się toczy”). Podobnie jest w piosence Gang Starr „Moment of truth”. „Every Dog Has His Day” to także tytuł piosenki zespołu Nationwide Rip Ridaz. Podobnie w polskiej piosence zespołu 52 Dębiec – „Pies” Hans rymuje „Podobno każdy pies ma swój dzień”.
- Nawiązania do filmu można znaleźć w grach komputerowych takich jak:
- Global operations (w jednej misji można walczyć na terenie rezydencji Montany, wszystkie pokoje są zgodne z oryginałem).
- Grand Theft Auto: Vice City (ogólny klimat, styl fabuły i ścieżka dźwiękowa, a także podobny wygląd posiadłości głównego bohatera gry).
- Grand Theft Auto III (w radiu Flashback FM 95.6 wykorzystany jest soundtrack filmu, a konkretnie piosenki skomponowane przez Morodera).
- Hitman: Codename 47 (jedna z misji, w której trzeba zabić barona narkotykowego).
- Duke Nukem: Manhattan Project (wypowiadana przez bohatera gry kwestia „say hello to my little friend”).
- Scarface: Człowiek z blizną – która jest kontynuacją filmu (Montanie udaje się uciec z oblężonej rezydencji).
- Puzzle Quest (Łata, jeden z członków naszej drużyny, podczas ataku na przeciwnika wypowiada słowa „Przywitaj się z moim małym przyjacielem”, ang. „Say hello to my little friend”).
- Payday 2 (w dodatku do gry jest zawarta sama postać Tony’ego Montany i napad na terenie jego rezydencji w której zadaniem jest zabicie Ernesto Sosy, przemytnika i barona narkotykowego).
- Na ścieżce dźwiękowej do gry „Scarface: The World Is Yours” z 2006 roku znajduje się utwór hip-hopowy B-Reala z grupy Cypress Hill z gościnnym udziałem rapera Mellow Man Ace'a zatytułowany „The World Is Yours”, w całości poświęcony wydarzeniom zawartym w filmie „Człowiek z Blizną”, zawierający kilka charakterystycznych dialogów z tego filmu, a pod względem muzycznym oparty na jednym z charakterystycznych motywów z „Człowieka z Blizną”.
- W piosence G-Unit: My Buddy zawarto tekst, wypowiedziany przez Tony’ego pod koniec filmu, podczas walki z ludźmi Sosy tj. „Say hello to my little friend”.
- W teledysku do piosenki Xzibita – „Hey now (mean muggin)” pojawia się drzewko na którym widnieje napis „The World Is Mine”.
- W piosence NaS'a i Mobb Deep – „It's Mine” można usłyszeć tę samą muzykę która na pojawia się na początku filmu „Scarface”.
- Na płycie „Life After Deaf” Pjusa w piosence „Scarhead” następuje luźne nawiązanie do Tony’ego Montany i porównanie samego rapera do niego.
- W piosence Ice-T – „Money, Power, Women” są użyte słowa Tony’ego Montany z filmu.
- W pełnej wersji teledysku 2Pac'a i Snoop Dogga – „2 of amerikaz most wanted” na początku teledysku jest prawie identyczna sytuacja jak w filmie, gdy Tony Montana przyszedł do swojego byłego szefa po nieudanym zamachu na niego. 2Pac przychodzi do Notoriousa BIG.
- W piosence Eazy'ego E „Creep n Crawl” można usłyszeć dźwięk umierającego Tony'ego Montany, a pod koniec utworu można usłyszeć słowa skorumpowanego gliniarza Mela po postrzeleniu przez Montanę “You can’t shoot a cop.” (pol. Nie możesz strzelać do gliniarza).
- Utwór „The World Is Yours” NAS'a z albumu „Illmatic” (1994), nawiązuje tytułem oraz teledyskiem do filmu.
- Na płycie polskich raperów Olsena i Fu „Kameleon” pojawił się skit pt. „Montana” w którym są użyte słowa Tony’ego podczas rozmowy z policjantami „…I'm Tony Montana, political prisoner from Cuba…”.
- W utworze „Musisz” polskiego rapera Waldemara Kasty z płyty zatytułowanej „13” występujący gościnnie Vert używa słów: „Musisz mieć charyzmę, jak Scarface nosić jej bliznę (…) jak Tony Montana gotów gdy biją na alarm”.
- W piosence „Chcę być tam” polskiego zespołu hip-hopowego JWP są użyte następujące słowa „Mieć wszystko co chcę i to wszystko mieć zaraz i nie zachłysnąć się tym jak Tony Montana”. Ponadto w teledysku do tego utworu w jednej ze scen można zauważyć plakat filmowy.
- Wydany w 2010 roku album psy-trance'owej grupy Ananda Shake zatytułowany jest „The World Is Yours”. Oprócz trzeciego utworu o tym samym tytule, album otwiera ścieżka pt. „Scarface”, w której można usłyszeć kilka sampli z filmu, między innymi głos Ala Pacino wygłaszającego kilka kwestii jako Tony Montana.
- W utworze La Coka Nostra „Fuck Tony Montana” jest nawiązanie do Tony’ego Montany – „fuck Tony Montana we kill kids, if he did he'd be still alive, Al Pacino fucked up twice”.
- W utworze Ice Cube'a … „Don't Trust 'em”, na samym początku można usłyszeć słowa Tony’ego Montany. Ponadto, w utworze MC Eihta - Def Wish II, na początku utworu można usłyszeć kilka sławnych cytatów Tony’ego Montany.
- Piosenka Agusta D na mixtape Agust D (2016) została zatytułowana Tony Montana[1].
Zobacz teżEdytuj
PrzypisyEdytuj
Linki zewnętrzneEdytuj
- Człowiek z blizną w bazie IMDb (ang.)
- Człowiek z blizną w bazie Filmweb