Czekarzewice Pierwsze
Czekarzewice Pierwsze – wieś w Polsce, położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie opatowskim, w gminie Tarłów[6][5]. Leży nad rzeką Kamienną.
| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
15 |
| Kod pocztowy |
27-515[4] |
| Tablice rejestracyjne |
TOP |
| SIMC |
0808200[5] |
Położenie na mapie gminy Tarłów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu opatowskiego  | |
 51°02′16″N 21°41′34″E/51,037778 21,692778[1]
| |
W latach 1954–1968 wieś należała i była siedzibą władz gromady Czekarzewice, po jej zniesieniu w gromadzie Tarłów. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnobrzeskiego.
Wieś położona jest na przecięciu drogi krajowej nr 79 pomiędzy miejscowościami Lipsko i Tarłów oraz drogi wojewódzkiej 754 prowadzącej od Ostrowca Świętokrzyskiego do miejscowości Solec nad Wisłą.
Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Czekarzewicach[7].
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0808216 | Grobla | część wsi |
| 0808222 | Kolonia | część wsi |
| 0808239 | Kolonia Kostusin | część wsi |
| 0808245 | Podgórze | część wsi |
| 0808251 | Ścięgna | część wsi |
| 0808268 | Wielki Dół | część wsi |
| 0808274 | Zemborzyn Kościelny | przysiółek |
Historia wsi edytuj
- Wiek XIV i fundatorzy wsi
Jest to dawna siedziba jednej gałęzi Toporczyków, którzy przybrali nazwisko Tarłów i pisali się ze Szczekarzowic[8].
Król Władysław nadaje 1420 r. niejakiemu Zaklice ze Szczekarzowic obszary leśne i pustkowia w ziemi sandomirskiej, powiecie radomskim, położone nad rzeczkami „Sworzina, Cimna struga et Camyonca”, dla zakładania tam wsi na. prawie niemieckiem (Kod. dypl. pol., III, 380).
Według Paprockiego siedzą oni w Szczekarzowicach już w XIV w. Długosz nie opisuje tej wsi. Zapewne należała pierwotnie do parafii w sąsiednim Zemborzynie.
Na akcie z 1440 r. podpisał się Jan Tarło ze Szczekarzowic. „incisor Regni” (Kod. dypl. pol., III, 418).
W 1480 r. przychodzi na świat w Szczekarzowicach Stanisław Tarło, późniejszy biskup przemyski.
W 1508 r. Barbara Tarłowa płaci ze Szczekarzowic i Okołu 1 grzywnę, 36 groszy, Stanisław Tarło z części Szczekarzowic i Okołu, Bodzechowa i Gozdzielina 2 grzywny 39 groszy.
W 1550 r. Jędrzej Tarło założył na obszarze wyżyny lesistej, o 4 w. na płd. od Szczekarzowic, miasteczko, które nazwał Tarłów. Założył on tu zbór kalwiński, który jednakże krótko istniał, gdyż jeszcze w XVI w. Małgorzata Tarłowa funduje tu parafię katolicką i uposaża kościół.
W 1578 r. Szczekarzowice należą do tejże Małgorzaty, która płaci tu od 30 osadników, 6 łanów, 6 zagród z rolą, 4 komorników biednych, 1 rzemieślnika (Pawiński, Małop., 196).
Szczekarzowice należą wówczas do parafii Waśniów. Widocznie kościół w Zemborzynie uległ zniszczeniu, a w Tarłowie jeszcze nie było parafii.
W 1592 r. pisze się ze Szczekarzowic Jan Amor Tarło, starosta pilzneński (Lustr., IV, 427).
Król Jan III Sobieski po odsieczy wiedeńskiej osiedlił w Czekarzewicach grupę Tatarów[9].
- Wiek XIX
W wieku XIX Czekarzewice[10] występują jako: wieś i folwark w powiecie iłżeckim, gminie Ciszyca górna, parafii Tarłów.
Posiadają gorzelnię i młyn na rzece Kamiennej.
Wieś liczyła wówczas 134 domów, 908 mieszkańców.
Dobra Czekarzewice składają się z folwarku Czekarzewice i Przymiarki oraz wsi Czekarzewice.
Od Radomia oddalone wiorst 56, od Iłży wiorst 35, od Ożarowa wiorst 18, od Tarłowa wiorst 4, od Wisły wiorst 5.
Rozległość gruntów wynosi mórg 3076. W tym: folwark Czekarzewicze grunta orne i ogrody nórg 1037, łąk mórg 93, pastwisk mórg 90, wody mórg 42, lasu mórg 1047, zarośli nórg 25, nieużytki i place mórg 469.
W osadach karczemnych mórg 15, razem mórg 2,818. Budynków murowanych było 4, drewnianych 16.
Folwark Przymiarki grunta orne i ogrody mórg 255, nieużytki i place mórg 3, razem mórg 258. Było w nim budynków drewnianych 3, płodozmian 9-polowy. Wieś Czekarzewice osad 137, gruntu mórg 2746.
Od dóbr tych odłączony został folwark Aleksandrów, rozległy na mórg 404, i folwark Cegielnia alias Leśnictwo, mórg. 450.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 19912
- ↑ Wieś Czekarzewice Pierwsze w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-04-16], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 174 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Szczekarzowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 837.
- ↑ Powiat ostrowiecki, charakterystyka.
- ↑ Czekarzewice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 791.