Czarniawka

struga na Górnym Śląsku

Czarniawka (w okresie powojennym nosząca nazwę 'Debrzna'[1]) – polska rzeka, prawobrzeżny dopływ Kłodnicy.

Czarniawka
Ilustracja
Czarniawka w Zabrzu na granicy Guido i Kończyc (2021)
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Struga
Długość 10,5 km
Powierzchnia zlewni

15,5 km²

Źródło
Miejsce Ruda Śląska
Współrzędne

50°18′00,9″N 18°52′30,3″E/50,300250 18,875083

Ujście
Recypient Kłodnica
Miejsce

Gliwice Sośnica

Współrzędne

50°16′28,7″N 18°43′52,7″E/50,274639 18,731306

Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, poniżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Informacje ogólne edytuj

Długość rzeki wynosi 10,5 km, a powierzchnia zlewni to 15,5 km². Źródła Czarniawki znajdują się na terenie miasta Ruda Śląska (okolice przecinania się Drogowej Trasy Średnicowej i ulicy Jana Styczyńskiego[2][3]). Czarniawka przepływa przez południowe dzielnice miasta Zabrze oraz tereny przemysłowe należące do likwidowanej Kopalni Węgla Kamiennego „Makoszowy”. Uchodzi do Kłodnicy w Gliwicach, w dzielnicy Sośnica[4].

Rzeka nie ma własnych dopływów i w dużej mierze jest zasilana opadami atmosferycznymi i ściekami bytowo-gospodarczymi, a za KWK „Makoszowy” jest mocno zanieczyszczona pyłem węglowym, co stanowi znaczny problem dla czystości wód Kłodnicy[4][5].

W okresie międzywojennym Czarniawka stanowiła rzekę graniczną w Zabrzu (Hindenburgu) pomiędzy Polską i Niemcami a od 1933 roku III Rzeszą. Do wyznaczenia granicy doszło po przegraniu przez Niemcy I wojny światowej i wzroście nastrojów nacjonalistycznych na Górnym Śląsku, które skutkowały dwoma powstaniami śląskimi, plebiscytem, a w końcu trzecim powstaniem śląskim, po którym ustalono przebieg granicy. Przejścia graniczne znajdowały się m.in. na ulicy Pszczyńskiej (do dzielnicy Pawłów) i 3 Maja (do dzielnicy Kończyce)[6].

Przypisy edytuj

  1. Swoboda P., (Nie)autentyczność mikrotoponimów ustalonych po 1945 r. na tzw. Ziemiach Zachodnich, Gałkowski A., Gliwa R. (red.), „Mikrotoponimia i makrotoponimia w komunikacji i literaturze”, Łódź 2015, s. 41–54, ISBN 978-83-7969-626-0.
  2. Mapa okolicy źródła rzeki w Mapach Google.
  3. Mapa topograficzna okolicy źródła rzeki w rządowym GeoPortalu.
  4. a b Nocoń, W.. Metale ciężkie w osadach dennych wybranych dopływów rzeki Kłodnicy. „Inżynieria i Ochrona Środowiska”. t. 12, nr 1, s. 65-76, 2009. ISSN 1505-3695. 
  5. W Nocoń, K. Nocoń: Płynące wody powierzchniowe aglomeracji górnośląskiej – problemy i wyzwania.
  6. Strona Urzędu Miejskiego w Zabrzu, poświęcona Hindenburgowi.