Czara Eksekiasa – starożytne greckie naczynie na wino, znajdujące się obecnie w zbiorach Staatliche Antikensammlungen w Monachium (sygnatura 2044)[1].

Czara Eksekiasa
Ilustracja
Malowidło na wewnętrznej stronie naczynia
Data powstania

ok. 550–525 p.n.e.

Wymiary

średnica: 30,5 cm
wysokość 13,6 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Staatliche Antikensammlungen

Wykonane z gliny naczynie ma postać kyliksu o wysokości 13,6 cm i średnicy 30,5 cm[1]. Posiada nóżkę i dwa boczne uchwyty[2]. Zostało odnalezione na początku XIX wieku w Vulci podczas wykopalisk zleconych przez księcia Canino Lucjana Bonaparte. W 1841 roku zabytek został zakupiony na aukcji przez króla bawarskiego Ludwika I[3].

Naczynie datowane jest na ok. 550–525 p.n.e.[2] Wykonane zostało przez attyckiego garncarza Eksekiasa, o czym zaświadcza wyryty na nóżce podpis artysty[4]. Zdobione jest malowidłami w stylu czarnofigurowym[2]. Zewnętrzną stronę kyliksu zdobi ornament w formie oczu[4]. Wewnątrz naczynia umieszczono natomiast malowidło przedstawiające boga Dionizosa na statku otoczonym przez siedem delfinów, trzymającego w ręku róg z winem. Przedstawiona scena jest bezpośrednią ilustracją mitu znanego z jednego z Hymnów homeryckich: schwytany przez piratów bóg podczas podróży statkiem sprawił, że jego maszt zamienił się w wielki krzew winorośli. Następnie zaryczał niczym lew, a przestraszeni zbóje wskoczyli do wody, zamieniając się w delfiny[2][5].

Przypisy edytuj

  1. a b 214449: attisch schwarzfigurige Augenschale des Exekias. arachne.uni-koeln.de. [dostęp 2016-03-01]. (ang.).
  2. a b c d Michael Wood, Bruce Cole, Adelheid Gealt: Art of the Western World. From Ancient Greece to Post Modernism. New York: Simon & Schuster, 2006, s. 10. ISBN 978-0-671-67007-8.
  3. Corpus Vasorum Antiquorum. T. 13. Attisch-schwarzfigurige Augenschalen. München: C.H. Beck, 2004, s. 7. ISBN 3-406-51960-1.
  4. a b Martin Robertson: A Shorter History of Greek Art. Cambridge: Cambridge University Press, 2007, s. 67. ISBN 978-0-521-28084-6.
  5. Karl Schefold: Gods and Heroes in Late Archaic Greek Art. Cambridge: Cambridge University Press, 1992, s. 73–75. ISBN 0-521-32718-0.