Czako (z węg. csákó) – rodzaj wysokiej czapy wojskowej używanej od końca XVIII do początków XX wieku. Współcześnie w niektórych państwach wykorzystywane jeszcze w oddziałach reprezentacyjnych.

Czako, francuska 6. Kompania Gwardii Królewskiej (1822-1830?)

Charakterystyka

edytuj

Czako ma płaskie denko i występuje zazwyczaj z daszkiem, niekiedy dodatkowo zwęża lub rozszerza się ku górze. Wykonywane ze skóry i sukna. Początkowo miało około 40 cm. wysokości, a ok. 1850 r. uległo skróceniu. Zdobione były często kitami, kokardami, pomponami (kulistymi i pędzelkowymi), pióropuszami lub tzw. cierlicami (niskimi kitami barwionymi kolorem pąsowym nad dole i białym na górze w kształcie szyszki świerkowej bądź owalu). W piechocie Cesarstwa Austriackiego do czaka mocowano także pęk kilku liści dębu.

Czako górnicze

edytuj
 
Czako górnicze

Nazwę czako noszą także czapki górnicze. Czako górnicze nie posiada daszka, wykonywane jest z tektury, ma wysokość 12,5 cm. Obciągnięte jest czarną krepą. Z przodu zaopatrzone jest w godło górnicze, na które składa się pyrlik (młotek) i żelazko (krótki kilof). Narzędzia te służyły górnikom do rozbijania, urabiania węgla i drążenia szybów. Miotełka do czyszczenia otworów strzałowych, którą górnik trzymał zatkniętą za taśmę na kapeluszu, zamieniła się w zamocowany z lewej strony pióropusz z kogucich piór. Obowiązujące kolory pióropuszy (w Polsce):

  • zielony – dla grupy dystynkcyjnej generalnego dyrektora górnictwa oraz generalnego dyrektora górniczego
  • biały – dla grupy dystynkcyjnej dyrektorów, inżynierów i techników górniczych
  • czarny – dla grupy dystynkcyjnej górników
  • czerwony – dla członków orkiestry górniczej
  • biało-czerwony – dla przewodzącego orkiestrze górniczej

Zobacz też

edytuj

Bibliografia

edytuj