Czarne chmury

Czarne chmury – polski serial telewizyjny z 1973 roku wyprodukowany przez Telewizję Polską.

Czarne chmury
Gatunek	kostiumowy
Kraj produkcji	Polska
Oryginalny język	polski
Główne role	Leonard Pietraszak Ryszard Pietruski Anna Seniuk Elżbieta Starostecka
Liczba odcinków	10
Produkcja
Produkcja	Zespół Filmowy Iluzjon
Reżyseria	Andrzej Konic
Scenariusz	Ryszard Pietruski Antoni Guziński
Narracja	Piotr Fronczewski
Muzyka	Waldemar Kazanecki
Zdjęcia	Antoni Wójtowicz
Scenografia	Bolesław Kamykowski
Czas trwania odcinka	50 min
Pierwsza emisja
Data premiery	23 grudnia 1973
Stacja telewizyjna	Telewizja Polska
Lata emisji	1973–1974
Format obrazu	4:3
Format dźwięku	2.0 i 5.1

Serial awanturniczo-przygodowy z gatunku „płaszcza i szpady”, obfitujący w sceny walk, pościgów, ucieczek i pojedynków, zawierający również wątki miłosne. Akcja toczy się w drugiej połowie XVII wieku, a osią fabuły są dramatyczne epizody z walk o utrzymanie przy Rzeczypospolitej Prus Książęcych. Postać głównego bohatera pułkownika Krzysztofa Dowgirda nawiązuje do autentycznej postaci pułkownika Krystiana Ludwika Kalkstein-Stolińskiego – tragicznego bohatera tamtych czasów. Cały serial składa się z dziesięciu godzinnych odcinków. Realizacja trwała przeszło rok, poza łódzkim atelier zdjęcia kręcono we wnętrzach w Baranowie Sandomierskim, w Pałacu Biskupów Krakowskich w Kielcach i Klasztorze pokamedulskim w Rytwianach pod Staszowem, w Łączynku, Krakowie, Lublinie (który występuje jako Warszawa), a plenery – m.in. pod Augustowem oraz na zamku Tenczyn.

Odcinki

1. Szafot
2. Krwawe swaty
3. Zawiść
4. Przeprawa
5. Czarna sakwa
6. Intryga
7. Pantomima
8. Wilcze doły
9. Zaręczyny
10. Pościg

Obsada

• Leonard Pietraszak – pułkownik Krzysztof Dowgird
• Ryszard Pietruski – wachmistrz Kacper Pilch
• Stanisław Niwiński – rotmistrz Zaremba
• Edmund Fetting – margrabia Karol von Ansbach
• Janusz Zakrzeński – namiestnik Erick von Hollstein
• Maciej Rayzacher – kapitan Knothe
• Anna Seniuk – Magda Domaradzka
• Elżbieta Starostecka – Anna Ostrowska
• Mariusz Dmochowski – hetman Jan Sobieski
• Jerzy Nowak – oberżysta Schulz, szpieg pruski
• Cezary Julski – szlachcic Błazowski (odcinek 6, 7, 8, 10)
• Józef Nalberczak – szlachcic Trzosowski (odcinek 6, 7, 8, 10)
• Mieczysław Stoor – wachmistrz Sitarz
• Jerzy Matałowski – starościc Andrzej Tarłowski
• Ryszard Żuromski – kapitan Byszewski ze straży marszałkowskiej
• Jerzy Przybylski – rezydent elektorski von Hoverbeck
• Emil Karewicz – hetman litewski Pac (odcinek 6, 7, 8, 10)

W pozostałych rolach

• Tadeusz Białoszczyński – chorąży Odrowąż
• Karol Strasburger – jego syn Paweł Odrowąż
• Olga Bielska – Agata Ostrowska, ciotka Anny
• Aleksander Sewruk – marszałek dworu królewskiego
• Marian Glinka – człowiek margrabiego von Ansbach
• Maciej Borniński – odźwierny w rezydencji Hoverbecka
• Joanna Kostusiewicz – aktorka z trupy teatralnej
• Józef Pieracki – przeor klasztoru
• Andrzej Głoskowski – mieszczanin Jan Stolpecki
• Zygmunt Kęstowicz – Niemirycz, mieszczanin z Lecka
• Bolesław Płotnicki – Korzycki, mieszczanin z Lecka
• Wacław Ulewicz – Porzemski, mieszczanin z Lecka
• Leon Pietraszkiewicz – Ostroróg
• Włodzimierz Press – mim Dionizy (odcinek 1, 4, 5, 7)
• Krystyna Janda – dziewczyna tańcząca na weselu
• Czesław Jaroszyński – kowal Fritz
• Andrzej Jurczak – Janek Korba
• Jerzy Turek – Błażej ze straży marszałkowskiej
• Bogusław Linda – halabardnik w Barbakanie
• Tadeusz Pluciński – Walery, herszt bandytów
• Eugeniusz Wałaszek – klucznik w więzieniu w Prusach
• Brunon Bukowski – Kleczkowski
• Marek Dąbrowski – Piotr
• Marian Wojtczak – Józef
• Piotr Fronczewski – narrator

Ciekawostki

• Według jednej z hipotez twórcą scenariusza był Ludwik Kalkstein, agent gestapo w Armii Krajowej, zwierzchnik grupy która zadenuncjowała generała „Grota” Roweckiego; Kalkstein w latach 1953–1965 odsiadywał wyrok za współpracę z gestapo; według tych źródeł Guziński i Pietruski podpisali scenariusz swoimi nazwiskami, gdyż nazwisko Kalksteina z oczywistych względów nie mogło się znaleźć w napisach serialu.

Linki zewnętrzne

• Czarne chmury w bazie Filmweb
• Czarne chmury w bazie filmpolski.pl
• Zdjęcia z filmu Czarne chmury w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”